به گزارش خبرنگار گروه
آموزش خبرگزاری دانا(داناخبر)، مساله انتشار مقالات علمی در محیط های عمومی در سال
های گذشته محل اظهار نظرهای گوناگونی بوده است. اخیرا در برخی کشورهای پیشرفته،
دانشمندان از انتشار مقالات خود در نشریات معتبر و اینترنت امتناع می ورزند.
این روزها انتشار ISI برای دانشمندان بزرگ دیگر یک امتیاز نیست زیرا به نظر می رسد، ایده ها در روش انتشار عمومی لو رفته و از انحصار خارج می شوند.
سوال این جاست که آیا اجباری که در مورد چاپ مقالاتی که ماحصل دانشمندان است با آزادی علمی در تعارض است؟ آیا قرار است دستاورد های علمی سرقت شود؟آیا تمایل به دسترسی باز در مقوله نشر نقطه شروعی برای بسط این ایده سرمایه دارانه است که هر چیز قیمتی دارد؟ آیا این موضوعات در مورد پژوهش هایی که به شکل عمومی هزینه انها پرداخته می شود، مسئله را به ورطه های تخصصی علوم طبیعی نیز می کشاند؟
پس زمینه مساله نشان دهنده تمایز بین دو نوع رویکرد دسترسی سنتی و باز به مقوله نشریات علمی است. می توان موضوع را کمی از نزدیکتر بررسی کرد.
آزادی را انتخاب کنید
آزادی علمی به دانشمندان اجازه تعیین موضوعات پژوهشی را می دهد. آنها می توانند فرضیه های خود را دنبال کنند. نتایج و استدلال آنها می تواند بدون هیچ گونه ترس از اقدامات تلافی جویانه افراد، مورد بحث علمی قرار بگیرد.مرزهای دانش بدون دخالت های بیرونی و یا مخاطرات شخصی به دلیل آزادی آکادمیک به جلو حرکت می کند.
دولت نروژ به تازگی در مورد دسترسی آزاد به نشریات، به عنوان یک تهدید بالقوه برای آزادی آکادمیکمی نویسد: "کلیه تحقیقاتی است که به شکل عمومی تامین مالی می شوند باید آشکارا در دسترس ازاد باشند. با این حال، این موضوع نباید مانع از آزادی علمی محققان در انتخاب مجرای مورد نظر خود برای انتشار شود."
هزینه های دانش
درگیری ممکن واضح تر می شود اگر ما سوال را بر عکس کنیم. ایامی تواند یک محقق از انتشار مقاله خود در مجلات خود داری کند؟هزاران نفر این کار را می کنند. سودآوری بیش از حد مجلاتی مانند الزیور باعثاعتراضاتی شده است. آیا استادان دارای آزادی علمی وحق تحریم یک ناشر هستند؟
چه می شود اگر دولت از این تحریم ها حمایت کند و اجازه چاپ مقالات در مجلاتی مثل الزیور را ندهد؟ آیا این ممنوعیت ناقض آزادی علمی است؟
اگر پاسخ شما به این پرسش مثبت است انگاه باید قبول کرد که انتشار مقالات در مجلات با دسترسی باز و ازادی علمی تضاد وجود دارد.
افزایش آزادی علمی
چگونه دانشگاه ها و دولت ها می توانند محققین را به جلو هل دهند؟آیا "شکلات" هایی برای ترغیب بیشتر انها وجود دارد؟در اینجا چهار روش که در آن انتشار در مجلات با دسترسی آزاد موجب افزایش آزادی علمی می شود بر شمرده می شود.
1) کپی رایتدر مجلات با دسترسی آزاد، حق چاپ برای مولف حفظ می شود در حالی که در سیستم های سنتی محققان این حق را به ناشر واگذار می کردند.
استوارت شیبر از دانشگاه هاروارد در اینباره می گوید: نشر سنتی ناقض آزادی علمی نویسنده بود. چرا که با احاله حق نشر به ناشران به عنوان بخشی از روند انتشار ناشر می توانست دسترسی به نگارش محقق را محدود کند کما اینکه چنین کاری را انجام می دهد. در این حالت محققین در انتشار وسیع اثر علمی خود با محدودیت مواجه می شدند.
2) تداخلمجلات دسترسی باز می توانند راحت تر بچرخند، که همین امر موجب استقلال حرفه ای بیشتر می شود.
جان ویلینسکی از استنفورد در این باره می گوید: امکان دسترسی باز در یک مجله نوظهور آن را قادر می سازد بلافاصله به بخشی از جامعه بزرگتر دانشگاهی تبدیل شود. این اتفاق برای اولین بار بدون نیاز به متقاعد کردن یک شرکت بزرگ و یا سازمان حامی رخ می دهد. و دیگر نیازی به جمع آوری منابع کافی برای فروش اشتراک های اولیه از طریق اثار علمی و تبلیغات وجود ندارد.
3) استناد ادبیات در حال رشد نشان می دهد که مقالات با دسترسی باز بیشتر خوانده و بیشتر مورد اشاره و استناد قرار گرفته اند. این افزایش آزادی علمی به شما اجازه می دهد تا بهتر مسئولیت تحقیق خود را به عهده بگیرید. افزایش استناد همچنین افزایش آزادی علمی خود را از طریق کنترل، کیفیت کار ها را بالاتر می برد چرا که استفاده و ارزیابی از کار خود توسط دیگران شما را نسبت به سوالات بعدی حساس تر خواهد ساخت.
4) آرشیو در سیستم سنتی کتابخانه در حکم آرشیو نشریه های سنتی و الکترونیکی است. در سیستم دسترسی باز آرشیو نزد انتشارات خواهد بود . و این کار امکان ارائه ان را سهولت می بخشد .
با انتشار دسترسی آزاد، آرشیو کردن برای موسسات غیر انتفاعی مستقل که مایل به انجام این کار هستند امکان پذیر می شود.این گسترش طبیعی مفهوم آزادی آکادمیک و حق ارائه همیشگی آن را محفوظ می دارد.
در واقع، موضوع آرشیو هسته تمایز بین روش های دسترسی سنتی و باز به چاپ و نشر است. دانشمندان نگران آزادی علمی معتقدند که دسترسی بیشتر به اثر علمی آنها سهم و تاثیر آنها در پیشرفت علمی را بیشتر می کند. و مگر هرفی غیر از این در پس تحقیقات علمی قرار دارد؟ / پایان پیام
