بررسی وضعیت قیمت بنزین یورو 4
از زمستان گذشته تاکنون هر چند هفته یک بار، یک مسوول شرکت ملی پخش، پالایش و یا معاونان وزارتخانه نفت سخن از عرضه بنزین یورو 4 داده اند. اما این ادعاها سبب نشده تا بنزینی به پایانه های سوخت عرضه شود. هرچند در اظهار نظرهای روزهای گذشته، برخی از مسوولان مدعی شده اند که این بنزین (یورو 4) با بنزین معمولی (یورو 2) پیشین ترکیب می شود و به جایگاه ها عرضه می شود.
به گزارش گروه فناوری خبرگزاری دانا(داناخبر)، در روزهای گذشته و با بررسی لایحه بودجه ارایه شده به مجلس، سخن از بنزین 1060 تومانی، 2160 و حتی 1500 یا 1600 تومانی مطرح شده است، در این میان موضوعی که کمتر به آن توجه شده این است که آیا قیمت بنزین یورو 4 و 5 که قطعا به دلیل سطح فناوری بالاتر بیشتر از بنزین معمولی خواهد بود، بهانه عرضه نشدن آن است یا هنوز زیرساخت های کیفی بنزین یورو 4 و 5 فراهم نیست؟سناریوهای قیمت، 1060 تومانی یا 2160 تومانی؟
هدفمندی یارانه ها که از آذرماه 89 اجرایی شده است، اکنون به یک چالش بزرگ در بخش‌هایی از اقتصاد کشور و صنعت تبدیل شده است. قانون هدفمندی یارانه ها اگرچه پیرامون یارانه نان، غلات و مواردی از این دست هم دستورهایی دارد، اما بی تردید این لایحه بخش بزرگی دارد و آن هم یارانه حامل های انرژی است. حامل های انرژی از سه سال گذشته به این سو نزدیک به چهار برابر افزایش قیمت داشته اند و این افزایش قیمت و نقدینگی تاثیر بزرگی بر اقتصاد کشور داشته است.
اکنون کشمکش کلیدی میان دولت و مجلس پیرامون فازهای دیگر این قانون است. دولت مصمم به اجرای صد در صدی قانون است تا یارانه همه حامل های انرژی برداشته شود.
اجرای صد درصدی قانون یعنی بنزین پنج هزار تومانی و گازوییل سه هزار تومانی
محمود احمدی نژاد در اظهار نظری گفته است، با اجرای صد در صدی این قانون قیمت بنزین بیشتر از 2 هزار تومان نخواهد شد. پیشتر نایب رییس مجلس، محمدرضا باهنر هم گفته بود که اجرای صد درصدی قانون یعنی بنزین پنج هزار تومانی و گازوییل سه هزار تومانی. برخی دیگر از نمایندگان هم چون عبدالرضا مصری و احمد توکلی نیز از بنزین سه هزار تومانی و نه 5 هزار تومانی سخن گفته بودند.
به گفته محمدرضا باهنر، بنا به قانون، قیمت بنزین در پایان دوره پنج ساله هدفمندی و حذف یارانه ها، باید 95 درصد قیمت فوب خلیج فارس باشد و با پیش بینی ارز 2500 تومانی (و بیشتر از آن) در سال پیش رو قیمت بنزین کمتر از پنج هزار تومان نخواهد بود.
به گفته فرزین، دبیر ستاد هدفمندی یارانه ها، برای بودجه سال 92 دولت سه سناریوی قیمت پیش روی دولت است:
1- بنزین 2160 تومانی که با فرض 90 درصد فوب خلیج فارس محاسبه شده و به معنی اجرایی شدن قانون هدفمندی به طور کامل است.
2- بنزین 1060 تومانی که به گفته فرزین با مبنای نرخ ارز 1226 تومانی است.
3- سناریویی میان دو سناریوی پیشین که عدد قطعی درباره آن گفته نشده ولی فرزین قیمت بنزین در سناریوی سوم را بین 1500 تا 1600 تومان برآورد کرده است.
این سناریوهای قیمتی هنوز در هاله ای از ابهام است و دبیرستاد هدفمندی یارانه ها از یارانه ای که در برابر این افزایش قیمت به مردم داده خواهد شد سخنی نگفته اند. حتی روشن نیست این قیمت برای بنزین آزاد است و یا بنزین سهمیه ای و آیا با این سناریوها (به ویژه سناریوی نخست) دیگر سهمیه ای وجود خواهد داشت یا خیر؟
با این همه از نحوه سخنان احمدی نژاد، فرزین و میرتاج الدینی و دیگر نمایندگان دولتی روشن است که این قیمت ها برای بنزین سهمیه ای است و دولت به افزایش قیمت بنزین کمتر از 1000 تومان راضی نخواهد شد.
سناریوی قیمت برای بنزین یورو 4 و 5
هرچند دولت این سناریوهای قیمتی را برای بنزین های یورو 2 پیشین ارایه کرده است ولی گویا این افزایش قیمت با وعده های مسوولان پیرامون عرضه سوخت یورو 4 و 5 همزمان می شود.
بنا به گفته های روزهای پیشین مصطفی کشکولی و علیرضا ضیغمی تا یک ماه آینده (پایان خردادماه) بنزین یورو 4 در سه کلان شهر تهران، کرج و اراک عرضه خواهد شد. با محاسبه زمان مورد پیش بینی نمایندگان وزارت نفت باید گفت که احتمال می رود تیرماه، همزمان با آغاز اجرایی شدن بودجه 92، بنزین یورو 4 عرضه خواهد شد.
ضیغمی، معاون وزیر نفت، گفته است که قیمت بنزین یورو 4 با قیمت بنزین با اکتان 87 یا همان بنزین معمولی به لحاظ قیمتی فرقی ندارد و مردم می توانند با همان سهمیه سوخت 400 تومانی، بنزین یورو 4 به باک هایشان بریزند. وی هم چنین قیمت این نوع بنزین را نیز دستوری دانسته و گفته است که دولت قیمت را به پالایشگاه ها تکلیف می کند و هرچه دولت بگوید همان است.
هم چنین در تاریخ 24 اردیبهشت ماه، موید حسینی صدر، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس قیمت احتمالی بنزین یورو 4 را نزدیک به 1500 تومان برآورد کرده و گفته است که این افزایش قیمت با توجه به هزینه تمام شده تولید این سوخت احتمالا حتمی خواهد بود. وی گفته است که محاسبات مجلس نشان می دهد که قیمت تمام شده این بنزین از بنزین معمولی بیشتر است و منع قانونی نیز برای افزایش قیمت وجود ندارد.
آیا قیمت تعیین کننده زمان عرضه است؟
به هر روی سخنان ضد و نقیض در این میان بسیار است. از سویی رییس اتحادیه جایگاه داران از عدم عرضه سوخت یورو 4 خبر می دهد و شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی از تولید روزانه 20 میلیون لیتر سخن می گوید.
خودروسازان نیز می گویند هنوز سوخت یورو 4 دریافت نکرده اند تا خودروهایشان را با آن استاندارد عرضه کنند. دولت نیز در صدد افزایش قیمت بنزین به بیش از 1000 تومان است و محاسبات کارشناسان نیز نشان می دهد قیمت تمام شده بنزین یورو 4 نباید از فوب خلیج فارس کمتر باشد.
می توان گفت هزینه تمام شده بیش از این هاست، چرا که پالایشگاه های کشور به نسبت کشورهای حاشیه خلیج فارس فرسوده تر نیز هستند.
در پایان می توان پیش بینی کرد که با توجه به ابلاغیه اجرایی شدن استاندارد یورو 4 از ابتدای تیرماه (با توجه به دیرکرد اجرایی یک ساله قانون)، روشن شدن قیمت بنزین تا پایان خرداد ماه و البته بهره برداری از چند طرح پالایشگاهی به گفته معاون وزیر نفت، تیرماه زمان عرضه ی سوخت یورو 4 خواهد بود.
به هر روی باید صبر کرد، آیا می توان به عرضه یورو 4 خوش بین بود و دید آیا زیرساخت ها تا آن زمان برای عرضه در سه کلانشهر فراهم می شود یا خیر؟ مجلس کدام سناریوی قیمت را می پذیرد و مهمترین موضوع اینکه آیا با توجه به قیمت‌های تعیین شده، مشتری برای بنزین یورو ۴ یافت خواهد شد.
