به گزارش گروه سبک زندگی خبرگزاری دانا (داناخبر)، به نوشته این خبرگزاری سوزاندن این مواد باعث شده که هوای شهر رشت در روزهای گذشته به مرحله اضطرار برسد. کاه و کلش باقی مانده شالی‌های برنج هستند.
آن طور که در این گزارش آمده ایده‌های نویی برای کاربردی شدن این دو ماده وجود دارد اما به دلیل مشکلاتی چون «همکاری ضعیف بانکها در پرداخت تسهیلات به دلیل ناآشنا بودن به فناوریهای نو، بروکراسیهای اداری، نبود سامانهی تامین مواد اولیه و کمبود برخی تجهیزات فنی برای تولید انبوه، آن‌گونه که باید از سرمایهگذاری و عملیاتی شدن این فناوریها در استان استقبال نشده است.»
قانونی که هست؛ قانونی که نیست
از سوی دیگر مسئولان محیط زیست میگویند عملکرد دستگاههای
اجرایی در رابطه با برخورد با چنین مساله‌ای چندان مطلوب نیست و «به نظر میرسد
وزارت جهاد کشاورزی که متولی اصلی در این باره است برنامه جدی برای مدیریت بقایای
کشت برنج به عنوان یک محصول جانبی ندارد.» از طرفی «کشاورز هم فقط میخواهد حجم انبوهی از
کاه و کلش را در کوتاهترین زمان ممکن از بین ببرد.»
در مقابل مسئولان جهاد کشاورزی میگویند «اهرمی قانونی» ندارند که با متخلفان مقابله کنند. مسئولان محیط زیست با یادآوری تبصره ماده 6 قانون مدیریت پسماندها میگویند: «جهاد کشاورزی موظف است با اطلاعرسانی و آموزش روستاییان و تولیدکنندگان، برای ساماندهی این دست پسماندها اقدام کند.» و مدیران جهاد کشاورزی میگویند همین تبصره می‌گوید: «مدیریت اجرایی پسماند کشاورزی از جمله برنامهریزی، جمعآوری، ذخیرهسازی، حمل و بازیافت و ساماندهی پسماندهایی چون کاه و کلش برعهده شهرداریها، دهیاریها و بخشداریهاست.»
با همه این‌ها «در فصل برداشت برنج 18 گروه برای شناسایی عاملان آتش زدن کاه برنج در سراسر گیلان فعال شده‌اند که تاکنون با اطلاعرسانی مردمی، بیش از 80 متخلف شناسایی و به مراجع قضایی معرفی شده‌اند. نام 4 دهیار هم در میان متخلفان به چشم می‌خورد.
آلودگی تا 4 برابر حد استاندارد
براساس اعلام ایستگاه سنجش آلودگی هوای ادارهکل حفاظت محیط
زیست گیلان، 28 مرداد میزان آلودگی هوا در رشت به حد اضطرار رسید. شاخصهای
ایستگاه سنجش آلودگی هوای رشت، غلظت ذرات معلق در هوا را در آن روز 470 میکروگرم
بر مترمکعب نشان داد که حدود 2 برابر استاندارد سلامت بود. این رقم در یک تا دو
کیلومتری مزارعی که کاه و کلش در آن سوزانده میشد، به مراتب به 3 تا 4 برابر
استاندارد سلامت هم رسیده بود.
شهرستانهای رشت و صومعه سرا بیشترین تخلف را در این بخش داشتند و شهرستان‌هایی مانند فومن و ماسال این موارد کمتر دیده شد و حتی به صفر هم رسید.
دام؛ کلیداین قفل است
یکی از راهکارهای این مشکل که به آن بی توجهی می‌شود. مساله دامداری‌هاست.
دوریشپور مدیر جهاد کشاورزی ماسال که شهرستانش مشکل کاه و کلش نداشته است می‌گوید: «ماسال از شهرستانهای دام خیز مهم گیلان است و ما کاه و کلشها را جمعآوری و
به مصرف دام‌ها میرسانیم.» او گفته ما آمادگی داشتیم که از شهرستانهای همجوار
نیز کاه و کلش را بخریم و در موارد اندکی این امر را اجرایی کردیم. مسئول دیگری از
این استان هم از آمادگی اتحادیه شرکتهای تعاونی دامداران استان برای خرید کاه و
کلش شالیکاران خبر داده اما ظاهرا حد فاصل بین این دو صنعت (کشاورزی و دامداری)
مفقود است. تغییر سبک زندگی روستاییان هم در این مساله نقش آفرین است چرا که در
گذشته «کشاورزان، در کنار کار کشاورزی دست کم یک یا دو دام نگه میداشتند، اما با
توسعه شهرنشینی و پرورش دام صنعتی به جای سنتی نیاز روستاییان به ضایعات برنج از
جمله کاه و کلش هم رفع شده است.»
ابعاد اقتصادی و کارگری ماجرا
ماجرای سوزاندن کاه و کلش ابعاد اقتصادی و کارگری هم دارد. از سویی برخی کشاورزان هم صاحب زمین نیستند و مناسب کاری (پیمان کاری) میکنند که این گروه از کشاورزان فقط به فکر برداشت کلش بوده و از منظر آنان کاه و کلش محصول زاید و اضافه است که باید هرچه سریعتر آن را از صحنه شالیزار پاک کنند و از سوی دیگر وقتی در برداشت ماشینی برنج، حجم زیادی از کاه و کلش در مدت کوتاهی در شالیزارها جمع می‌شود و جمعآوری و انتقال آن به انبار هزینهبر است، شالیکار رغبتی برای این کار ندارد.
گفته می‌شود کشاورزان استفاده از 600 دستگاه فنی که در استان موجود است میتوانند به طور میانگین کاه و کلش بسته‌بندی شده را بستهای 2 تا 3 هزار تومان بفروشند. آنها باید برای هر بسته 700 تومان هزینه کنند اما به گفته خبرنگار ایسنا به غیر از مسائل هزینه‌ای، «تن ندادن به کار و راحت‌طلبی و خلاص شدن هرچه سریعتر از کار کشاورزی از بسته‌بندی کاه و کلش» هم در این مساله دخیل است.
به نوشته این گزارش امسال وضعیت برنج در گیلان از نظر کمی و کیفی بسیار خوب بود. سالانه از 237 هزار هکتار از شالیزارهای گیلان پس از برداشت برنج، بیش از یک میلیون و 100 هزار تن کاه، به جای میماند.
