به گزارش گروه سبک زندگی خبرگزاری دانا (داناخبر)، چندی پیش پزشکی قانونی اعلام کرد در شش ماهه نخست سال جاری 352 هزار و 76 نفر به دليل آسيبهای ناشي از نزاع به مراكز پزشكی قانونی مراجعه كردند. در این گزارش تفکیک جنسیتی مراجعهکنندگان هم درج شده بود و نیز قید شده بود که «در نیمه اول امسال استانهای تهران با 58 هزار و 591، خراسانرضوی با 32 هزار و 806 و اصفهان با 26 هزار و هشت تن بیشترین و استانهای خراسانجنوبی با 1863، ایلام با 2330 و بوشهر با 2679 تن کمترین مراجعان نزاع را داشتهاند.»
نزاع یکی از آسیبهای اجتماعی است و پرداختن به آن در حیطه دغدغههای رسانه و علاقه مخاطبین است پس طبیعی بود که چنین خبری برای رسانهها جذاب باشد. بنابراین رسانههای مختلف و اغلب با این تیتر: «نزاع بیشتر در چه استانهایی رخ میدهد؟» این خبر را کار کردند. با این حال به نظر میرسد که در این خبر و پردازش آن به دو نکته آماری بی توجهی شده است.
نخست اینکه اگر قرار باشد از روی این آمار متوجه شویم نزاع بیشتر در چه استانهایی رخ میدهد نباید فقط به رقم نزاعها دقت کنیم بلکه باید جمعیت را هم لحاظ کنیم. درست است که تهران، خراسان رضوی و اصفهان صدرنشین تعداد نزاع در ایران هستند اما باید توجه داشت که این سه استان صدرنشین جمعیت در ایران هم هستند. طبیعی است که هر چه رقم افراد بالا باشد رقم نزاع هم بیشتر باشد. اگر بخواهیم ببنیم مردم در چه استانهایی بیشتر نزاع میکنند ورود عامل جمعیت ضروری است. در این صورت باید ببینیم مثلا به ازای هر 10هزار نفر چه میزان نزاع رخ میدهد.
جدول زیر نشان میدهد که به ازای هر ده هزار نفر، میزان نزاع در استانها لرستان، چهارمحال بختیاری و اردبیل بیش از استانهای دیگر و سیستان و بلوچستان، هرمزگان و بوشهر کمترین رقم نزاع را دارند.
خود این آمار دو نکته دیگر را به ما گوشزد میکند. نخست اینکه کمترین میزان نزاع در استانها جنوبی و عموما گرمسیر است و بیشترین میزان نزاع در استانهای سرد و نکته دوم اینکه در حالی که به نظر میرسید استانی چون سیستان و بلوچستان امنیت کمی داشته باشد (و بالتبع به نظر میرسد که میزان نزاع بیشتر باشد) دیده میشود که این استان در قعر جدول نزاع است. پس باید در انگارههای ذهنی از استانهای کشور و مردمان آن استانها هم تجدید نظر شود.
اما نکته سوم چیست؟ باید توجه داشت که آمار نزاع اعلام شده از سوی پزشکی قانونی رقم کل نزاع کشور نیست. پزشکی قانونی آمار نزاع را از رقم معاینه افراد به جهت گزارش میزان آسیب ناشی از نزاع اعلام میکند. در این آمار میزان نزاعهایی که به ضربه جسمی قابل توجه مبدل نشده یا حتی میزان نزاعهایی که به هر دلیل به مراجع قضایی یا انتظامی گزارش نشده (مخصوصا نزاعها خانوادگی) را هم در بر ندارد. پس باید در مطالعه این آمار چنین دقتی را هم به عمل آورد.
توضیح: از آن جاییکه پزشکی قانونی هنوز آمار جزیی نزاع در شش ماه گذشته در استانها را ارایه نکرده، نمودار این خبر از روی گزارش این سازمان از میزان نزاع چهارماه ابتدای سال جاری تهیه شده است.
عکس از سایت کرنا
نزاع یکی از آسیبهای اجتماعی است و پرداختن به آن در حیطه دغدغههای رسانه و علاقه مخاطبین است پس طبیعی بود که چنین خبری برای رسانهها جذاب باشد. بنابراین رسانههای مختلف و اغلب با این تیتر: «نزاع بیشتر در چه استانهایی رخ میدهد؟» این خبر را کار کردند. با این حال به نظر میرسد که در این خبر و پردازش آن به دو نکته آماری بی توجهی شده است.
نخست اینکه اگر قرار باشد از روی این آمار متوجه شویم نزاع بیشتر در چه استانهایی رخ میدهد نباید فقط به رقم نزاعها دقت کنیم بلکه باید جمعیت را هم لحاظ کنیم. درست است که تهران، خراسان رضوی و اصفهان صدرنشین تعداد نزاع در ایران هستند اما باید توجه داشت که این سه استان صدرنشین جمعیت در ایران هم هستند. طبیعی است که هر چه رقم افراد بالا باشد رقم نزاع هم بیشتر باشد. اگر بخواهیم ببنیم مردم در چه استانهایی بیشتر نزاع میکنند ورود عامل جمعیت ضروری است. در این صورت باید ببینیم مثلا به ازای هر 10هزار نفر چه میزان نزاع رخ میدهد.
جدول زیر نشان میدهد که به ازای هر ده هزار نفر، میزان نزاع در استانها لرستان، چهارمحال بختیاری و اردبیل بیش از استانهای دیگر و سیستان و بلوچستان، هرمزگان و بوشهر کمترین رقم نزاع را دارند.
خود این آمار دو نکته دیگر را به ما گوشزد میکند. نخست اینکه کمترین میزان نزاع در استانها جنوبی و عموما گرمسیر است و بیشترین میزان نزاع در استانهای سرد و نکته دوم اینکه در حالی که به نظر میرسید استانی چون سیستان و بلوچستان امنیت کمی داشته باشد (و بالتبع به نظر میرسد که میزان نزاع بیشتر باشد) دیده میشود که این استان در قعر جدول نزاع است. پس باید در انگارههای ذهنی از استانهای کشور و مردمان آن استانها هم تجدید نظر شود.
اما نکته سوم چیست؟ باید توجه داشت که آمار نزاع اعلام شده از سوی پزشکی قانونی رقم کل نزاع کشور نیست. پزشکی قانونی آمار نزاع را از رقم معاینه افراد به جهت گزارش میزان آسیب ناشی از نزاع اعلام میکند. در این آمار میزان نزاعهایی که به ضربه جسمی قابل توجه مبدل نشده یا حتی میزان نزاعهایی که به هر دلیل به مراجع قضایی یا انتظامی گزارش نشده (مخصوصا نزاعها خانوادگی) را هم در بر ندارد. پس باید در مطالعه این آمار چنین دقتی را هم به عمل آورد.
توضیح: از آن جاییکه پزشکی قانونی هنوز آمار جزیی نزاع در شش ماه گذشته در استانها را ارایه نکرده، نمودار این خبر از روی گزارش این سازمان از میزان نزاع چهارماه ابتدای سال جاری تهیه شده است.
عکس از سایت کرنا