4 مرحله‌ای که زوجین قبل از طلاق عاطفی تجربه می‌کنند

به گزارش گروه سبک زندگی خبرگزاری دانا (داناخبر)، مهدی خان آبادی، درباره علل پیدایش طلاق عاطفی در رابطه زناشویی اظهار کرد: جان گاتمن و همکارانش تحقیق طولی بیست ساله و بسیار سودمندی را بر روی زوج‌ها انجام دادند تا بتواند احتمال طلاق را در آن‌ها از روی سبک تعاملشان با یکدیگر پیش بینی کنند.

وی ادامه داد: جان گاتمن معتقد است: «زن و شوهرها باید سعی کنند زندگی خود را در مسیر صحیحی قرار دهند، زیرا در محیط زندگی مشترک آن‌ها، بین نیروهایی که زن و شوهر را کنار هم نگاه می‌دارند و نیروهایی که آن‌ها را از یکدیگر جدا می‌کنند، جدالی دایمی در جریان است و حتی زن و شوهرهای موفق هم باید مراقب علایم اولیه ای باشند که خبر از افول زندگی زناشویی‌شان می‌دهند».

وی بیان کرد: زن و شوهرها پیش از جدایی‌های تلخ خود، مسیر جدایی و سقوط مشابهی را طی می‌کنند که این مسیر شامل کاهش تعاملات، هیجانات و نگرش‌هاست و باعث می‌شود زن و شوهر گام به گام به جدایی، طلاق یا یک زندگی مشترک دردناک و توأم با تنهایی نزدیک‌تر شوند که رابطه این نوع زن و شوهرها مملو از منفی گرایی است.

یک کارشناس ارشد مشاوره خانواده با بیان اینکه پیش بینی هیجانات و واکنش‌های مشکل ساز زوجین، نقش مهمی در اصلاح مشکلات آن‌ها دارد، اضافه کرد: اگر زندگی زناشویی را به قلب تشبیه کنیم، در تعیین عواملی که باعث حمله قلبی می‌شوند، اولین گام پیشگیری از حمله قلبی است.

وی تصریح کرد: گروه تحقیقاتی گاتمن مراحلی را در تعامل زوج‌های ناموفق کشف کرده‌اند که افزایش آن‌ها، میزان احساسات منفی و تنش بین زوج‌ها را افزایش می‌دهد تا جایی که زن و شوهر دیگر تلاش یکدیگر را برای صلح و آشتی ثمربخش نمی‌بینند و این مراحل را یکی پس از دیگری طی کرده و به مرحله طلاق عاطفی می‌رسند.

انتقاد؛ مرحله اول

خان آبادی اولین مرحله در مشاجره‌ها را انتقاد دانست و افزود: جملاتی مانند «تو آدم بی مسوولیتی هستی»، «فقط به خواسته‌ها و نیازهای خودت فکر می‌کنی»، «من همیشه گذشت کردم اما تو اصلا این کار را نمی‌کنی» «تو مغرور و خودخواهی» و جملات مشابه این حاکی از انتقاد از کل وجود و شخصیت طرف مقابل است که بالطبع مقاومت و دفاع را در طرف مقابل برمی انگیزد.

وی ادامه داد: اینکه یک زوج از رفتار یکدیگر ناراضی بوده و خواهان اصلاح آن هستند یکی از مهارت‌های زناشویی است؛ اما انتقاد شامل حمله، سرزنش و یا اتهام به شخصیت طرف مقابل است بجای اینکه به رفتار خاصی اشاره کند.

این کارشناس گفت: درخواست و شکایت جزیی شامل بازگو کردن این مطلب است که شما دوست داشتید همسرتان طور دیگری رفتار می‌کرد. شکایت جزیی با کلمه من و انتقاد با کلمه تو شروع می‌شود. انتقاد خیلی ناراحت کننده تر از شکایت جزیی بوده و باعث می‌شود همسرتان در برابر شما جبهه گیری کند.

وی افزود: انتقاد انواع گوناگونی هم دارد. قضاوت درباره همسر، پشت سرهم ردیف کردن چند انتقاد و متهم کردن همسر به غیرقابل اعتماد بودن، برخی از انواع انتقاد می‌باشد. انتقاد در واقع نوعی تعمیم افراطی است و یکی از علایم آن استفاده از عبارات «تو هرگز» و «تو همیشه» است که در مقابل، شکایت جزیی عبارت است از ابراز صریح عصبانیت، نارضایتی، ناراحتی و سایر حالات منفی.

نیروی محرکه سرزنش، افکار منفی درباره اصل زندگی زناشویی است

وی دومین مرحله آسیب زا در زندگی را سرزنش عنوان کرد و ادامه داد: فرق انتقاد و سرزنش این است که در سرزنش، یکی از طرفین می‌خواهد احساسات دیگری را جریحه‌دار کند و با او از لحاظ روانی بدرفتاری کند. شما در هنگام سرزنش با کلمات و بدن خود قلب همسرتان را نشانه می‌روید.

خان آبادی اضافه کرد: نیروی محرکه سرزنش‌های شما، افکار منفی درباره طرف مقابل و اصل زندگی زناشویی‌تان است. وقتی سرزنش موجب لطمه دیدن روابطتان می‌شود، کلا خصوصیات و جنبه های مثبت همسرتان را فراموش می‌کنید، حداقل تا وقتی ناراحت هستید. در این موقع نمی‌توانید ویژگی‌ها یا رفتارهای مثبت او را به یاد بیاورید.

وی برخی از علایم سرزنش را شامل فحاشی و جریحه‌دار کردن احساسات دیگری، شوخی‌های خصمانه، مسخره کردن، زبان بدن یعنی پوزخند زدن، برگرداندن نگاه و جمع کردن لب‌ها به طرف بالا برشمرد.

این کارشناس ادامه داد: حتی در بهترین روابط هم گاهی طرفین از یکدیگر انتقاد می‌کنند و طبیعی است که گاهی انتقاد با تحقیر و سرزنش همراه شود. اما بهترین راه خنثی کردن سرزنش‌ها این است که سعی نکنید از طریق جر و بحث با همسرتان به او ثابت کنید که از لحاظ اخلاقی از او برترید؛ البته اگر شکایت‌های شما دقیق باشند و به شخصیت او حمله نکنید و به اندازه کافی از همسرتان تقدیر کنید یعنی عملی مخالف سرزنش را انجام دهید رابطه شما بهبود خواهد یافت.

همدلی با همسر اولین گام برای شکستن جبهه گیری است

وی سومین مرحله در مشکلات زوجین را جبهه گیری آنان در مقابل یکدیگر دانست و افزود: وقتی یکی از زوج‌ها دیگری را سرزنش می‌کند، طرف مقابل هم در صدد دفاع برمی آید و وضع را بدتر می‌کند. در این شرایط هر دو احساس قربانی بودن می‌کنند و هیچ یک قصد بهبود ارتباطشان را ندارند.

خان آبادی ادامه داد: وقتی در برابر همسرتان جبهه گیری می‌کنید حتی اگر به نظر شما دفاع‌هایتان کاملا درست باشد، فقط مشکلات زناشویی‌تان را افزایش داده‌اید. گرچه در برابر سرزنش‌ها معمولا جبهه گیری می‌کنیم، اما برخی افراد حتی در برابر انتقاد و شکایت جزیی هم چنین واکنشی نشان می‌دهند.

وی با بیان اینکه با شناخت علایم مختلف جبهه گیری، می‌توانید به ماهیت و زمان وقوع آن پی ببرید، علایم مختلف جبهه گیری را شامل شانه خالی کردن از زیر بار مسوولیت، بهانه آوردن، مخالفت با حدس‌های منفی همسرتان، مبادله شکایت‌های کلی، تکرار حرف‌هایتان، فریاد و ناله کردن و زبان بدن (لبخندهای تصنعی، کنار کشیدن بدن و دست به سینه نشستن) ذکر کرد.

این کارشناس مشاوره خانواده افزود: اولین گام برای شکستن جبهه گیری این است که صحبت‌های همسرتان را حمله تلقی نکنید؛ بلکه آن‌ها را نظراتی محکم و مؤکد بدانید. سعی کنید همسرتان را درک کرده و با او همدلی کنید؛ البته در هنگام حمله چنین کاری دشوار است، اما غیرممکن نیست.

وی خاطرنشان کرد: تحقیقات نشان می‌دهد که وقتی همسرتان انتظار دارد از خودتان دفاع کنید، آدم پذیرایی باشید در این صورت از شما کمتر انتقاد خواهد کرد و شما را کمتر سرزنش می‌کند، البته این گونه تغییرات یک شبه اتفاق نمی‌افتد. همسری که به دفاع‌های شما عادت کرده، ابتدا از رفتارتان متعجب خواهد شد و آن را باور نخواهد کرد. او برای امتحان شما انتقادهایش را تشدید می‌کند؛ اما اگر مدتی غیر دفاعی رفتار کنید، بالاخره برخورد جدید شما را باور خواهد کرد.

85 درصد سکوت کننده‌ها مردان هستند

وی آخرین مرحله در مشاجره زوجین را سکوت دانست و گفت: دیوار سنگی سکوت معمولا در بحث‌های دو نفره تشکیل می‌شود. سکوت کننده، مثل یک دیوار، ساکت و خاموش یک جا می‌نشیند. کسی که به طرف مقابل گوش می‌دهد به صحبت‌های او با کلماتی چون «آهان» یا «اوهوم» عکس‌العمل نشان می‌دهد و به طرف مقابل می‌فهماند که به صحبت‌های او گوش می‌دهد.

خان آبادی ادامه داد: سکوت کننده چنین کاری نمی‌کند. سکوت کننده‌ها می‌خواهند خونسردی خود را با این کار حفظ کنند تا اوضاع بدتر نشود؛ اما نمی‌دانند سکوت هم عملی قهرآلود است. سکوت یعنی عدم تأیید، فاصله داشتن و خودبینی؛ مخصوصا وقتی مردها در برابر زنان سکوت می‌کنند. این در حالی ست که وقتی زنان سکوت می‌کنند، مردها از لحاظ فیزیولوژیک برانگیخته نمی‌شوند، ولی ضربان قلب زنان در هنگام سکوت مردان افزایش می‌یابد.

وی اضافه کرد: 85 درصد مردان در مشاجره بین زوجین سکوت کننده هستند و این یکی از مشکلات زنان است. عدم واکنش به ناراحتی طرف مقابل، زیر لب غرغر کردن، عوض کردن موضوع و فرار از صحنه بحث، از اشکال سکوت هستند؛ اما منظور همه آن‌ها یکی است اینکه «من از تعامل با تو فرار می‌کنم و رغبتی به تعامل با تو ندارم.».

این کارشناس گفت: اگر طرفین هنگام اختلاف نظر از تعامل با یکدیگر فرار کنند، اصلاح زندگی آن‌ها دشوار خواهد بود. ظهور این مرحله در یک رابطه زناشویی به معنای پایان یافتن رابطه نیست؛ اما اگر رابطه آنان چنین وضعی را پیدا کرده باشد، سر و صداهایشان بیشتر خواهد شد و حتی در معرض خطر جدایی قرار خواهند گرفت. زوجین یادشان باشد هر کسی ممکن است در هنگام جر و بحث سکوت کند؛ نکته مهم عادت کردن به سکوت است.

بجای انتقادهای کلی از شخصیت همسرتان، از او شکایت‌های جزیی کنید

وی افزود: پادزهر انتقاد این است که بجای انتقادهای کلی از شخصیت همسرتان، یاد بگیرید که از او شکایت‌های جزیی کنید. بجای سرزنش یکدیگر سعی کنید اعمال همدیگر را تصدیق و تحسین کنید و با افزایش نسبت تعاملات مثبت به منفی، پایه‌های زندگی مشترکتان را تحکیم و تقویت کنید.

خان آبادی با اشاره به اینکه در برابر جبهه گیری بهترین کار حفظ آرامش است، اضافه کرد: باید افکاری را که موجب تداوم ناراحتی‌هایتان می‌شود را بررسی کنید و با یادگیری شیوه صحبت کردن و گوش دادن غیر دفاعی، مستقیما به مقابله با مشکل بپردازید.

وی خاطرنشان کرد: در هنگام سکوت همسرتان نیز باید راه‌های حفظ آرامش، گوش دادن و صحبت کردن غیر دفاعی و تغییر افکاری که باعث تداوم ناراحتیتان می‌شوند را بیاموزید.