نگاهی به عملیات شکست محاصره سوسنگرد در سالروز آن:
در 26 آبان 1359 و در شرایطی که سقوط سوسنگرد حتمی به نظر می رسید تیپ 2 دزفول، با انجام عملیاتی خارق العاده شهر را از سقوط نجات داد.
به گزارش گروه راهبرد خبرگزاری دانا (داناخبر) سوسنگرد، شهری که در
میان اعراب با عنوان «خفاجیه» شناخته می شود در روز 26 آبان 1359 و در دومین ماه
تهاجم سراسری ارتش عراق، شاهد نبردی سرنوشت ساز و رویدادی مهم بود که آینده کل
خوزستان در گرو آن قرار داشت.
سه هفته بعد از 4 آبان 59 که ارتش عراق بالاخره موفق به تصرف کامل
خرمشهر شد، سوسنگرد نیز در آستانه سقوط قرار گرفت. بنابراین ضربه
روانی از دست دادن سوسنگرد برای ایران می توانست به قدری شدید باشد تا با توجه به
مختصات جغرافیایی منطقه، سقوط اهواز دور از انتظار نباشد.
نحوه عمل نیروهای عراقی
با حمله عراق در ۳۱ شهریور، عناصر تیپ ۳ زرهی لشکر ۹۲ خوزستان، مستقر
در پاسگاه صفریه و سوبله، نتوانستند حملات عراق را دفع کنند و به ناچار به عقب رانده
شدند. بنابراین لشکر ۹ مکانیزه عراق کم کم به محور سوبله، تنگه چزابه و ارتفاعات الله
اکبر رسید.
در این مدت عراقی‌ها موفق شدند روی رودخانه کرخه و رمیم پل شناور نصب کنند. به این
ترتیب، بستان به طور کامل سقوط کرد و عراقی‌ها از شمال و غرب وارد شهر شدند.
آن‌ها با پیشروی در محور بستان – سوسنگرد این شهر را از سمت غرب مورد
تهدید قرار دادند. علاوه بر این عراقی‌ها در جنوب کرخه و از محوه نشوه، کوشک، طلاییه
و جفیر وارد ایران شده و در این محور رو به شمال پیشروی کرده و به کرانه جنوبی کرخه
کور رسیده بودند.
ارتش عراق با عبور از کرخه کور، به قصد تصرف حمیدیه و سوسنگرد در دو ستون
پیشروی کرد و به حاشیه جنوبی حمیدیه و سوسنگرد رسید.
سقوط سوسنگرد و رهایی و گام عراق برای تصرف شهر
عراقی‌ها پس از شکستن مقاومت مدافعان اندک شهر، در ۶ مهر ماه سوسنگرد
را توانستند اشغال کنند. اما نکته تلخ تر ماجرا همکاری برخی ایرانیان عرب تبار تجزیه طلب، با
دشمن بود تا جایی که فرماندهان عراقی اداره شهر اشغال شده را به گروه «جبهه التحریر»
سپردند. سقوط سوسنگرد درحالی کام رزمندگان ایرانی را تلخ کرده بود که 4 روز بعد یعنی در دهم مهر 1359 با پاتک سنگین ارتش ایران، سوسنگرد آزاد
شد.
عراق حملات مجدد خود را از 24 آبان همان سال شروع و با 3 لشگر مجهز، سوسنگرد را از سه طرف محاصره
کرد لیکن ۲۰۰ رزمنده مدافع شهر با مقاومت خود سقوط شهر را به تاخیر انداختند.
شدت حملات عراق برای تصرف دوباره سوسنگرد بسیار سنگین بود. از طرفی مدافعان شهر که عموما از آموزش های
کافی نیز بی بهره بودند با وجود اهدای شهدای بسیار و تحمل 3 روز گرسنگی و کمبود آب،
سرسختانه مقاومت می کردند.
در شرایطی که همه چیز حاکی از سقوط قریب الوقوع شهر بود اتفاقی معجزه آسا رخ داد.
تیپ 2 زرهی لشگر 92 خوزستان (مشهور به تیپ 2 دزفول) به دستور مرحوم
تیمسار قاسمی (فرمانده وقت لشگر 92) حرکت خود را به سمت سوسنگرد آغاز کرد و در
عملیاتی به غایت حیرت انگیز و حماسی، با در هم کوبیدن 3 لشگر عراق، شهر را از سقوط
حتمی نجات داد.
تیپ دوم زرهی دزفول چه بود؟
تیپ 2 دزفول یکی از ورزیده ترین یگانهای ارتش ایران بود که سالها
تحت فرماندهی تیمسار سرتیپ اکبر غفاریان، در رزمایش های مختلفی شرکت و از توانمندی
های بالایی برخوردار بود. تا حدی که با وجود نا به سامانی های گسترده در ارتش در
حدفاصل پیروزی انقلاب تا شروع جنگ تحمیلی و در شرایطی که امکان انجام برنامه های
پیش بینی شده برای حفظ و حتی ارتقا سطح آمادگی برای آن فراهم نبود، شاهکاری نظامی
خلق کرد. حماسه ای که حاصل سالها آموزش و تمرین بود و بی شک در یک شب خلق نشد.
باید اضافه کرد که در جریان مقاومت سوسنگرد، تعدادی از مدافعان شهر، رزمنده‌های آذربایجانی
بودند که به خاطر همین در شهر تبریز بوستانی به همین اسم، نامگذاری شده است.
گزارش از: محمدعلی قهرمانپور
