به گزارش گروه سبک زندگی خبرگزاری دانا (داناخبر) و به نقل از روزنامه ایران، ازدواج زنان ایرانی با اتباع خارجی، همیشه همراه با حواشی زیادی بوده و تبعاتی حقوقی فراوانی به همراه آورده است و یک سوال مهم اینست که سرنوشت بچه‌هایی كه از چنین ازدواج‌هایی حاصل می‌شوند چه خواهد شد؟ آیا باید به آن‌ها شناسنامه و تابعیت ایرانی داد یا نه؟
سابقه ازدواج زنان ایرانی با مردان خارجی
موضوع ازدواج زنان ایرانی با اتباع بیگانه و پدیده آلودگی تابعیتی، تا قبل از جنگ‌های كشورهای همسایه، در ایران كمتر بود. اما پس از جنگ‌های منطقه‌ای، به علت ورود آوارگان به ایران و مراوداتی كه با مردم كشور ما پیدا كردند و بنا بر نیازهایی كه داشتند از جمله ازدواج، مشكلاتی هم به وجود آمد و كم كم با تبعات این ازدواج‌ها و تولد فرزندانی مواجه شدیم كه مادرشان ایرانی و پدرشان خارجی بود. ضمن این‌كه عمده این افراد به دلیل این‌كه غیرقانونی وارد ایران شده و مجوز اقامت نیز نداشتند ازدواج‌هایشان شرعی اما غیرقانونی تلقی شد.
قانون ثبت احوال - قانون مدنی؛ دو نگاه متفاوت
ماده 12 قانون ثبت احوال كشور می‌گوید: «ولادت هر طفلی در ایران اعم از این‌كه والدینش ایرانی باشند یا خارجی بایستی ثبت شود» اما طبق قانون مدنی كشور كه پس از قانون اساسی مهمترین قانون كشور است برای اعطای تابعیت به این بچه‌ها شرایط خاصی در نظر گرفته شده است.
ماده 976 قانون مدنی كه براساس موضوع تابعیت با سیستم خون و نیم نگاهی نیز به تابعیت خاك، تنظیم شده، دارای 7 بند است. بند 2 این قانون می‌گوید: بچه‌هایی كه پدرشان ایرانی است چه در داخل كشور متولد شوند چه در خارج، ایرانی محسوب می‌شوند و این نشانگر پذیرش سیستم خون در نظام قانونگذاری ایران است. همچنین بند 3 می‌گوید: «كسانی كه در ایران متولد شوند اما والدین‌شان غیرمعلوم باشد، ایرانی محسوب می‌شوند.» اما بند 4 می‌گوید: «كسانی كه در ایران از پدر و مادر خارجی كه یكی از آن‌ها در ایران متولد شده به وجود آمده‌اند ایرانی تلقی خواهند شد.»
بنابراین مشاهده می شود که كه قانونگذار ایران از اصل اعمال سیستم خون عدول كرده و به شكل كاملاً استثنایی، سیستم خاك را در لحظه تولد فقط برای تعدادی از اطفال مورد پذیرش قرار داده است.
باید صبر کرد
وقتی در دوم مهر 1385 قانون تعیین تكلیف تابعیت فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان خارجی تصویب شد وضعیت تا حدودی فرق كرد. طبق ماده واحده 1060 قانون مدنی فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان خارجی كه در ایران متولد شده یا حداكثر تا یك سال پس از تصویب این قانون در ایران متولد شوند می‌توانند بعد از رسیدن به سن 18 سال تمام تقاضای تابعیت ایران را نمایند.
اما مقایسه این قانون با بند 4 ماده 976 قانون مدنی ایجاد شك و شبهه می‌كند چرا كه قانونگذار طبق بند مذكور فرزند متولد شده از یك زن خارجی را كه محل تولد او (مادر) در شناسنامه یكی از شهرهای ایران ثبت شده ولو این‌كه پدرش خارجی باشد، ایرانی محسوب کرده است. حال آنكه طبق ماده واحده سال 85 فرزندان متولد شده از مادر ایرانی و پدر خارجی، ایرانی محسوب نمی‌شوند و علمای حقوق معتقدند مادران ایرانی مورد بحث در ماده واحده سال 85 از مادران مذكور در بند 4 ماده 976 اصلح‌تر یا به عبارتی ایرانی‌تر هستند. پس چرا بچه‌های آن‌ها ایرانی محسوب نمی‌شوند؟
قوانین سختگیرانه
واقعیت این است که در ایران، در رابطه با اعطای تابعیت به این فرزندان، قوانین دست و پاگیر و به عبارتی سختگیرانه است چرا كه سیاستمداران و قانونگذاران معتقدند اگر این امر تسهیل شود عده زیادی از مردان خارجی تشویق به آمدن به ایران می‌شوند و بافت جمعیتی كشور به هم می‌ریزد و آثار سو بسیاری برای كشور در پی خواهد داشت.
اما در مقابل برخی از کارشناسان موارد اصلاحیه‌ای بر این قانون پیشنهاد كردند.
به عنوان مثال برای این فرزندان اوراق هویتی تهیه شود كه با استفاده از آن بتوانند از حق تحصیل، بهداشت و اشتغال برخوردار باشند.
در صورت وقوع جرم یا بزهكاری نیز راحت‌تر بتوان آن‌ها را كنترل كرد یا حداقل به جای یك سال مهلت برای مشمولان این ماده، 5 سال وقت برای اقداماتی نظیر مراجعه به وزارت امورخارجه، اداره كل اتباع بیگانه، گرفتن سوپیشینه كیفری و امنیتی، اعلام رد تابعیت غیرایرانی و غیره كه بسیار زمان‌بر است، داشته باشند كه البته هنوز مجلس در این باره اقدامی انجام نداده و برخی از پیشنهادها را به علت این كه بار مالی فراوانی دارد رد كردند در حالی كه بیش از یك میلیون فرزند با مشخصات مذكور بلاتكلیف در كشور وجود دارد.
