شاید به نظر باورنکردنی باشد اما در قانون، صدقه و امور خیریه نیز جای خاص خود را دارند بنابراین بدیهی است که سنت نیکوی صدقه هم قوانین و مقرراتی باید وجود داشته باشد تا هم کار به شکل منظم و نهادی پیش رود و هم جلوی سواستفاده افراد سودجو گرفته شود.
به گزارش گروه سبک زندگی خبرگزاری دانا (داناخبر) و روزنامه جام جم، شاید به نظر باورنکردنی باشد اما در قانون، صدقه و امور خیریه نیز جای خاص خود را دارند بنابراین بدیهی است که سنت نیکوی صدقه هم قوانین و مقرراتی باید وجود داشته باشد تا هم کار به شکل منظم و نهادی پیش رود و هم جلوی سواستفاده افراد سودجو گرفته شود.صدقه قابل پس گرفتن نیست
یک ماده در قانون مدنی وجود دارد که بیان می‌کند اگر کسی مالی را به‌عنوان صدقه به دیگری بدهد، حق رجوع ندارد.
این موضوع از آن جا جالب است که عقد هبه که در میان مردم به عنوان هدیه شناخته می‌شود، نوعی عقد جایز است به این معنا که فرد می‌تواند تحت شرایطی هدیه خود را پس بگیرد، اما ظاهرا شارع و قانونگذار به دلایلی مانع رجوع از صدقه شده‌اند. شاید برای این‌که کمکی به افراد نیازمند کرده باشند و شان انسانی آنان را نیز رعایت کنند.
شرایط سخت تاسیس خیریه
غیر از موضوع صدقه درباره نهادهای صدقه بگیر هم قوانین و مقرراتی وجود دارد. ثبت موسسه خیریه به‌صورت معمول بیش از موسسات تجاری، فرآیندهای قانونی پیچیده و طولانی دارد.
تاسیس این نهادها طبق قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت در سازمان بهزیستی کشور صورت می‌گیرد.
داشتن حداقل 23 سال و سرمایه اولیه پنج میلیون تومانی تنها بخشی از شرایط برای داشتن موسسه‌ای است که بتواند صندوق جمع‌آوری صدقه داشته باشد و در این بخش فعالیت کند.
در این میان کمیته امداد ماهیت ویژه‌ای دارد زیرا به‌عنوان نهاد حاکمیتی و موسسه عمومی غیردولتی فعالیت می‌کند. این کمیته زیر نظر رهبر معظم انقلاب کار می‌کند.
قانون بالادستی حوزه صدقه
قانونی که در حوزه صدقات به‌عنوان قانون بالادستی شناخته می‌شود، قانون ساختار نظام جامع رفاه و تأمین اجتماعی است. در اصول و سیاست‌های مالی نظام تأمین اجتماعی ـ که در این قانون ذکرشده ـ استفاده از منابع حاصل از صدقات و نذورات در قلمروهای نظام تأمین اجتماعی به‌عنوان یک سیاست معرفی شده است.
برای نصب صندوق صدقات مجوز لازم است
در مورد سایر موسسات خیریه زیرمجموعه بهزیستی چاپ هرگونه قبض و نصب یا پخش صندوق‌های جمع‌آوری کمک‌های مردمی باید با مجوز سازمان بهزیستی باشد.
این موضوع از منظر مالی اهمیت دارد کما این‌که ثبت عملکرد مالی در دفاتر قانونی و پلمب شده انجمن‌ها و موسسات غیردولتی و خیریه و ارایه ترازنامه سالانه به بهزیستی استان الزامی است.
شهرداری متصدی نظم دهی به صندوق‌های صدقات
از نظر قوانین و مقررات ناظر بر فرآیند نصب، این شهرداری است که متصدی اصلی ماجراست.
مطابق تبصره یک ماده 55 قانون شهرداری مصوب سال 1334، سد معابر عمومی و اشغال پیاده‌روها و استفاده غیرمجاز از آنها و میدان‌ها، پارک‌ها و باغ‌های عمومی برای کسب و یا سکنی یا هر عنوان دیگری ممنوع است و شهرداری مکلف است از آن جلوگیری و در رفع موانع موجود و آزادکردن معابر و اماکن مذکور به وسیله مأمورین خود راساً اقدام کنند.
در جای دیگری، ضوابط و مقررات ارتقای کیفی سیما و منظر شهری مصوب شورای عالی معماری و شهرسازی هم مکان‌یابی صندوق صدقات را به شهرداری‌ها واگذار می‌کند. شهرداری هم ضوابط و مقرراتی در این زمینه تنظیم کرده است.
نکات جالب در این ضوابط و مقررات این است که گفته شده فرم صندوق‌های صدقات باید متناسب با فرم اولیه کمیته امداد باشد و الزامی هم صورت گرفته که رنگ صندوق‌ها با یکدیگر متناسب باشد.
طبق این مقررات نصب صندوق صدقات در تقاطع‌ها تا شعاع ده متری آنها، در ورودی و خروجی پمپ‌های بنزین و گاز و نیز در مجاورت سطل‌های زباله مجاز نیست. جالب است که در این سند برای نوع مصالح، شکل و قالب و حتی اندازه حفره ورود پول به صندوق هم قواعدی پیش‌بینی شده است.
