به گزارش گروه
آموزش خبرگزاری دانا (داناخبر) به اعتقاد کارشناسان، در 3 سال اخیر تغییرات وسیعی در
محتوای کتابهای درسی بدون رعایت استانداردها و بدون هیچ‌گونه نظارتی اعمال شده است.
در پی آن، کتاب‌ها
بدون طی مراحل آزمایشی و رفع اشکالات محتوایی در فاصله زمانی کوتاهی تالیف و بلافاصله
تدریس آن‌ها توسط معلمانی که آموزش ندیده بودند آغاز شده است.
آموزش و پروش:
تغییرات مفید است
مسوولان آموزش و
پرورش البته در این زمینه نظر دیگری دارند و معتقدند تغییر در کتاب درسی لازم و به
سود دانش‌آموزان است.
معاون پژوهشی وزیر آموزش و پرورش با بیان این‌که تا پیش از این در تولید کتابهای درسی نقشه جامع وجود نداشت، می‌گوید: در این سال‌ها افراد متخصص در شورای معارف می‌نشستند و زمان آموزش و محتوای درسی را مشخص می‌کردند.
همچنین برای چند سال هر کتاب درسی را یک نفر می‌نوشت و به همین دلیل میان
کتابهای درسی نوشته شده ارتباط مفهومی وجود نداشت و با گذشت سال‌ها مشکلات و کاستی‌های
زیادی در کتابهای درسی به وجود آمده بود.
نقشه جامع کتابهای درسی
در دهه 80 سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی وزارت آموزش و پرورش به
این نتیجه رسید که باید برای همه محتواهای درسی یک نقشه وجود داشته باشد و براساس همین
نتیجه‌گیری، برنامه درسی ملی تدوین شد و اکنون سند تحول بنیادین آموزش و پرورش ملاک
تولید کتابهای درسی است.
حجت‌الاسلام والمسلمین
محی‌الدین بهرام محمدیان می‌افزاید: در گذشته عمده برنامه‌های آموزش و پرورش بر اساس
ترجمه از سایر کشورها بود و ما نقشه جامع علمی نداشتیم اما اکنون نقشه جامع علمی کشور تدوین شده است.
به گفته وی، اکنون مبنای تغییر کتاب درسی، سند تحول و برنامه
درسی ملی است و تولید کتابهای جدیدالتالیف یا فرایند تغییر در محتوا کاملا بر اساس
این سند انجام شده است البته این بدان معنی نیست که در تالیف کتاب‌ها بر اساس سند تحول،
صد درصد موفق بوده‌ایم.
کتاب های تازه برای پایه های چهارم و هشتم
محمدیان با بیان
این‌که برای سال تحصیلی جدید در پایه چهارم 3 کتاب و در پایه هشتم 5 کتاب جدید التالیف
تدریس می‌شود تصریح می‌کند: در پایه چهارم برای سال تحصیلی 94-93 کتابهای ریاضی، هدیه
آسمانی و مطالعات اجتماعی جدیدالتالیف است و مابقی کتاب‌ها تغییرات کلی همسو با برنامه
درسی ملی دارند.
همچنین به فراخور
تالیف کتابهای جدید پایه هفتم، کتابهای دروس زبان انگلیسی، عربی، تفکر و سبک زندگی،
مطالعات اجتماعی و کار و فناوری پایه هشتم نیز جدیدالتالیف است و سایر کتابهای این
پایه غنی‌سازی محتوایی می‌شود.
تالیف کار یک نفر نیست
معاون پژوهشی وزیر
آموزش و پرورش با بیان این‌که تدوین کتابهای درسی با همفکری و مطالعات تطبیقی صورت
می‌گیرد اظهار می‌کند: نه دانشگاه و نه معلم با تجربه هیچ کدام به تنهایی قادر به تدوین
کتابهای درسی مناسب نیستند، بلکه باید مجموعه‌ای از تخصص‌های بین بخشی در کنار هم
و با تعامل به نگارش کتاب برای دانش‌آموزان اقدام کنند.
معلمان آموزش می‌بینند
وی درباره آموزش
کتابهای جدیدالتالیف پایه‌های چهارم و هشتم به معلمان می‌گوید: آموزش معلمان کتابهای
جدیدالتالیف به شکل حضوری و نیمه حضوری است، اما آموزش کتاب‌هایی که غنی‌سازی محتوایی
می‌شوند، حضوری نیست و معلمان می‌توانند آموزش‌ها را به صورت غیرحضوری به شیوه مطالعاتی
یا آموزش‌های مجازی فرا گیرند.
کتاب های درسی مرحله به مرحله باید تغییر
کنند
از سوی دیگر کارشناسان
آموزشی معتقدند برای تالیف کتابهای درسی یا تغییر در محتوای آن باید الزامات و قواعد
خاصی را رعایت کرد و نکته مهم این است که کار تالیف به‌صورت مرحله به مرحله انجام شود
و پس از گذراندن مراحل آزمایشی به صورت سراسری اجرا و عملیاتی شود.
آموزش معلمان
باید جدی باشد
آموزش معلمان نیز
در این تغییرات باید بسیار جدی گرفته شود ولی این ضوابط در دوره گذشته در آموزش و
پرورش زیر پا گذاشته شد.
در این سال‌ها که
شاهد ایجاد تغییرات در محتوای کتابهای درسی بودیم، این‌گونه نبود که معلمان پیش و
پس از آغاز تغییرات یا همزمان با تدریس کتابهای جدید و اجرای سراسری تغییرات آموزش
ببینند.
اغلاط تاپی و حجم سنگین مطالب
معصومه ابراهیمی،
معلم مقطع ابتدایی در انتقاد از کتابهای جدیدالتالیف می‌گوید: وجود برخی اشتباهات
تایپی گاهی موجب سردرگمی دانش‌آموز در فهم مساله می‌شود، همچنین حجم مطالب به خصوص
درس ریاضی ابتدایی، سنگین و به صورت نامناسب طبقه‌بندی شده و توضیحات آن نیز جامع و
کامل نیست.
ناآشنایی والدین
با شیوه های جدید آموزشی
ابراهیمی با تاکید
بر این‌که ناآگاهی والدین از روش‌های جدید تدریس موجب ناکارآمدی در مرور تمرین در خانه
شده است، می‌افزاید: تغییر کتاب‌ها بیشتر والدین و معلمان را دچار سردرگمی کرده و ناهماهنگی
آموخته‌های والدین روند آموزشی صحیح را به کودکان مشکل کرده است.
غیبت متخصصان مختلف در تالیف کتاب ها
این کارشناس آموزشی
می‌گوید: در تالیف کتب درسی باید تیمی متشکل از طراحان و برنامه‌ریزان آموزشی و درسی،
کارشناسان حوزه‌های روانشناسی، فلسفه، جامعه‌شناسی و کارشناسان آشنا به همراه معلمان
مجرب حضور داشته باشند، اما در حال حاضر علاوه بر معلمان، تعداد قابل توجهی از این
متخصصان غایب هستند.
کمبود زمان – رونق کتاب های کمک آموزشی
ابراهیمی می‌گوید:
این کتاب‌ها بسیار سختگیرانه تدوین شده و دانش‌آموزان یادگرفته و یاد نگرفته از آن
می‌گذرند و آموزگاران نیز راهی جز اتمام کتاب ندارند؛ به عنوان نمونه ساعات درسی بعضی
دروس با حجم مطالب این کتاب‌ها هیچ تناسبی ندارد به همین دلیل می‌توان گفت یکی از دلایل رونق گرفتن
کلاس‌های خصوصی و فروش کتابهای کمک آموزشی نیز همین باشد، چرا که معلمان در بازه زمانی
مدرسه نمی‌توانند مطالب را به خوبی ارایه کنند.
مخالفت فانی با کتابهای تازه
در چند سال اخیر
همه کارها در آموزش و پرورش با شتاب آمیخته بود؛ از تاسیس پایه ششم ابتدایی، تعطیلی
پنجشنبه مدارس و... گرفته تا تالیف ویژه کتاب‌ها و با آغاز به کار دولت یازدهم این
تغییرات و شتابزدگی در تصمیم‌ها، با انتقاد دکتر علی اصغر فانی وزیر آموزش و پرورش
روبه‌رو شد به‌طوری که وی ایراد کتابهای
تازه تالیف را ناشی از عجله در تولید آن دانست و به وجود غلط در کتابهای درسی نیز
اعتراض کرد و قرار بر این شد که ترمز این حرکت شتابان کشیده شود و تالیف کتابهای تازه
با طمانینه ادامه یابد.
