رییس مرکز عربی مطالعات ایران معتقد است یک نگرانی جدی نسبت به آینده پیش روی های داعش وجود دارد.
به گزارش گروه راهبرد خبرگزاری دانا (داناخبر) نزدیک به پنج ماه از حمله گروه تروریستی داعش به موصل عراق می‌گذرد و در این مدت این گروه نه تنها عقب رانده نشده بلکه به پیشروی‌های خود ادامه داده است و ائتلاف امریکایی ضد داعش هم موفقیتی درمقابله با داعش به دست نیاورده است.
دکتر محمدصالح صدقیان، کارشناس مسایل خاورمیانه و رییس مرکز عربی مطالعات ایران در گفت‌وگو با «ایران» به وضعیت بحرانی عراق پرداخته است.
تحلیل شما درباره وضعیت کنونی عراق و پیشروی‌های داعش چیست؟
در حال حاضر وضعیت عراق یک شرایط بحرانی تمام عیار است و طبق آخرین اخبار گروه تروریستی داعش قصد حمله به فرودگاه بغداد را داشته که نتوانسته از سد ارتش عبور کند و این حمله خنثی شده است. از سه روز پیش نیز شرایط در اطراف بغداد بحرانی بود. فاصله بغداد و رمادی حدود 80 کیلومتر است و داعش در رمادی، فلوجه و اطراف رمادی مستقر است.
عملکرد ائتلاف بین‌المللی ضد داعش را در مقابله با داعش چگونه ارزیابی می‌کنید؟
ائتلاف غربی ضد داعش تاکنون نتوانسته عملکرد مثبتی از خود نشان دهد و تا همین حالا هم عملکردش مورد انتقاد است زیرا از روزی که هواپیماهای غربی به داعش حمله کرده‌اند نه تنها وضعیت بهتر نشده بلکه پیشروی‌های داعش سرعت گرفته و داعش الان نه تنها در شرق سوریه بلکه در عراق 9 شهر از شهرهای غربی این کشور را تصرف کرده است و مناطق سنی‌نشین عراق از استان صلاح‌الدین گرفته تا موصل و انبار به صورت یک باریکه در اشغال داعش است. این مساله یک بحران و خطر جدی برای کربلا و بغداد است. به‌نظر می‌رسد حملات هواپیماهای امریکا نه فقط کارساز نبوده بلکه به داعش کمک هم کرده است و این مساله ابهام‌های جدی را درباره ائتلاف بین‌المللی ضد داعش که از قبل هم برای ایران سوال برانگیز بود، به وجود آورده و این ابهام امروز پررنگ‌تر شده است.
آیا تمرکز بر تحولات کوبانی باعث نشده است که عراق مغفول بماند و پیشروی‌های داعش در عراق سرعت بگیرد؟
تصور نمی‌کنم تمرکز بر کوبانی باعث وقوع اتفاق‌های چند روز اخیر عراق باشد زیرا ائتلاف ضد داعش در کوبانی هم موفق نبوده و نتوانسته جلوی داعش را بگیرد. بسیاری از تحلیلگران و مفسران مسایل سیاسی هم معتقد هستند که حمله هواپیماهای غربی چندان اثری نداشته و سوالات بی‌شماری را در سوریه، عراق و حتی ترکیه به وجود آورده است. اینکه چرا ترکیه تاکنون به کمک کردهای سوریه نرفته است و سوالاتی از این دست. به اعتقاد من اهداف غیر علنی و پشت پرده‌ای از شکل‌گیری ائتلاف ضد داعش از سوی آمریکا، ترکیه و کشورهای حاشیه خلیج‌فارس دنبال می‌شود و ما با یک معادله چند مجهولی مواجه هستیم. پول عربستان و قطر و کمک‌های ترکیه و ناتو برای تضعیف داعش نیست، بلکه برای رسیدن به اهداف پنهان آمریکاست.
چشم‌انداز تحولات منطقه خاورمیانه و به‌طور خاص عراق و سوریه را چگونه می‌بینید؟
همان‌طور که در ابتدا گفتم شرایط نگران‌کننده و بحرانی است. سفر غیر مترقبه و کم سابقه سید حسن نصرالله، دبیرکل حزب‌الله لبنان به مناطق مرزی لبنان در مجاورت مرزهای عراق و سوریه نیز نشان می‌دهد که یک نگرانی جدی در منطقه وجود دارد. به ویژه اینکه گفتوگوهای 1+5 با ایران درباره مساله هسته‌ای کشورمان نیز در جریان است و به نظر می‌رسد تمام این مسایل به هم مرتبط باشد. معتقدم کشورهای منطقه باید یک حرکت سریع داشته باشند و اجازه ندهند داعش به بغداد و کربلا برسد.
چرا دولت جدید عراق و ارتش این کشور تا این حد ضعیف عمل می‌کنند؟
جریانات و شخصیت‌های عراقی که خواستار کنار رفتن مالکی از قدرت بودند خیلی ساده‌اندیشانه به مسایل و قضایای عراق نگاه می‌کنند. زیرا دیدیم که مالکی کنار رفت و عبادی قدرت را در دست گرفت اما شرایط عراق نه تنها بهتر نشد بلکه وخیم‌ترهم شد و گفتوگوهای بین سنی‌ها، کردها و دولت بی‌نتیجه ماند. سنی‌ها و کردها می‌گفتند اگر مالکی برود ما با نخست‌وزیر جدید مذاکره خواهیم کرد، اما می‌بینیم که کردها تاکنون چندان با دولت عبادی همکاری نکرده‌اند، سنی‌ها هم با‌وجود اینکه دولت، بسیاری از خواسته‌هایشان را برآورده کرده، حاضر به مشارکت نشده‌اند. شخصیت‌های سیاسی عراق نباید به مسایل عراق ساده نگاه کنند. باید کمی عمیق‌تر مسایل را تحلیل کنند. ارتش عراق هم در وضعیت عادی نیست. زیرا پنج ماه از اشغال شهرهای مختلف عراق به‌دست داعش می‌گذرد اما ارتش نتوانسته موفقیت قابل توجهی در دفع حملات داعش به دست آورد. بدیهی است که وضع ارتش عراق طوری نیست که بتوان روی آن حساب کرد به همین‌خاطر هم بود که چندی پیش آیت‌الله سیستانی از مردم خواست وارد عمل شوند.
دکتر محمدصالح صدقیان، کارشناس مسایل خاورمیانه و رییس مرکز عربی مطالعات ایران در گفت‌وگو با «ایران» به وضعیت بحرانی عراق پرداخته است.
تحلیل شما درباره وضعیت کنونی عراق و پیشروی‌های داعش چیست؟
در حال حاضر وضعیت عراق یک شرایط بحرانی تمام عیار است و طبق آخرین اخبار گروه تروریستی داعش قصد حمله به فرودگاه بغداد را داشته که نتوانسته از سد ارتش عبور کند و این حمله خنثی شده است. از سه روز پیش نیز شرایط در اطراف بغداد بحرانی بود. فاصله بغداد و رمادی حدود 80 کیلومتر است و داعش در رمادی، فلوجه و اطراف رمادی مستقر است.
عملکرد ائتلاف بین‌المللی ضد داعش را در مقابله با داعش چگونه ارزیابی می‌کنید؟
ائتلاف غربی ضد داعش تاکنون نتوانسته عملکرد مثبتی از خود نشان دهد و تا همین حالا هم عملکردش مورد انتقاد است زیرا از روزی که هواپیماهای غربی به داعش حمله کرده‌اند نه تنها وضعیت بهتر نشده بلکه پیشروی‌های داعش سرعت گرفته و داعش الان نه تنها در شرق سوریه بلکه در عراق 9 شهر از شهرهای غربی این کشور را تصرف کرده است و مناطق سنی‌نشین عراق از استان صلاح‌الدین گرفته تا موصل و انبار به صورت یک باریکه در اشغال داعش است. این مساله یک بحران و خطر جدی برای کربلا و بغداد است. به‌نظر می‌رسد حملات هواپیماهای امریکا نه فقط کارساز نبوده بلکه به داعش کمک هم کرده است و این مساله ابهام‌های جدی را درباره ائتلاف بین‌المللی ضد داعش که از قبل هم برای ایران سوال برانگیز بود، به وجود آورده و این ابهام امروز پررنگ‌تر شده است.
آیا تمرکز بر تحولات کوبانی باعث نشده است که عراق مغفول بماند و پیشروی‌های داعش در عراق سرعت بگیرد؟
تصور نمی‌کنم تمرکز بر کوبانی باعث وقوع اتفاق‌های چند روز اخیر عراق باشد زیرا ائتلاف ضد داعش در کوبانی هم موفق نبوده و نتوانسته جلوی داعش را بگیرد. بسیاری از تحلیلگران و مفسران مسایل سیاسی هم معتقد هستند که حمله هواپیماهای غربی چندان اثری نداشته و سوالات بی‌شماری را در سوریه، عراق و حتی ترکیه به وجود آورده است. اینکه چرا ترکیه تاکنون به کمک کردهای سوریه نرفته است و سوالاتی از این دست. به اعتقاد من اهداف غیر علنی و پشت پرده‌ای از شکل‌گیری ائتلاف ضد داعش از سوی آمریکا، ترکیه و کشورهای حاشیه خلیج‌فارس دنبال می‌شود و ما با یک معادله چند مجهولی مواجه هستیم. پول عربستان و قطر و کمک‌های ترکیه و ناتو برای تضعیف داعش نیست، بلکه برای رسیدن به اهداف پنهان آمریکاست.
چشم‌انداز تحولات منطقه خاورمیانه و به‌طور خاص عراق و سوریه را چگونه می‌بینید؟
همان‌طور که در ابتدا گفتم شرایط نگران‌کننده و بحرانی است. سفر غیر مترقبه و کم سابقه سید حسن نصرالله، دبیرکل حزب‌الله لبنان به مناطق مرزی لبنان در مجاورت مرزهای عراق و سوریه نیز نشان می‌دهد که یک نگرانی جدی در منطقه وجود دارد. به ویژه اینکه گفتوگوهای 1+5 با ایران درباره مساله هسته‌ای کشورمان نیز در جریان است و به نظر می‌رسد تمام این مسایل به هم مرتبط باشد. معتقدم کشورهای منطقه باید یک حرکت سریع داشته باشند و اجازه ندهند داعش به بغداد و کربلا برسد.
چرا دولت جدید عراق و ارتش این کشور تا این حد ضعیف عمل می‌کنند؟
جریانات و شخصیت‌های عراقی که خواستار کنار رفتن مالکی از قدرت بودند خیلی ساده‌اندیشانه به مسایل و قضایای عراق نگاه می‌کنند. زیرا دیدیم که مالکی کنار رفت و عبادی قدرت را در دست گرفت اما شرایط عراق نه تنها بهتر نشد بلکه وخیم‌ترهم شد و گفتوگوهای بین سنی‌ها، کردها و دولت بی‌نتیجه ماند. سنی‌ها و کردها می‌گفتند اگر مالکی برود ما با نخست‌وزیر جدید مذاکره خواهیم کرد، اما می‌بینیم که کردها تاکنون چندان با دولت عبادی همکاری نکرده‌اند، سنی‌ها هم با‌وجود اینکه دولت، بسیاری از خواسته‌هایشان را برآورده کرده، حاضر به مشارکت نشده‌اند. شخصیت‌های سیاسی عراق نباید به مسایل عراق ساده نگاه کنند. باید کمی عمیق‌تر مسایل را تحلیل کنند. ارتش عراق هم در وضعیت عادی نیست. زیرا پنج ماه از اشغال شهرهای مختلف عراق به‌دست داعش می‌گذرد اما ارتش نتوانسته موفقیت قابل توجهی در دفع حملات داعش به دست آورد. بدیهی است که وضع ارتش عراق طوری نیست که بتوان روی آن حساب کرد به همین‌خاطر هم بود که چندی پیش آیت‌الله سیستانی از مردم خواست وارد عمل شوند.
