کم آبی را مهار کنیم
برخی تحلیلگران معتقدند با مدیریت ریسک و برنامه‌ریزی بلندمدت می‌توانیم منابع آبی موجود را مدیریت کنیم.
گروه دانش خبرگزاری دانا (داناخبر) - بررسی وضعیت آب و هوایی ایران در شرایطی که بی‌آبی به عنوان یک بحران جدی مطرح شده تاکیدی بر این موضوع است که ایران به لحاظ آب و هوایی در جمع مناطق خشک محسوب می‌شود به طوری که 85 درصد کل مساحت ایران در مناطق خشک دسته بندی می‌شود.
قبول این موضوع که آب و هوای ایران جزو مناطق خشک دنیا است می‌تواند راهگشای حل کم آبی باشد چراکه در این صورت به جای مدیریت بحران در فکر مدیریت ریسک خواهیم بود.
از این رو با مدیریت ریسک و برنامه‌ریزی بلندمدت می‌توانیم منابع آبی موجود را مدیریت کنیم اتفاقی که در سال‌های قبل روی نداد و با برداشت‌های بی‌رویه از ذخایر آبی امروز با کمبود آب دست و پنجه نرم می‌کنیم. با پذیرش این نکته که کشور ما در منطقه کم آب قرار گرفته و نباید انتظار بارش‌های فراوان داشت می‌توان استفاده کارآمدی از تمام برنامه‌ها و طرح‌هایی که در این خصوص تاکنون ارایه شده کرد. مروری بر برنامه چهارم و پنجم توسعه نشان می‌دهد برنامه‌ریزی مناسبی در بحث آمایش سرزمین صورت گرفته به طوری که در این بحث به طور جدی بر مدیریت منابع آب تاکید شده است.
با تاکید بر آمایش سرزمین می‌توان علاوه بر مدیریت منابع آب از کشاورزی نادرست و ناکارآمد و استفاده از روش‌های سنتی آبیاری فاصله گرفت و به سمت الگوهای درست آبیاری حرکت کرد.
در جمع عوامل موثر در بحران بی‌آبی مهم‌ترین نکته اضافه برداشت از منابع آبی است به طوری که در دو حوزه زیر زمینی و آب‌های سطحی برداشت‌های بی‌رویه آثار منفی را امروز با عنوان کم آبی به همراه آورده که نمونه بارز آن در آب‌های سطحی دریاچه ارومیه و تالاب شادگان است و نمونه زیر زمینی‌اش هم در کل کشور گسترده است.
در راستای برون رفت از این بحران، بهترین الگو طرح‌ها و برنامه‌هایی است که توسط مراجع ذی ربط از جمله وزارت نیرو با عنوان الگوهای مدیریت آب طراحی شده البته نباید به این طرح‌ها به عنوان اسناد کتابخانه‌ای نگاه کنیم.
از سوی دیگر باید در کنار صحبت‌های کارشناسی و برگزاری جلسات و همایش‌های آموزشی بر کار عملی تاکید کرد؛ چراکه با پیگیری الگوهای خشکسالی که به صورت سراسری برای کل کشور طراحی شده می‌توان ظرف 4 تا 5 سال از این شرایط نامساعد فاصله گرفت و به وضعیت مطلوب رسید. یکی از عوامل تشدید‌کننده وضعیت کم آبی در کشور، موضوع کشاورزی ناکارآمد و بی توجهی به آمایش سرزمین است به طوری که کشت محصول در اغلب بخش‌های کشور بدون مطالعه کارشناسی و تاکید بر آمایش سرزمین انجام می‌شود. بر این اساس هرچند وقت یک بار طرح‌هایی مورد تاکید قرار می‌گیرد که نمونه بارز آن خودکفایی گندم است.
این طرح‌های غیرکارشناسی موجب می‌شود تا بدون توجه به پتانسیل زمین‌های زراعی کشت محصولی مورد تاکید قرار بگیرد که نه تنها سودی برای کشور ندارد بلکه عوارض جبران ناپذیرش امروز خودنمایی می‌کند.
این اتفاق در شرایطی روی داد که با اجرایی شدن طرح آمایش سرزمین می‌توان در هر قسمت کشور با توجه به پتانسیل آن به کشت محصول بپردازیم در این صورت دیگر هم صحبتی از تعطیلی کشاورزی به میان نمی‌آید و هم اینکه موفق به کنترل کم آبی خواهیم شد.
منبع: ایران
قبول این موضوع که آب و هوای ایران جزو مناطق خشک دنیا است می‌تواند راهگشای حل کم آبی باشد چراکه در این صورت به جای مدیریت بحران در فکر مدیریت ریسک خواهیم بود.
از این رو با مدیریت ریسک و برنامه‌ریزی بلندمدت می‌توانیم منابع آبی موجود را مدیریت کنیم اتفاقی که در سال‌های قبل روی نداد و با برداشت‌های بی‌رویه از ذخایر آبی امروز با کمبود آب دست و پنجه نرم می‌کنیم. با پذیرش این نکته که کشور ما در منطقه کم آب قرار گرفته و نباید انتظار بارش‌های فراوان داشت می‌توان استفاده کارآمدی از تمام برنامه‌ها و طرح‌هایی که در این خصوص تاکنون ارایه شده کرد. مروری بر برنامه چهارم و پنجم توسعه نشان می‌دهد برنامه‌ریزی مناسبی در بحث آمایش سرزمین صورت گرفته به طوری که در این بحث به طور جدی بر مدیریت منابع آب تاکید شده است.
با تاکید بر آمایش سرزمین می‌توان علاوه بر مدیریت منابع آب از کشاورزی نادرست و ناکارآمد و استفاده از روش‌های سنتی آبیاری فاصله گرفت و به سمت الگوهای درست آبیاری حرکت کرد.
در جمع عوامل موثر در بحران بی‌آبی مهم‌ترین نکته اضافه برداشت از منابع آبی است به طوری که در دو حوزه زیر زمینی و آب‌های سطحی برداشت‌های بی‌رویه آثار منفی را امروز با عنوان کم آبی به همراه آورده که نمونه بارز آن در آب‌های سطحی دریاچه ارومیه و تالاب شادگان است و نمونه زیر زمینی‌اش هم در کل کشور گسترده است.
در راستای برون رفت از این بحران، بهترین الگو طرح‌ها و برنامه‌هایی است که توسط مراجع ذی ربط از جمله وزارت نیرو با عنوان الگوهای مدیریت آب طراحی شده البته نباید به این طرح‌ها به عنوان اسناد کتابخانه‌ای نگاه کنیم.
از سوی دیگر باید در کنار صحبت‌های کارشناسی و برگزاری جلسات و همایش‌های آموزشی بر کار عملی تاکید کرد؛ چراکه با پیگیری الگوهای خشکسالی که به صورت سراسری برای کل کشور طراحی شده می‌توان ظرف 4 تا 5 سال از این شرایط نامساعد فاصله گرفت و به وضعیت مطلوب رسید. یکی از عوامل تشدید‌کننده وضعیت کم آبی در کشور، موضوع کشاورزی ناکارآمد و بی توجهی به آمایش سرزمین است به طوری که کشت محصول در اغلب بخش‌های کشور بدون مطالعه کارشناسی و تاکید بر آمایش سرزمین انجام می‌شود. بر این اساس هرچند وقت یک بار طرح‌هایی مورد تاکید قرار می‌گیرد که نمونه بارز آن خودکفایی گندم است.
این طرح‌های غیرکارشناسی موجب می‌شود تا بدون توجه به پتانسیل زمین‌های زراعی کشت محصولی مورد تاکید قرار بگیرد که نه تنها سودی برای کشور ندارد بلکه عوارض جبران ناپذیرش امروز خودنمایی می‌کند.
این اتفاق در شرایطی روی داد که با اجرایی شدن طرح آمایش سرزمین می‌توان در هر قسمت کشور با توجه به پتانسیل آن به کشت محصول بپردازیم در این صورت دیگر هم صحبتی از تعطیلی کشاورزی به میان نمی‌آید و هم اینکه موفق به کنترل کم آبی خواهیم شد.
منبع: ایران
