به گزارش خبرگزایر دانا، امروزه فناوری نانو و استفاده از نانو مواد رواج بسیار زیادی یافته است. نانو اکسید آهن به دلیل خاصیت مغناطیسی کاربرد بسیاری در پزشکی، داروسازی و روش‌های تشخیص مولکولی دارد.
نانو مواد به دلیل اندازه بسیار کوچک خود می‌توانند از جفت عبور کنند و موجب ایجاد تغییراتی در جنین شوند. به همین دلیل محققان توجه ویژه‌ای به بررسی اثرات این مواد ریز، ولی کاربردی دارند.
نانو اکسید آهن یک نانو ماده فلزی است که به دلیل داشتن خواص مغناطیسی منحصر به فرد، در پزشکی، داروسازی و روش‌های تشخیصی مثل MRI، کاربرد دارد. همچنین از نانو اکسید آهن می‌توان در انتقال داروهای شیمی‌درمانی، پروتئین‌ها و ژن‌ها به سلول یا بافت مشخص استفاده کرد.
نانو مواد به دلیل اندازه کوچک، قادرند به سرعت وارد جریان خون شوند و از غشای سلول‌ها و دیگر موانع بدن که از ورود مواد خارجی جلوگیری می‌کنند، عبور کنند. جفت و سد خونی-بیضه‌ای نمونه‌هایی از این موانع زیستی بدن هستند که نانو مواد توانایی عبور از آن‌ها را دارند. گاهی آسیب‌هایی که در زمان رشد و نمو جنین ایجاد می‌شود، ممکن است در بزرگسالی مشکلاتی را ایجاد کند.
از آن‌جا که آهن یک عنصر ضروری در بدن انسان است و در فعالیت‌های سلولی مانند حمل اکسیژن، انتقال الکترون و تنظیم بیان ژن دخالت دارد، افزایش و کاهش آن در بدن می‌تواند موجب صدماتی شود. به همین دلیل بررسی میزان مصرف و دوز استفاده از این ماده از اهمیت زیادی برخوردار است.
محققان دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران با طراحی آزمایشی اثرات نانو اکسید آهن را در دوره جنینی بر رشد و نمو بیضه‌ی موش بالغ مورد بررسی قرار دادند.
در این آزمایش از 30 رأس موش سفید آزمایشگاهی ماده باردار استفاده شد. محققان موش‌ها را به گروه‌های تزریق نانو (گروه تجربی)، تزریق حلال نانو (گروه شم) و عدم تزریق نانو اکسید آهن (گروه کنترل) تقسیم کردند. موش‌های گروه تجربی را در دوره بارداری با سه بار تزریق دوزهای مختلف ۱۰، ۳۰ و ۵۰ میلی‌گرم بر کیلوگرم وزن موش در معرض این نانو ماده قرار دادند. پس از به دنیا آمدن فرزندان، زاده‌های نر جدا شد و بعد از بلوغ بررسی‌های ماکروسکوپی، میکروسکوپی و بافت‌شناسی روی آن‌ها صورت گرفت.
نتایج به دست آمده از این تحقیق آزمایشگاهی که در مجله علمی پژوهشی «یافته‌های نوین در علوم زیستی» دانشگاه خوارزمی نیز منتشر شده است، افزایش برخی پارامترها مانند تعداد اسپرم اپیدیدیمی در دوزهای ۱۰ و ۳۰ میلی‌گرم، وزن بیضه در دوز ۳۰ میلی‌گرم، اسپرماتوسیت اولیه در دوز ۱۰ میلی‌گرم و کاهش برخی دیگر مانند قطر بیضه در هر سه گروه تجربی و حجم بیضه در دوز ۵۰ میلی‌گرم را نشان دادند. به‌علاوه تغییراتی از قبیل به هم‌ریختگی و واکوئله شدن در دوزهای بالا مشاهده شد.
نتایج آزمایش نشان داد که با توجه به عبور نانواکسیدآهن از غشای سلولی و نیز با توجه به توان اکسیدکنندگی و احیای آن، نانو اکسید آهن در دوزهای کم به عنوان آنتی اکسیدان عمل کرده و در دوزهای بالا سمیت نشان می‌دهد و این بیان‌گر پتانسیل دوگانه این نانوماده است.
