یادداشتی از دکتر محمد هادی همایون
اینک آنچه در مورد وضعیت کرونایی جهان معاصر ما می‌توان گفت این است که به نظر می‌رسد در پایان جهان و در دوره‌ای که آخرالزمان می‌دانیمش، شیطان و حزب شیطان به آخرین تلاش خود در تقابل با حزب‌الله و زمینه‌سازان ظهور دست زده‌اند، تلاشی نه تنها برای نگاه داشتن انسان در دنیا، که برای کشاندن او به رتبه‌ای پایین‌تر که در اندیشه و خیال باطل‌شان خود را در آن فضا نیرومندتر و ساختارها و مناسبات‌شان را مستحکم‌تر می‌دانند. این رتبه و فضا، عالمی است که می‌توان آن را عالم مجازی یا فضای مجازی نام نهاد، عالمی که وهم و خیال در رتبه‌ای پایین‌تر از دنیا و با مجازی اندر مجاز دنیا آن را برپا ساخته است.
یکی از تأمل‌برانگیزترین دیدگاههایی را که در این دوره کرونایی خواندم، دیدگاهی بود که از سوی حضرت آیت‌الله میرباقری در خصوص دو احتمال آینده‌نگرانه شیوع کرونا مطرح شده بود. احتمال نخست این که "در امتداد این واقعه، فضای عبور از نظم مادی مدرن به نظم معنوی و نظم تحت تأثیر هدایت‌های الهی و در جهت غلبه ولایت حقه به وجود بیاید." و احتمال دوم آن که " دستگاه ابلیس و شیاطین انس از این فرصت استفاده کنند و با طراحی‌های بزرگ و پنهان در پشت صحنه، به دنبال تغییر مفهوم و سازوکارهای حکمرانی بر جهان و ایجاد یک نظم پیچیده‌تر مادی، یعنی عبور از حاکمیت کنونی قدرتهای مادی بر جهان به سمت حاکمیت مجازی و حکمرانی مجازی و سایبری باشند که فضایی مدیریت‌پذیرتر، خشک‌تر و سخت‌تر است." این یادداشت تکمله و تبیینی است بر این دیدگاه بر اساس فهم و باورهای نگارنده.
آنچه را ما در ادبیات دینی، عالَم نام می‌نهیم، از قبیل عالم دنیا و برزخ و قیامت، بی‌شک به معنای مکانی جدا که انسانها به آن منتقل شده و در آن ظرف قرار می‌گیرند نیست. عالم فضایی است که از نحوه حضور ما و بر اساس اعمال و رفتارهایمان شکل می‌گیرد. نحوه حضور و جنس دنیوی رفتارهای ما عالم دنیا، و اعمال و مناسبات برزخی و ملکوتی ما عالم ملکوت را شکل می‌دهد، آنچنان که نحوه حضور هنرمندانه در همین عالم دنیا عالم هنرمندان، و فضای حاکم بر رفتار کودکان عالم کودکان را شکل می‌دهد.
این عوالم در یک جمعبندی و تقریب از آنچه تا کنون گفته شده از ذات اقدس الهی به نام هاهوت سرچشمه گرفته و سپس در رتبه‌ای پایین‌تر، آنجا که این ذات در قالب اسماء و صفات الهی تجلی کرده و به چشم می‌آیند به عالم لاهوت می‌رسند. این عالم نتیجه تجلی تام صفات الهی در رفتار معصومان و اهل بیت (ع) در همین عالم دنیا و طول زندگی مادی ایشان است. لاهوت در رتبه‌ای پایین‌تر به فضای انسانهای مؤمن سرریز شده و عالم قیامت یا جبروت را در رتبه نخست، و سپس در تنزلی دیگر عالم برزخ یا ملکوت را شکل می‌دهد که هر کدام ویژگی‌ها و کارکردهای خاص خود را دارد. نهایتاً در پایین‌ترین لایه و در تنزل آخر به عالم دنیا یا ناسوت و مُلک می‌رسیم که از ماده و قوانین آن سرشار شده است. این سیر در لسان اهل عرفان به قوس نزول و در اصطلاح قرآنی به هبوط نامگذاری شده است.
اما در نگاهی دیگر و این بار از پایین به بالا، در فرایند عروج و قوس صعود، اگرچه به هر میزان به عوالم بالاتر سیر کنیم بر شرف آن عالم افزوده می‌شود، اما آنچه سبب این شرف و این سیر می‌شود اَعمالی است که در نازلترین لایه یعنی عالم دنیا انجام شده است، که فرمودند: "الیوم عمل و لا حساب و غداً حساب و لا عمل". و این معنای جایگاه و اهمیت عالم دنیا و اَعمال آن است. البته بی‌شک این بدان معنی نیست که در عالم دنیا تنها باید دنیوی عمل کرد و پس از انتقال به عالم ملکوت، در رتبه بالاتر، اعمال ملکوتی را پیش کشید. رفتارهای ملکوتی در فضای دنیا است که عالم ملکوت را بر انسانها می‌گشاید و آسمان را به زمین پیوند می‌دهد. به تعبیری دیگر در تاریخ، اتفاقات سرنوشت‌ساز در عالم دنیا واقع می‌شود، اما از سوی کسانی که ضمن حضور فعال در آن، ارتباط خود را با ملکوت قطع نکرده و از آنجا دائماً تغذیه شده و رزق مدام دارند، تا بتوانند راه خود و دیگر انسانها را به سمت آسمان هموار کنند.
اینک آنچه در مورد وضعیت کرونایی جهان معاصر ما می‌توان گفت این است که به نظر می‌رسد در پایان جهان و در دوره‌ای که آخرالزمان می‌دانیمش، شیطان و حزب شیطان به آخرین تلاش خود در تقابل با حزب‌الله و زمینه‌سازان ظهور دست زده‌اند، تلاشی نه تنها برای نگاه داشتن انسان در دنیا، که برای کشاندن او به رتبه‌ای پایین‌تر که در اندیشه و خیال باطل‌شان خود را در آن فضا نیرومندتر و ساختارها و مناسبات‌شان را مستحکم‌تر می‌دانند. این رتبه و فضا، عالمی است که می‌توان آن را عالم مجازی یا فضای مجازی نام نهاد، عالمی که وهم و خیال در رتبه‌ای پایین‌تر از دنیا و با مجازی اندر مجاز دنیا آن را برپا ساخته است.
همانگونه که در مورد عالم دنیا و لزوم هبوط به آن و سپس آغاز سیر از این پایین‌ترین رتبه گفتیم، در اینجا نیز گفتگو از مطلوب نبودن ورود به این عالم و ادامه تقابل در آن نیست. همانطور که در عالم ملکوت اثری از جنگ‌افزار و سلاحهای دنیوی نیست، و در عین حال در سفر به دنیا مأمور شده‌ایم تا "اعدّوا لهم ما استطعتم من قوه"، در این عالم نیز بدون تردید باید وارد شده و خود را در جنگ پیش رو به شدت قوی کنیم. تنها با پیروزی در این جنگ مجازی است که می‌توانیم در عالم دنیا نیز آن را فهم کرده و راه خود را به سمت عوالم بالاتر و بهشت موعود بگشاییم.
در عین حال نباید از یاد برد که در عالم دنیا قرارمان این نبوده که از کاروانسرا بودن آن غافل شده و در آن بمانیم. در دنیا همواره باید با حفظ پیوند به ملکوت و مراحل بالاتر، بر اساس قوانینی آسمانی عمل کرد که در عین حال در دنیا هم معنی‌دار و دارای اثر است. بر همین اساس نیز همواره باید توجه داشته باشیم که در نبرد جدید از سویی باید به جدّ در فضای مجازی وارد و در آن قوی شد، و از سوی دیگر لااقل هر از چندی سری به عالم دنیا و بالاتر از آن با همه مناسباتش زده و از آن توشه برداریم. در این جبهه گسترده و عمیق، قطع ارتباطات دنیایی را همواره باید وضعیتی اضطراری و نه مطلوب و محتوم بدانیم که برای رفع آن در حال نبردیم.
و سرانجام، نکته آخر آن که این چالش و مکر شیطان و حزب او همانند دیگر اقداماتشان در طول تاریخ اگرچه برای آنان خزی و ذلت ابدی در پی خواهد داشت، اما نهایتاً در همان لحظه‌ی طراحی و اجراء، به شکلی حقیقی‌تر در چارچوب برنامه الهی و سیر دادن انسان و تاریخ به سوی دارالقرار در حال وقوع و پیشرفت است، که فرمود: "و مکروا و مکر الله و الله خیر الماکرین".
