در عصر دانایی با دانا خبر      دانایی؛ توانایی است      دانا خبر گزارشگر هر تحول علمی در ایران و جهان      دانایی کلید موفقیت در هزاره سوم      
کد خبر: ۱۲۶۴۹۵۰
تاریخ انتشار: ۱۶ آذر ۱۴۰۰ - ۰۸:۵۱
سال هاست که پاییز و زمستان در کلان‌شهرهای کشور با آلودگی هوا عجین شده است. با گذشت سالها این پرسش تکراری، پررنگ می‌شود که چرا این معضل هر سال بدتر شده و کسی راهکاری برای حل آن ندارد؟ معضلی که بر اساس پیشینه‌ها، در دنیا به بیش از ۱۴۰ سال پیش و در ایران (تهران) به سال ۱۳۴۶ خورشیدی برمی ‌گردد.

نرگس درودیان، خبرگزاری دانا، سرویس سلامت و سبک زندگی؛ کلانشهرهای کشور به‌ویژه در فصول سرد به دلیل پدیده وارونگی با افزایش آلودگی هوا مواجه می‌شوند، به طوری که امروزه متاسفانه این موضوع تبدیل به یک داستان پرتکرار شده و این در حالی است که میتوان به جای فراموش کردن فناوری‌های این حوزه، با استفاده از دستاوردهای فناورانه شرکت‌های دانش بنیان و محققان کشور راهکارهایی طولانی‌مدت برای کاهش بار آلودگی از دوش هوای شهرهای بزرگ ارائه کرد.

آلودگی هوا؛ داستان پُر تکراری است که هر ساله در رسانه‌ها و خبرگزاری‌ها در مورد آن قلم فرسایی می‌شود و در حال حاضر به‌ویژه در فصول سرد، متاسفانه به سُنتی برای کلانشهرهای کشور تبدیل شده است.

امسال اما علاوه بر پدیده وارونگی و افزایش آلودگی هوا، حرف از استفاده بیشتر از مازوت یا نفت کوره در نیروگاه‌هاست. هر چند که این گفته در ابتدا و مثل همیشه توسط برخی مسئولان تکذیب شد! اما پس از مدتی برخی رسماً اعلام کردند که آلودگی هوای تهران نه به دلیل تردد خودروهای فرسوده بلکه با سوزاندن مازوت در نیروگاه‌ها ایجاد شده است! در این میان نیز عیسی کلانتری رییس سازمان محیط زیست اعلام کرد نیروگاه‌های شرق تهران می‌توانند از مازوت استفاده کنند، اما نیروگاه‌های غرب تهران به‌دلیل اینکه با وزش باد، آلودگی‌ها وارد شهر می‌شود، حتماً باید از گاز استفاده کنند.

آلودگی هوا زمانی اتفاق می‌افتد که حجم زیادی از ذرات یا مواد مضر از قبیل گازها، ذرات و زیست‌ مولکول‌ها وارد اتمسفر کره زمین شود و این آلودگی مخلوطی از ذرات معلق و گازهایی است که غلظت آن به محدوده مضر برای انسان رسیده‌ است و باعث افزایش بیماری‌ها در انسان و همچنین گرمایش زمین می‌شود.

استراتژی‌ها و تکنولوژی‌های مختلفی برای کاهش آلودگی هوا وجود دارد که ابتدایی‌ترین این راهکارها استفاده صحیح از زمین و برنامه‌ریزی کاربردی آن و تعیین و طراحی زیرساخت‌های حمل و نقل است. از آنجا که بخش زیادی از آلودگی هوا در اثر احتراق سوخت‌های فسیلی مانند زغال سنگ و نفت ایجاد می‌شود، کاهش استفاده از این سوخت‌ها می‌تواند باعث کاهش شدید آلودگی هوا شود و مؤثرترین این روش‌ها استفاده از منابع انرژی پاک مانند نیروگاه‌های بادی، انرژی خورشیدی و نیروگاه آبی است.

علاوه بر این‌ها به مدد محققان فناوری‌های نوظهوری برای کاهش آلودگی هوا عرضه شده است که "سوخت‌های پاک برای موتورهای دیزلی"، "بنزین با عدد اکتان ۱۰۰"، "مبدل‌های کاتالیستی برای کاهش آلایندگی گازهای خروجی از اگزوز خودروها"، "دستگاه آنالایزر اگزوز خودرو PAGA جهت اندازه‌گیری غلظت گازها"، "دستگاه غبارسنج محیطی"، "دستگاه آنالایزر پرتابل دوده خودرو (تیرگی سنج) جهت اندازه گیری میزان تیرگی جریان گازهای آلاینده خروجی از اگزوز"، "دستگاه پایش لحظه‌ای ذرات معلق هوای محیط" و "دستگاه سنجش ذرات غبار خروجی از دودکش" تنها بخشی از این فناوری‌ها است که از سوی محققان و شرکت‌های دانش‌بنیان برای کاهش میزان آلایندگی هوا و پایش این آلودگی‌ها عرضه شده است.

آلودگی هوا یا کرونا؛ کدام بیشتر جان می گیرد؟

براساس گزارش سال گذشته اداره کل محیط زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران، سالیانه ٣٠ هزار نفر در کشور بر اثر آلودگی هوا جان می‌­سپارند؛ رقمی که اگر امسال بیشتر نشده باشد، حداقل ثابت مانده است؛ این رقم بزرگ اما در بررسی‌­های وزارت بهداشت حتی به ۴۲ هزار نفر هم می‌­رسد؛ گروه «سلامت هوا و تغییر اقلیم مرکز سلامت محیط و کار» وزارت بهداشت اعلام کرده، مواجهه طولانی­‌مدت با آلاینده ذرات معلق در کشور، سالیانه باعث بروز ۴۱ هزار و ۷۰۰ مورد مرگ زودرس می‌شود.

یک محاسبه سرانگشتی نشان می‌­دهد تلفات انسانی آلودگی هوا فقط در ۳، ۴ سال گذشته بیشتر از ۱۳۰ هزار نفر آمار رسمی است که از بهمن ۹۸ تا امروز بر اثر کرونا جان باخته‌­اند!

به نظر می­‌رسد آلودگی هوا در تهران و شهرهای صنعتی کشور چنان عادی و تکراری شده که کسی به شمار کشته‌­های سالیانه آن توجه نمی­‌کند و حتی خسارات هنگفت چند میلیارد دلاری هم توجهی برنمی‌­انگیزد؛ رقمی که چند منبع مختلف آن را تائید کرده‌اند.

براساس برآوردها، هزینه‌­های مستقیم و غیرمستقیم تحمیلی ناشی از آلودگی هوا بسیار زیاد است؛ تعطیلی مدارس، دانشگاه‌ها، بازار، برخی کاخانه‌ها، محدودیت‌ های رفت‌وآمد و ... فقط بخشی از آن است.

طبق برآورد سازمان جهانی بهداشت، این هزینه در ایران بیش از ۳۰ میلیارد دلار و برابر با ۲.۴۸ تولید ناخالص ملی است؛ در حوزه بهداشت، این هزینه‌­ها در کنار مرگ، شامل تشخیص و درمان یا نگهداری از هزاران بیمار آلودگی هوا می‌­شود که سالیانه دچار بیماری‌­های مزمن تنفسی، سرطان، قلب و سکته­‌های مغزی می ‌شوند.

شرکت های فناور و راه حل معظل آلودگی هوا

به اعتقاد محققان این حوزه، کشور ما ایران در هر شرایطی که قرار داشته باشد با فناوری‌هایی که از سوی شرکت‌های دانش بنیان و محققان دانشگاهی عرضه شده است، می‌تواند بار آلاینده‌های موجود را کاهش دهد. حرکت کشور به سمت توسعه حمل و نقل عمومی الکترونیکی، اصلاح سوخت خودروها بر اساس استاندارد یورو ۵ و استفاده مناسب از فیلترها در فعالیت‌های صنعتی راهکارهایی است که می‌تواند جایگزین تعطیلی مدارس و صنایع و ادارات در شرایط افزایش آلودگی هوا شود.

استراتژی‌ها و تکنولوژی‌های مختلفی برای کاهش آلودگی هوا وجود دارد که ابتدایی‌ترین این راهکارها استفاده صحیح از زمین و برنامه‌ریزی کاربردی آن و تعیین و طراحی زیرساخت‌های حمل و نقل است. از آنجا که بخش زیادی از آلودگی هوا در اثر احتراق سوخت‌های فسیلی مانند زغال سنگ و نفت ایجاد می‌شود، کاهش استفاده از این سوخت‌ها می‌تواند باعث کاهش شدید آلودگی هوا شود و مؤثرترین این روش‌ها استفاده از منابع انرژی پاک مانند نیروگاه‌های بادی، انرژی خورشیدی و نیروگاه آبی است.

علاوه بر این‌ها به مدد محققان فناوری‌های نوظهوری برای کاهش آلودگی هوا عرضه شده است که "سوخت‌های پاک برای موتورهای دیزلی"، "بنزین با عدد اکتان ۱۰۰"، "مبدل‌های کاتالیستی برای کاهش آلایندگی گازهای خروجی از اگزوز خودروها"، "دستگاه آنالایزر اگزوز خودرو PAGA جهت اندازه‌گیری غلظت گازها"، "دستگاه غبارسنج محیطی"، "دستگاه آنالایزر پرتابل دوده خودرو (تیرگی سنج) جهت اندازه گیری میزان تیرگی جریان گازهای آلاینده خروجی از اگزوز"، "دستگاه پایش لحظه‌ای ذرات معلق هوای محیط" و "دستگاه سنجش ذرات غبار خروجی از دودکش" تنها بخشی از این فناوری‌ها است که از سوی محققان و شرکت‌های دانش‌بنیان برای کاهش میزان آلایندگی هوا و پایش این آلودگی‌ها عرضه شده است.

ارسال نظر