علی سلاجقه در نامه ای به رئیس جمهور، درباره نخستین طرح تکثیر در اسارت یوزپلنگ آسیایی، روند نگهداری از توله یوز و برنامه های سازمان حفاظت محیط زیست برای حفظ ژنوم این گونه ارزشمند توضیحاتی ارایه کرد .
به گزارش خبرگزاری دانا به نقل از پایگاه اطلاع رسانی سازمان حفاظت محیط زیست، در نامه سلاجقه به رئیس جمهور با اشاره به نامه سرگشاده یک استاد دانشگاه درباره موضوع مرگ توله‌های یوزپلنگ آسیایی، آمده است: پروژه تکثیر یوزپلنگ آسیایی در اسارت، نخستین پروژه تکثیر این نژاد از یوزپلنگ در دنیا بوده که مراحل مختلف آن اعم از زنده گیری و انتقال مولدین، نگهداری، تغذیه و زادآوری گونه با توان تخصصی کارشناسان و متخصصان ایرانی و با موفقیت انجام شد. محل اجرای این پروژه در پارک ملی توران در شهرستان شاهرود، استان سمنان است.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، خاطرنشان کرده است: به طور کلی تولید مثل گربه سانان حساسی همچون یوزپلنگ با بقاء همه توله‌ها همراه نیست و حتی در طبیعت گاهاً بیش از ۵۰ درصد از توله‌ها حین زایمان و یا قبل از بلوغ از بین می‌روند. در مورد پروژه یاد شده با توجه به اینکه یوز مادر در اسارت بلوغ یافته بود و ویژگی‌های یک یوز وحشی و طبیعی را نداشته است لذا فرایند زایمان بر اساس تشخیص دامپزشک متخصص با عمل جراحی سزارین انجام و به این ترتیب از همان ابتدا شانس و احتمال بقای توله‌ها به دلیل عدم تغذیه از شیر مادر بالا نبود.
معاون رئیس جمهور با اشاره به علل تلف شدن دو توله یوز، ادامه داده است: یوزپلنگ مادر با نام ایران در تاریخ دهم اردیبهشت ماه ۱۴۰۱ زایمان کرد و روز سوم یکی از توله‌ها که از همان ابتدا ضعیف‌تر بود تلف شد. دامپزشک معتمد پس از کالبد گشایی، علت مرگ را نقص مادرزادی در قسمت فوقانی ریه اعلام نمود و در این حالت مرگ توله کاملاً طبیعی بود.
سلاجقه افزوده است: از آنجایی که مادر پس از جراحی سزارین حاضر به مراقبت از توله‌ها نشد لذا توله‌ها به صورت دستی و با شیر خشک تغذیه شدند و علیرغم محدودیت‌های ناشی از تحریم‌ها بر واردات شیر با کیفیت، تلاش شد به هر نحو ممکن برای توله‌ها شیر با کیفیت قابل قبول با نظر دامپزشکان فراهم شود. لیکن به دلیل این که توله‌ها از شیر مادر که حاوی آنتی بادی و ایمنی بسیار بالایی است تغذیه نشدند ریسک تلفات در آن‌ها بسیار بالا رفت و توله دوم در ۱۷ روزگی به دلیل لخته شدن شیر در دستگاه گوارش تلف شد. البته آزمایشات پاتولوژی برای تشخیص علت تکمیلی مرگ توله‌ها در حال انجام بوده و منتظر نتایج آن هستیم. شایان ذکر است توله سوم به تهران منتقل شده و با تلاش بی وقفه کارشناسان و دامپزشکان متخصص فعلاً وضعیت خوبی دارد.
معاون رییس جمهور در ادامه تصریح کرده است: این پروژه برای اولین بار در کشور ایران اجرا شد و علیرغم پیچیدگی‌های خاص و کمبود منابع و تجهیزات، دستاورد بزرگی در حوزه حفاظت از گونه‌های برجسته حیات وحش محسوب می‌شود. اما بدیهی است در چنین کار‌های مهمی که هیچ تجربه قبلی پیرامون آن‌ها در کشور وجود ندارد بروز خطا‌های جزئی دور از ذهن نیست که در این راستا تیم حقیقت یاب در سازمان تشکیل و به استان اعزام شد گزارش اولیه حاکی از آن است که قصور‌ها و تقصیر‌هایی در فرآیند ۳ ساله پروژه و مقطع کنونی صورت گرفته که در حال بررسی می‌باشد و با مقصرین و متخلفین احتمالی برخورد خواهد شد.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با بیان اینکه خوشبختانه یوز مادر هنوز جوان بوده و امکان انجام فرایند تکثیر با اصلاح تمام خطا‌های جزئی و با تأکید بر دانش و تجربه متخصصان بومی کشور فراهم شده است، خاطرنشان کرده است: سازمان حفاظت محیط زیست با تمام قوت فرایند تکثیر را برای حفظ ژنوم این گونه ارزشمند ادامه خواهد داد.
سلاجقه افزوده است: به منظور تبادل تجربه تکثیر یوزپلنگ و افزایش احتمال بقاء توله باقیمانده از یکی از متخصصین خارجی هم در یک مقطع کوتاه بهره گیری خواهد شد.
در پایان از محضر حضرتعالی استدعا دارد دستور تقویت اعتبارات ویژه برای نجات این گونه در خطر انقراض در طبیعت و همچنین اجرای مجدد فرآیند تکثیر در اسارت به صورت کاملاً حرفه‌ای و در حد انتظار مردم شریف و دوستداران محیط زیست را صادر کنید.
