به گزارش گروه سبک زندگی خبرگزاری دانا (داناخبر) ایجاد اشتغال و تامین معیشت
ساکنان مناطق مرزی از مهم‌ترین اهداف ایجاد بازارچههای مرزی در کشور بوده است، با
این حال این بازارچه‌ها تاکنون نتوانسته است به اهداف مورد نظر دست یافته و به رونق
اقتصادی مناطق شهری و روستایی محدوده‌های مرزی منجر شود زیرا بر اساس گزارش وزارت کشور، از 64 بازارچه مرزی مصوب دولت در کشور، دوسوم
آنها غیرفعال یا نیمه‌فعال است.
فعالیت 27 بازارچه مرزی
به گزارش جام جم، حمید صافدل، مشاور وزیر صنعت،
معدن و تجارت در امور بازرگانی خارجی چندی پیش با اشاره به فعال بودن 27 بازارچه مرزی
کشور و با بیان این‌که بازارچههای شمال غرب کشور معمولا نسبت به سایر بازارچههای
کشور فعالیت بیشتری دارند، یادآور شد: بازارچه مرزی «تمرچین» در شهرستان پیرانشهر در
آذربایجان غربی، «پرویزخان» در کرمانشاه و «باجگیران» در خراسان رضوی فعال‌ترین بازارچههای
کشور است.
گرچه یکی از دلایل عمده غیرفعال
یا نیمه‌فعال بودن بازارچههای مرزی طی سال‌های اخیر، عملکرد کشورهای طرف مقابل همچون
عراق عنوان می‌شود اما از عوامل داخلی نیز نباید نادیده گرفت.
بازارچههای کم رونق
کردستان
از سه بازارچه مرزی کردستان،
بازارچه «سیف» سقز از حدود یک سال پیش تعطیل شده، اما دو بازارچه سیران‌بند
و «باشماق» مریوان همچنان فعال است که البته فعالیت آنها همچون بسیاری از بازارچههای
مرزی کشور، پررنگ و قابل قبول نیست و در عمل سودی برای مرزنشینان و بهبود وضع معیشت
آنها ندارد.
این استان چهار بازارچه مرزی
موقت هم داشته که عملا تعطیل شده و دیگر فعال نیست. درواقع بازارچه باشماق مریوان،
اکنون فعال‌ترین بازارچه مرزی این استان است که به گفته مرتضی جوانمردی، مدیر روابط
عمومی استانداری کردستان، فعالیت در این بازارچه نیز بیشتر مربوط به تردد و ورود خودرو‌های
حامل نفت عراق به پالایشگاه‌های ایران برای پالایش این مواد خام است که در توسعه استان
و وضع معیشتی مرزنشینان تاثیری ندارد.
هر نهادی، ساز خود را می
زند
جوانمردی به نبود مدیریت یکپارچه
و هماهنگ به عنوان عامل مهم رکود و بی‌نظمی در این بازارچه‌ها اشاره می‌کند و می‌افزاید:
متاسفانه به دلیل نبود این مدیریت یکپارچه و قانون و روش مشخص برای اداره این بازارچه‌ها،
هر سازمان نماینده خود را در مرز مستقر کرده و بدون هماهنگی با دیگر نهادها با قانون
و روش خویش به اداره بازارچه اقدام می‌کند که این امر علاوه بر این‌که موجب نوعی هرج
و مرج و ناکارآمدی سازمان بازارچههای رسمی شده، موجب بی‌رغبتی طرف عراقی برای داد
و ستد با ایران و فعالیت در این زمینه نیز شده است.
این مساله باعث شده که عملا
بسیاری از بازارهای هدف در عراق و دیگر کشورهای همسایه را که تا چندی پیش در آنها فعال
بودیم، از دست بدهیم و کشورهایی نظیر ترکیه جای خالی ما را در این کشورها پر کنند.
بسته شدن بازارچههای
مرزی و ناامنی در سیستان و بلوچستان
سیستان و بلوچستان نیز دارای
مرزهای طولانی و شمار زیادی مرزنشین است اما به گفته نماینده مردم زاهدان در مجلس،
یکی از دلایل ایجاد این تهدید و ناامنی گسترده در استان را نحوه اداره مرز و بسته شدن
بازارچههای مرزی عنوان می‌کند.
حسینعلی شهریاری با اشاره
به این که بازگشایی و فعال‌سازی بازارچههای مرزی نقش مهمی در تامین معیشت مردم مرزنشین
دارد، می‌گوید: پیش از بستن مرز و بازارچه‌ها باید به این نکته اندیشید که مردم در
مدت بسته بودن مرز باید چگونه امرار معاش کنند؟
به گفته وی، با وجود این که
برای فعالیت بازارچههای مرزی قانون تدوین شده و به تصویب رسیده است، اما در سیستان
و بلوچستان هر دستگاهی به صورت سلیقه‌ای و جزیره‌ای در این رابطه عمل می‌کند.
وزیر کشور مسوول ساماندهی مرزها شد
با همه این اوصاف روز گذشته
مدیرکل امور مرزی و مبارزه با قاچاق کالا و ارز وزارت کشور یادآور شد: با تصمیم‌هایی
که در کارگروه ویژه مرز شورای امنیت کشور اتخاذ می‌شود، مسوولیت تعیین تکلیف مرزها
با وزیر کشور است تا با ارایه راهکارهای مناسب نسبت به مقابله با قاچاق کالا و ساماندهی
مرزها اقدام شود.
طرح جامع ساماندهی معیشت
مرزنشینان
مجید آقابابایی افزود: علاوه
بر بازارچههای مرزی و مدیریت متمرکز در مبادی ورودی و خروجی، معیشت مرزنشینان نیز
در دستور کار وزارت کشور قرار دارد و سعی داریم طرح جامع برای ساماندهی معیشت مرزنشینان
داشته باشیم.
ایجاد اشتغال و درآمد برای
مردمان مستقر در نواحی مرزی، صادرات کالاها و محصولات تولید شده در مناطق مرزی به کشورهای
همجوار و واردات و تامین کالاهای موردنیاز معیشتی برای مردم مرزنشین از کشورهای موصوف،
ایجاد امنیت اجتماعی در مناطق مرزی، برقراری روابط حسنه و حسن‌همجواری با کشورهای همجوار
و ایجاد امنیت پایدار در مرزها و نشر و صدور ارزش‌ها و فرهنگ‌های اسلامی و ملی به ملل
دیگر کشورها از مهم‌ترین اهداف راه‌اندازی بازارچههای مرزی است.
با توجه به این اهداف و نیاز
مرزنشینان و حتی استان‌های مرزی کشور به راه‌اندازی این بازارچه‌ها برای توسعه همه‌جانبه
ضروری است که مسوولان مربوط بازنگری ویژه‌ای را درباره فعالیت این بازارچه‌ها داشته
باشند.
