هر ساله با در نظر گرفتن نرخ تورم اقتصاد جامعه، رقم وام ازدواج دستخوش تغییر می‌شود و بر اساس آن تعیین شده و به زوجین پرداخت می‌شود. امسال نیز با افزایش نرخ تورم و شرایط سخت اقتصادی کشور دولت در بودجه سال ۹۹ وام ازدواج را ۵۰ میلیون تومان اعلام کرد که بازپرداختی هفت ساله دارد.
نازنین دادور، خبرگزاری دانا، سرویس راهبرد؛ طرح وام ازدواج از سال ۸۰
وارد مجلس شد و از جمله طرح‌هایی است که هر ساله با رای اکثریت آرا شاهد
افزایش رقم آن هستیم.
پرداخت تسهیلات قرض‌الحسنه یکی از سیاست‌های دولت در جهت حمایت از ازدواج جوانان است که در واپسین ماه‌های سال ۸۷ با افزایش مبلغ تسهیلات قرض‌الحسنه ازدواج از یک به دو میلیون تومان افزایش پیدا کرد.
از سال ۹۱ تا سال ۹۴ وام ازدواج افزایش یافت، اما تورمی که در آن سال‌ها بر اقتصاد ایران حاکم بود سبب می‌شد این افزایش به چشم نیاید یا اصطلاحا دردی را از درد زوجین دوا نکند.
از سال ۹۵ به بعد مبلغ وام ازدواج به صورت مشهودتری تغییر کرد و از سه میلیون تومان به ۱۰ میلیون تومان افزایش یافت و بازپرداخت آن از سه سال به چهار سال تغییر کرد. این اولین افزایش چشمگیری بود که پس از سال‌ها رخ داد و تا سال ۹۷ ثابت ماند.
سال ۹۷ نیز پس از دو سال شاهد افزایش وام ازدواج بود و از ۱۰ میلیون تومان به ۱۵ میلیون تومان رسید و بازپرداخت آن نیز با افزایش یک ساله اعلام شد.
پس از آن افزایش وام ازدواج از سال ۹۷ هر ساله شد و با شروع سال جدید مبلغ بیشتری برای ازدواج جوانان در نظر گرفته می‌شد. عبدالناصر همتی، رئیس بانک مرکزی در یک برنامه تلویزیونی در سال ۹۷ در مورد افزایش وام ازدواج گفت: افزایش مبلغ وام ازدواج خبر خوبی است، اما باید محدودیت منابع بانک‌ها در این راستا در نظر گرفته شود؛ با این حال به محض ابلاغ این مصوبه آن را با جدیت اجرایی خواهیم کرد؛ با تمام، اما و اگر‌های مالی که وام ۳۰ میلیونی ازدواج در سال ۹۷ به همراه داشت در پشت تربیون رسانه ملی مورد تایید دولت قرار گرفت.
در سال ۹۸ آمار ازدواج کاهش یافت و شاهد تمایل کمتری به زادواج در بین جوانان بودیم چرا که فشار‌های اقتصادی زندگی مردم را به اندازه‌ای تحت فشار قرار داد که آمار ازدواج کمتر شد و در مقابل میزان طلاق زوجین افزایش پیدا کرد. برای جلوگیری از این امر دولت مبلغ وام ازدواج زوجین را دو برابر کرده و به ۳۰ میلیون تومان رساند و درصدد بود که در سال ۹۹ نیز این مبلغ را حفظ کند، اما تورم ۴۰ درصدی سبب شد بسیاری از نمایندگان نسبت به این تصمیم عکس العمل نشان داده و اعتراض کنند.
این تصمیم به دنبال مشکلاتی گرفته شد که جوانان در مسیر زندگی خود شاهد هستند و شاید افزایش وام ازدواج از راه‌هایی است که بتواند مسیر جوانان را شاید نه کامل، اما به صورت جزئی نیز هموار کند.
به دنبال این افزایش، رضا شیران خراسانی عضو کمیسیون اجتماعی مجلس در مورد افزایش وام ازدواج گفت: عامل اصلی و موثر بر افزایش میزان وام پرداختی ازدواج، تورم موجود در جامعه و شرایط نامناسب اقتصادی کشور بود، اگر گرانی و تورم موجود در جامعه را در نظر بگیریم این مبلغ در مقابل تورم حاکم بر اقتصاد رشد چندانی نداشته است.
وی در مورد علت و انگیزه افزایش وام ازدواج گفت: وام ازدواج ۱۰۰ میلیون تومانی می‌تواند تشویقی برای ازدواج باشد به شرطی که تورم و گرانی در آن شهر زیاد نباشد، در تهران و کلانشهر‌های دیگر این وام در مقابل تورم بسیار اندک است.
شرایط اخذ وام ۵۰ میلیون تومانی
این وام به آن زوجینی تعلق می‌گیرد که تاریخ عقد آن‌ها از سال ۹۶ به بعد ثبت شده باشد.
طبق مصوبه کمیسیون اقتصادی در سال ۹۹، وام ازدواج به صورت هفت ساله پرداخت خواهد شد. با توجه به این مصوبه تقریبا مبلغ اقساط ماهیانه ۶۵۰ هزار تومان خواهد بود و با احتساب کارمزد چهار درصدی حدود دو میلیون تومان به عنوان سود از زوجین درخواست خواهد شد.
طبق تصویب مجلس در سال ۹۸ دریافت وام ازدواج تنها با یک ضامن امکان‌پذیر است. البته بانک مرکزی نیز طی چند بخش نامه بانک‌ها را موظف کرده تنها با اخذ یک ضامن وام ازدواج را پرداخت کنند و طی اخبار رسیده نیز اکثر بانک‌ها مثل ملی، ملت و ... همکاری لازم در جهت پرداخت وام ازدواج با یک ضامن را انجام می‌دهند.
البته با این مبلغ و افزایش وام ازدواج ممکن است تعداد ضامنین بیشتر شده و به دو ضامن تغییر یابد.
اثرات منفی و نگرانی‌های ناشی از افزایش وام ازدواج
تعداد زیادی از نمایندگان واکنش‌های مثبتی به این افزایش وام نشان ندادند و نسبت به آن معترض بودند. یکی از این مسائل افزایش کودک همسری و تعداد زنان بیوه زیر ۱۴ سال بود.
با توجه به وضعیت اقتصادی اکثر خانواده‌های ایرانی، بسیاری از خانواده‌های فقیر و کم بضاعت برای گذران زندگی خود به کودک همسری به عنوان یک شغل می‌نگرند و با توسل به آن درصدد رفع مشکلات خود برمی‌آیند.
آمار‌هایی موجود است که کودکان زیر ۱۵ سال به ویژه دختران زیر این سنین از این وام استفاده کرده‌اند که میزان آن نسبت به سال گذشته چهار برابر شده است. علاوه بر این عده‌ای نیز با بیش از ۴۰ تا ۴۵ سال سن نسبت به دریافت این وام اقدام کرده‌اند؛ بنابراین اگر قانونگذار قصد دارد این مبلغ را افزایش دهد باید به این موضوع هم فکر کند که هم پرداخت وام تسهیل شود و هم برخی قیود سنی در مورد رعایت سن جوانان برای دریافت وام نیز لحاظ شود.
با وجود این مسائل نمی‌توان افزایش وام ازدواج را حلال مشکلات جوانان دانست چرا که تورم اقتصادی و شرایط اشتغال جوانان امروز مسیر زندگی آن‌ها را به نسبت قابل توجهی دشوار کرده و این وام ازدواج شاید تنها قسمت کوچکی از مشکلات آن‌ها را برطرف کند.
