در عصر دانایی با دانا خبر      دانایی؛ توانایی است      دانا خبر گزارشگر هر تحول علمی در ایران و جهان      دانایی کلید موفقیت در هزاره سوم      
کد خبر: ۱۲۵۶۲۷۰
تاریخ انتشار: ۲۱ فروردين ۱۴۰۰ - ۰۷:۵۵
حقیقت تاریک ورای آزمون‌های شخصیتی
نویسنده: محمدامین قاسمی پیربلوطی
مستند «پرسونا: حقیقت تاریک ورای آزمون‌های شخصیتی» تلاش کرده‌است تا با واکاوی و افشای حقیقت ‏آزمون‌های تیپ‌شناسی شخصیتی، ما را از آسیب‌ها و خطرات آن‌ها آگاه سازد.‏
محمدامین قاسمی پیربلوطی، خبرگزاری دانا، گروه فرهنگ؛ یکی از شیوه‌های رایجی که افراد برای شناخت بهتر و دقیق‌تر خودشان به‌کارمی‌گیرند، استفاده از آزمون‌های تیپ‌شناسی ‏شخصیتی است که می‌توانید با پاسخ به چند پرسش ساده درباره‌ی ویژگی‌های رفتاری و ادراکی خود و انتخاب‌های ‏شخصی‌تان در موقعیت‌های فرضی، بر اساس نتایج به‌دست‌آمده در این آزمون و تحلیل آن‌ها، خود را در یکی از ‏تیپ‌های شخصیتی صورت‌بندی‌شده توسط این آزمون‌ها جای دهید. اما شاید تاکنون این پرسش‌ها برایتان پیش نیامده ‏باشد که این‌گونه آزمون‌ها چه میزان دقت و اعتبار دارند و چقدر می‌توان به نتایج آن‌ها اعتماد کرد؟ آیا این آزمون‌ها که ‏معیارهای نسبتاً ثابتی دارند برای مردم تمامی کشورها با فرهنگ‌ها و طرز فکرهای گوناگون، همچنان کارآمدند؟ چه ‏عامل یا عواملی موجب شده‌اند که این آزمون‌های به‌ظاهر خیرخواهانه و یاری‌گر، به شکل گسترده‌ای در تمامی کشورها ‏رایج شوند و هر جا سخن از استخدام و مصاحبه‌ی شغلی یا مشاوره‌های خانوادگی و روان‌شناختی می‌شود، پای این ‏آزمون‌ها همواره در میان است؟ مستند «پرسونا: حقیقت تاریک ورای آزمون‌های شخصیتی» تلاش کرده‌است تا با ‏واکاوی و افشای حقیقت این آزمون‌ها، ما را از آسیب‌ها و خطرات آن‌ها آگاه سازد.‏

مستند «پرسونا» محصول سال 2021 میلادی و شبکه‌ی ‏CNN‏ است که کارگردانی آن را تیم تراورز هاوکینز برعهده ‏داشته‌است. در این مستند با نگاهی تاریخی با خاستگاه آزمون مایرز-بریگز آشنا می‌شویم که روش آن در آزمون‌های ‏شخصیتی معروفی چون ‏MBTI‏ و ‏BIG 5‎‏ مورداستفاده قرارگرفته‌است. اگرچه درظاهر این‌گونه به‌نظر می‌رسد که این ‏آزمون‌ها کاملاً بی‌طرف و واقع‌نما هستند، اما اگر معیارهای بنیادینی را که پایه‌ی پرسش‌ها و تحلیل‌های این‌گونه ‏آزمون‌ها را تشکیل می‌دهند با دقت بیشتری بررسی کنیم، متوجه‌ی سوگیری‌های هدفمندی می‌شویم که به جنسیت، ‏نژاد، طبقه‌ی اجتماعی، اختلالات جسمی و روانی و... مربوط می‌شوند و افراد را بر اساس این ویژگی‌ها مورد ‏قضاوت‌های نادرست و نادقیق قرارمی‌دهند.‏

مسئله‌ی دیگری که در مستند «پرسونا» به آن اشاره می‌شود، صنعت پرنفوذ و پرسودی است که متعلق به شرکت‌های ‏فراهم‌کننده‌ی این نوع آزمون‌هاست. صنعتی که با سرمایه و نفوذی که در اختیار دارد توانسته‌است تا امروزه بدون این‌که ‏زیرسؤال برود و ماهیت آسیب‌زایش آشکار شود، همچنان به‌کار خود ادامه دهد و به شرکت‌های گوناگونی که قصد ‏استخدام کارکنانی توانمند و کارا را دارند، خدمات ارائه دهد. درحالی‌که علاوه بر سوگیری‌هایی که اشاره شد، این‌گونه ‏آزمون‌ها با نتایج و گونه‌بندی‌های تقلیل‌گرایانه و ساده‌انگارانه‌ی خود موجب می‌شوند که تصور نادرست و توهم‌گونه‌ای ‏هم برای کارفرما و هم برای متقاضی شغل به وجود آید و درصد قابل‌توجهی از افراد همواره دستشان از فرصت‌های ‏شغلی کوتاه بماند و به‌همین خاطر دچار ضربه‌های روحی و طرد اجتماعی شوند.‏

البته اگر بخواهیم نگاهی منصفانه‌تر به مسئله داشته باشیم، نباید تأثیر و کارآمدی این دست آزمون‌ها را از اساس منکر ‏شویم و آن‌ها را کاملاً بی‌اعتبار و غرض‌ورزانه بخوانیم؛ بلکه بهتر است انتظاری واقع‌گرایانه از آن‌ها داشته و با ‏درنظرداشتن امکان خطا و کاستی در نتایج و تحلیل، سرنوشت تعداد زیادی از افراد را به نتایج این آزمون‌های شخصیتی ‏گره نزده و برای گزینش افرادی که هرکدام یک جهان پیچیده‌ی وجودی اند، راهکارهای همه‌جانبه‌تر و همدلانه‌تری را ‏برگزینیم.‏


ارسال نظر