به گزارش خبرگزاری دانا حجت الاسلام و المسلمین محمد تقی سبحانی استاد حوزه علمیه قم با اشاره به مغفول ماندن جایگاه کلامی شهید محمد باقر صدر گفت در جامعه علمی ما غالباً شهید صدر فقیه اصولی و نظام سازی دانشمند شناخته شده است و بعد اندیشههای کلامی ایشان به معنای ارائه دستگاه معرفتی مغفول مانده است.
وی دانش کلام را تبیین نظام معارف دینی ناظر به حوزه هستی و حیات واقعی انسان بیان کرد و افزود برخلاف فلسفه که به دنبال فهم عام از جهان و انسان است کلام به دنبال تبیین جزئیات و خصوصیات معرفت دینی ناظر به جهان و روشن سازی فضای حیات برای انسان است و شهید صدر همین نگاه را دنبال می کند.
سبحانی افزود کلام یک دانش است و مجموعهای از آگاهی های ساخت یافته با قواعد و روش بندی و نظریه محوری می باشد و به عنوان یک دانش در حال تکامل است.
استاد حوزه علمیه افزود در تحول دانش کلام دو نظریه وجود دارد عدهای تحول در کلام را از طریق مسئله های جدید کلامی مطرح میکنند و با تعبیر کلام جدید مخالفت می کنند. در مقابل عده ای معتقدند صرف تغییر مسئله دانش جدید نمیشود و برای تغییر در یک دانه نیازمند تحول در مسائل اساسی و ابعاد آن هستیم.
سبحانی ادامه داد ارکان کلام یعنی روش موضوع ساختارها کارکردها و کارآمدی ها و قلمرو و گسترش آن باید متحول شود و غیر از تحول در مسئله ها در خود دانش نیز نیازمند تحول هستیم چنانچه در غرب هم الهیات نوین مطرح شده است.
سبحانی گفت شهید صدر یک متکلم و وابسته به مکتب کلامی شیعه است روشی که پرداخت مسئله های مربوط به سنت تاریخی کلامیون میباشد.
به عقیده سبحانی شهید صدر در مباحث مختلف جانب متکلمان را گرفته و دیدگاه فلاسفه را نقد کرده است نظیر آنچه در موضوع حسن و قبح عقلی مطرح شده است.
از طرفی به عقیده سبحانی شهید صدر یکی از نقطههای عطف تاریخ کلام شیعه است و اگر فرصت بیشتری میافت، دستگاه اندیشه را گسترش می داد و امروز شاهد دستگاه کلامی نوین بودیم.
استاد حوزه علمیه برای مدعای خود به ایجاد روش استقرا در منطق توسط شهید صدر به عنوان تحول در روش علم کلام اشاره کرد و افزود طبق دیدگاه فلاسفه یقین تنها از طریق نظام استنتاج منطقی به دست می آید در حالی که شهید صدر یقین را از استقرار را هم به دست آورده است و این روش را در اصول فقه و کلام خود از جمله در موجز اصول دین استفاده کرده است.
سبحانی در موضوع تحول در ساختار علم کلام نیز افزود شهید صنعت از پایه گذاران نظام اندیشی در اسلام است و از کتابهای فلسفه آنها و تفسیر ایشان چنین برداشت میشود که دین یک دستگاه معرفتی است که مجموعهای از قواعد و اصول.
وی در پایان گفت توسعه موضوعاتی که توسط شهید صدر در کلام ایجاد شده است نیز از جنبه های ایجاد تحول در علم کلام توسط وی است. شهید صدر با وارد کردن برخی موضوعات به توسعه کلام میپردازد مثل وارد کردن امر اجتماعی به کلام.
گزارش از امیر محمد کلانتری
انتهای پیام/