فاطمه زمانی ، خبرگزاری دانا ، گروه سبک زندگی ؛ نارکولپسی نوعی اختلال مزمن خواب است که با خواب آلودگی طاقت فرسای روزانه و حملات ناگهانی خواب همراه است. افراد مبتلا به نارکولپسی به دشواری می توانند برای مدت طولانی بیدار بمانند ، از این رو ابتلا به نارکولپسی می تواند اختلال جدی در برنامه ی روزانه افراد ایجاد کند.
علائم
تعداد دفعات بروز اختلال نارکولپسی و شدت آن در افراد متفاوت است. ولی به صورت کلی فرد مبتلا در چند سال اول علائم نارکولپسی را شدیدتر تجربه میکند. این علائم عبارتند از :
این علائم عبارتند از :
خواب آلودگی بیش از حد
به صورت کلی حتی اگر فرد خواب شبانه کافی داشته باشد ، احساس خواب آلودگی ، انجام فعالیت های روزانه را دشوار می کند. افراد مبتلا به نارکولپسی در طول روز به صورت مداوم احساس خواب آلودگی بیش از حد داشته و تمایل به چرت زدن دارند.
از جمله مواردی که این افراد در طول روز تجربه می کنند ، می توان به کمبود انرژی ، عدم تمرکز ، بروز اختلال در حافظه ، احساس افسردگی و خستگی اشاره کرد.
توهم
افراد مبتلا به نارکولپسی در هنگام خوابیدن یا بیدار شدن گاها دچار توهم میشوند. غالبا این توهمات از نوع بینایی هستند ، ولی ممکن است هر حواس دیگری از جمله شنیداری نیز درگیر شود. از آن جایی که غالبا این توهمات در لحظه ای که هنوز فرد نخوابیده رخ میدهد ، لذا آن را به صورت واقعیت تجربه کرده و برای او ترسناک خواهد بود.
کاتاپلکسی
به کاهش ناگهانی توان عضلات کاتاپلکسی گفته میشود. کاتاپلکسی می تواند منجر به ایجاد تغییرات فیزیکی مثل اختلال گفتاری و ضعف کامل عضلات بدن شده و تا چند دقیقه نیز به طول بیانجامد.
کاتاپلکسی غیر قابل کنترل بوده و درنتیجه ی تجربه ی احساسات شدید مثل خنده ، هیجان ، ترس ، تعجب یا عصبانیت رخ میدهد. تعداد دفعات بروز کاتاپلکسی در افراد مبتلا به این اختلال متفاوت است. برخی از افراد مبتلا در طول سال تنها یک یا دوبار و برخی دیگر در طول روز چندین بار این اختلال را تجربه می کنند.
فلج خواب
افراد مبتلا به نارکولپسی عموما در هنگام خواب یا بیدار شدن ، ناتوانی موقت در حرکت و گفتار را تجربه می کنند. در حقیقت این احساس ناتوانی یک نوع فلج موقتی و کوتاه مدت است و در چند ثانیه تا چند دقیقه برطرف می شود. البته همه ی افرادی که فلج خواب را تجربه می کنند ، مبتلا به نارکولپسی نیستند و بسیاری از افراد بدون ابتلا به هیچ نوع اختلالی فلج خواب را تجربه می کنند.
شب بیداری
افراد مبتلا به نارکولپسی عموما به دلیل مشکلات تنفسی ، گرگرفتگی بدن ، افزایش ضربان قلب و افزایش سطح هوشیاری در هنگام شب دچار بی خوابی میشوند.
درمان
درحال حاضر هیچ درمانی برای نارکولپسی وجود ندارد ، ولی با استفاده از دارو و اصلاح شیوه ی زندگی تا حدودی می توان علائم حمله ی خواب را کنترل کرد. برای درمان حمله ی خواب داروهای متداول عبارتند از ؛
محرک ها
داروهای محرک همچون آدمودافینیل ، مودافینیل و متیل فنیدیت جهت افزایش بیداری و هوشیاری برای مبتلایان به نارکولپسی تجویز میگردد. از عوارض جانبی این محرک ها می توان سردرد و حالت تهوع را نام برد.
ضد افسردگی
داروهای ضد افسردگی همچون ونلافاکسین می تواند برای درمان کاتاپلکسی ، توهم و فلج خواب تجویز شود. از عوارض جانبی این محرک ها می توان به مشکلات گوارشی ، بی خوابی و افزایش وزن را نام برد. هم چنین فلوکستین نیز جهت تنظیم خواب تجویز می شود که از عوارض جانبی آن می توان به حس سبکی سر و خشکی دهان اشاره کرد.
سدیم اکسی بات(Xrem)
تنها داروی مورد تأیید سازمان غذا و دارو برای جلوگیری از کاتاپلکسی و رفع خواب آلودگی بیش از حد در طول روز ، سدیم اکسی بات با نام تجاری xrem است که از عوارض جانبی آن می توان حالت تهوع ، احساس افسردگی و کم آبی بدن را نام برد.
درمان خانگی
برای تغییر سبک زندگی و کاهش علائم موارد زیر را در نظر داشته باشید:
یک برنامه ی مشخص برای خواب داشته باشید و طبق آن عمل کنید.
در طول روز در فواصل معین به مدت 20 دقیقه چرت بزنید. با این کار به مدت 1 تا 3 ساعت احساس خواب آلودگی کاهش پیدا می کند.
یک برنامه ی ورزشی منظم داشته باشید. ورزش روزانه حدود 4 تا 5 ساعت قبل از خواب به مبتلایان نارکولپسی کمک می کند تا شب بهتر خوابیده و در طول روز کمتر احساس خواب آلودگی داشته باشند.
از خوردن غذاهای سنگین پیش از خواب خودداری کنید.
از مطلوب بودن دمای خواب اطمینان حاصل کنید.
