نگار خلیلی، خبرگزاری دانا، سرویس سلامت؛ دورانی که کودکان در مدرسه به سر میبرند نقش چشمگیری در رشد آنان در سنین پایین دارد. کودکان باید از همان دوران دبستان به تغذیه خود اهمیت دهند تا در بزرگسالی زندگی سالم و بدنی سالم داشته باشند. دانش آموزان باید سه وعده غذای اصلی و دو میان وعده در طول روز داشته باشند که این شامل مواد غذایی مانند شیر و لبنیات، سبزیجات، گوشت، حبوبات، نان و غلات و میوه میشود. مواد غذایی کودکان باید متعادل و دارای تنوع غذایی باشد زیرا در سنین کودکی این مواد نقش مهمی در رشد و سلامت آنها دارد.
یکی از وعدههای غذایی بسیار مهم کودکان صبحانه است که در سلامت جسمی و فکری دانش آموز موثر است. دانش آموز بعد از خوردن شام تا صبحانه غذایی نمی خورد بنابراین خوردن صبحانه بسیار برای مهم است. اگر صبح دانش آموز صبحانه نخورد باعث پایین آمدن قند خون او شده و این عمل موجب میشود تا دانش آموز توانایی یادگیری مطالب درسی را نداشته باشد.
مهم است والدین هر روز صبح قبل از رفتن کودکان خود به مدرسه به آنها صبحانه مناسبی بدهند زیرا دانش آموزی که صبحانه نخورد در مدرسه بی حوصله، خسته و بی دقت است و نمیتواند کمبود انرژی، املاح و ویتامینهای خود را با خوردن میان وعده های دیگر و خوردن نهار جبران کند.
تغذیه بسته به نوع فعالیت کودکان و دانش آموزان متفاوت است . بنابراین هرچه میزان فعالیت بدنی دانشآموز بیشتر باشد طبعا به انرژی بیشتری نیاز دارد که این انرژی توسط کربوهیدراتها که عمدتا در نان و غلات وجود دارند تامین خواهد شد البته چربیها نیز منابع تامینکننده انرژی هستند . بهتر است برای تامین انرژی مورد نیاز کودکان سنین مدرسه گروه نان و غلاتی مثل برنج، ماکارونی… را در برنامه غذایی آنان بگنجانیم .
تحقیقات نشان می دهد که دانش آموزان اروپایی در ساعات تفریح تمایل به خوردن شکلات ، ساندویچ های سرد و گرم دارند .
در سالهای اولیه مدرسه ، دانش آموزان تغذیه هایی را که خانواده ها به آنها می دهند را با خود می برند اما در سال های بعد و با رشد دانش آموزان و ورود به مقاطع بالاتر تحصیلی آنها دیگر تمایلی به حمل خوراکی به مدرسه ندارند.
مواد غذایی لازم برای دانش آموزان
دانش آموزان به دلیل اینکه در میزان تحرک، اندازه بدن و سرعت رشد با یکدیگر متفاوت هستند میزان مواد غذایی مورد نیاز آنها نیز با یکدیگر متفاوت است. شایعترین کمبودهای ویتامینی که در دانش آموزان مدرسهای وجود دارد کمبود ویتامین A، ویتامین ای و همینطور کمبود ید، آهن، کلسیم و املاح است. هویج یک تغذیه سالم و سرشار از ویتامین A است. والدین باید این ماده غذایی را در در برنامه غذایی روزانه کودکشان بگنجانند. بهترین مواد غذایی که سرشار از آهن هستند: مرغ، گوشت و جگر است.
یکی از مهمترین وعدههای غذایی که باید در سبد غذایی کودک گنجانده شود مواد غذایی سرشار از کلسیم است که برای تراکم طبیعی استخوانها و جلوگیری از پوسیدگی استخوان در بزرگسالی بسیار اهمیت دارد. میتوانید در میان وعده کودکان از شیر و بستنی پاستوریزه که منبع کلسیم هستند استفاده کنید. این میان وعده بخشی از کلسیم مورد نیاز کودک را تامین میکند.
مواد غذایی دیگری که کلسیم کودک را تامین میکند نان و پنیر است که همراه با گوجه فرنگی، خیار، سبزی و گردو یک میان وعده عالی، سالم و مغذی برای دانش آموز محسوب میشود.
وعده غذایی کودکان باید شامل موارد زیر باشد:
نان و غلات مانند مواد غذایی نشاستهای و برنجی
ویتامینها، مواد معدنی و فیبر مانند: سبزیجات و میوهها
پروتئین مانند: مرغ و ماهی، گوشت قرمز، کره، تخم مرغ، حبوبات و بادام زمینی
لبنیات مانند: ماست و شیر که هم پروتئین دارد و هم منبع خوبی از ویتامین دی و کلسیم است که برای رشد و استحکام استخوان دانش آموز نیاز است.
چربیها: این ماده غذایی اسیدهای چرب و انرژیهای کودک را تامین میکند و باید به اندازه مصرف شود.
بهترین میان وعده ها برای دانش آموزان چیست؟
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی خطاب به والدین تاکید کرد: اگر دانشآموز آگاهی و اطلاعات کافی درباره مواد غذایی داشته باشد، از بین مواد غذایی میتواند بهترین انتخابها را داشته باشد.
اسلامیان توصیه کرد: بهتر است میان وعدههای سالم غذایی را والدین و بزرگترها در اختیار کودکان قرار دهند، مغز دانهها مثل بادام، گردو و یا فندق میتواند گزینه مناسبی باشد.
وی با اشاره به اینکه شیر به عنوان منبع غذایی غنی پروتئین و کلسیم نیز گزینه مناسبی به عنوان میان وعده است ادامه داد: برای کودکانی که تحمل لاکتوز را ندارند توصیه میشود از شیرهای بدون لاکتوز استفاده شود.
متخصص تغذیه و رژیم درمانی دانشگاه علوم پزشکی شهید با بیان اینکه بسیاری از کودکان به غذاهای صنعتی مثل شکلات، ویفر، کیک و بیسکویت علاقه دارند خاطرنشان کرد: این منابع غذایی حاوی قند ساده هستند و بهتر است کودکان کمتر از این مواد غذایی استفاده کنند نباید این غذاهای ناسالم تبدیل به الگوی غذایی کودکان شود و هرگز این مواد غذایی جایگزین وعده غذایی اصلی نشود.
وی تاکید کرد: نان و پنیر و خرما، نان و پنیر و گردو و انواع املتها و یا تخم مرغ میتواند گزینههای مناسبی برای مصرف باشد.