به گزارش پایگاه خبری دانا، مرکز آمار ایران گزارش بودجه خانوار در سال ۱۴۰۰ را منتشر کرد. طبق این گزارش که درآمد و مصارف خانوارهای ایرانی در سال گذشته را بررسی کرده است، در ۱۴۰۰ هم مانند چندین سال اخیر، مسکن بیشترین سهم از درآمد خانوارها را به خود اختصاص داده است.
در سال گذشته حدود یک چهارم مخارج ایرانیان برای خرید خوراکی‌ها بوده است و حدود سه چهارم دیگر خرج کالاهای غیرخوراکی و خدمات شده است. در این میان نزدیک به نیمی از هزینه‌های غیرخوراکی به مسکن اختصاص یافته است. چنین چیزی نشان می‌دهد که تامین مسکن در سال گذشته حدود ۳۶ درصد از بودجه خانوارهای ایرانی را به خود اختصاص داده است. در حالی ایرانیان حدود ۳۶ درصد از درآمد خود را خرج تامین مسکن می‌کنند که حد استاندارد هزینه مسکن در دنیا حدود ۳۰ درصد است. اروپایی‌ها هم به طور متوسط کمتر از ۲۰ درصد از درآمدشان را به هزینه‌های تامین مسکن اختصاص می‌دهند.
چگونه قدرت خرید وام مسکن آب رفت؟
جهش قیمت مسکن در کنار افزایش هزینه خرید اوراق، اثر رشد دو برابری مبلغ وام مسکن در شهریور سال گذشته را خنثی کرد.
در حال حاضر قیمت هر برگه تسه به بیش از ۱۳۰ هزار تومان رسیده است. این یعنی برای خرید ۹۶۰ ورقه تسه باید بیش از ۱۲۵ میلیون تومان هزینه کرد و در نهایت به طور خالص تنها ۳۵۵ میلیون تومان وام دست مشتری را می‌گیرد. به این ترتیب شاهد کاهش ۶۵ میلیون تومانی مبلغ خالص وام طی کمتر از یک سال اخیر هستیم.
از طرفی دیگر قیمت مسکن از ابتدای سال جدید به سرعت در مسیر صعودی قرار گرفت و رشدهای کم‌سابقه‌ای را به ثبت رساند. به طوری که طبق آخرین گزارش بانک مرکزی متوسط قیمت مسکن در تهران طی تیرماه سال جاری به متر مربعی ۴۱.۷ میلیون تومان رسیده است. به این ترتیب وام خرید مسکن حالا تنها کفاف خرید ۸.۵ متر مربع خانه در تهران را می‌دهد. چنین چیزی نشان می‌دهد که پوشش وام مسکن از متوسط قیمت یک ملک مسکونی در تهران به حدود ۱۰ درصد رسیده است و عملا کارکرد خود را از دست داده است.
به این ترتیب به نظر می‌رسد علاوه بر کاهش انتظارات تورمی که به واسطه مذاکرات احیای برجام رخ داده، دومین عامل اثرگذار بر افت حجم معاملات تسه‌ها در بورس همین افت ۴۰ درصدی قدرت خرید وام مسکن طی یک سال اخیر باشد.
یک تصمیم عجیب به جای تحویل واحدهای مسکن ملی
در حالی که قرار بود دولت ۱۰۰ هزار واحد نهضت ملی مسکن را تا پایان شهریور به متقاضیان تحویل دهد، شاهد هستیم که تحویل زمین به افراد جای تحویل برخی واحدها را گرفته است.
مقرر شده بود که دولت در طول ۴سال ،۴ میلیون واحد مسکونی در شهرهای مختلف بسازد و با توجه به ثبت نام متقاضیان و تامین زمین در شهرهای مختلف این واحدها را ساخته و به متقاضیان تحویل دهد. طبق آخرین وعده هم قرار بود ۱۰۰ هزار واحد مسکونی در هفته دولت به بهره برداری برسد اما به نظر می رسد این واحدها هنوز کامل نشده و طبق شنیده ها از وزارت راه وشهرسازی حدود ۶۰ هزار واحد تا چند هفته آینده به بهره برداری می رسد.
براساس این گزارش بخشی از این واحدها به اتمام رسیده مربوط به پروژه های مسکن ملی است که در دولت قبل در قالب ساخت ۴۰۰ هزار واحد مسکونی کلنگ زنی شده بود که هم اکنون تعدادی از این واحدها در شهرهای مختلف به مرحله اجرایی و بهره برداری رسیده است.
به نظر می رسد ساخت خانه های ویلایی یا اختصاص زمین به سازندگان و متقاضیان، جایگزین تحویل تعدادی از واحدها به متقاضیان شده است چراکه پیش از این اعلام می شد که واحدها ساخته و تحویل داده خواهد شد اما این روزها به جای تحویل واحدها، بحث تحویل زمین از زبان مسئولان شنیده می شود.
هم اکنون در برخی استان‌های کشور از جمله سیستان و بلوچستان، زنجان و قزوین ساخت و سازها شروع شده و بعضا پیشرفت‌های خوبی نیز داشته اند و در استان فارس و شهر شیراز نیز با تامین زمین مورد نیاز شاهد شتاب گرفتن روند اجرای طرح نهضت ملی مسکن هستیم اما دولت باید در کنار اجرای این طرح ها به فکر استفاده از توان بخش خصوصی و همچنین تامین به موقع مصالح ساختمانی باشد تا شاهد اجرایی شدن هرچه سریعتر این طرح در کشور و در نتیجه کاهش مدت زمان انتظار برای خانه دار شدن متقاضیان باشیم.
گزارش از فاطمه روا
