در عصر دانایی با دانا خبر      دانایی؛ توانایی است      دانا خبر گزارشگر هر تحول علمی در ایران و جهان      دانایی کلید موفقیت در هزاره سوم      
کد خبر: ۱۳۰۳۵۴۳
تاریخ انتشار: ۱۵ مهر ۱۴۰۱ - ۰۹:۵۱
طبق بررسی‌های صورت گرفته سازمان بهداشت جهانی تاکنون بیش از ۶۰۰ میلیون نفر مبتلا به ویروس ووید-۱۹ شده و بیش از ۶ میلیون مورد مرگ بر اثر این بیماری ایجاد شده است. اما مهمترین عوارض ویروس کرونا بر خلاف تصور عامه مردم، تنها تنفسی نیستند.

نگار خلیلی، پایگاه خبری دانا، سرویس سلامت؛ طبق گفته دکتر محمد صمدیان جراح برتر مغز و اعصاب کلینیک جامع قاعده جمجمه و هیپوفیز ایران، عوارض ویروس کووید-19 بر مغز و دستگاه اعصاب مرکزی عوارض کوتاه مدت، بلند مدت و حتی مادام العمر جدی و خطرناکی دارد که تنها بخشی از آنها تا کنون شناخته شده اند. رعایت دقیق پروتکل های بهداشتی، حفظ فاصله گذاری های اجتماعی و مراعات قرنطینه های عمومی، می توانند ما را نه تنها از ابتلا به کرونا که از ابتلاء به طیف وسیعی از اختلالات مغزی دور و سالم نگاه دارند.

راه های ورود ویروس کرونا به مغز

مسیر عمده تهاجم ویروس کووید-19 به مغز از طریق مخاط بویایی، عصب بویایی، و سپس پیاز بویایی به مغز است. به همین دلیل است که شایع ترین علامت ابتلاء به ویروس کرونا از دست دادن بویایی (البته به طور موقت در زمان اوج علایم تنفسی بیماری) می باشد. ویروس کووید-19 از طریق صفحه مشبک پیرامون پیرامون پیاز بویایی وارد عصب واگ و عصب تریژمینال و سپس باقی ساختارهای مغزی می شود.

مسیر دیگر تهاجم ویروس کووید-19 به مغز جریان خون است. ویروس کووید-19 می تواند از سد خون- مغز (BBB) عبور نماید. در عین حال، به دلیل فعالیت ویروس کووید-19 در بدن و افزایش سطح سیتوکین ها (مواد تولیدی دستگاه ایمنی در پاسخ به عفونت های گسترده و شدید) و مونوسیت ها، سد خون- مغز مختل شده و ضریب نفوذ ویروس کووید-19 به مغز افزایش بسیاری می یابد.

هنگامی که ویروس کووید-19 به مغز برسد، از طریق سیستم گردش مایع مغزی نخاعی وارد ساختارهای میانی مغز، به ویژه بطن سوم و چهارم مغزی می شود. این ساختارها مسئول کنترل و حفظ تعادل گردش خون و مایع مغزی نخاعی در دستگاه اعصاب مرکزی هستند. طبق خلاصه گزارش های تخصصی که توسط تیم تحقیقاتی کلینیک جامع قاعده جمجمه و هیپوفیز ایران منتشر شده است، RNA ویروس کووید-19 منجر به معکوس شدن فعالیت های ساختارهای ساقه مغزی به ویژه بصل النخاع و مخچه می شود. افزون بر این، پروتئین ویروس کووید-19 در اندوتلیوم عروقی مغز نیز مشاهده شده است.

درباره بروز مشکلات مغزی در برخی مبتلایان کرونا بیشتر بدانید

مکانیزم عمل ویروس کرونا در آسیب به مغز چگونه است؟

عوارض ویروس کووید-19 بر مغز بسیار زیاد هستند. ویروس کرونا از طریق گیرنده های تبدیل کننده آنزیم آنژیوتانسین-2 وارد سلول های مغزی شده و سلول های بافت پوششی درونی (آندوتلیال) را دچار التهاب و لخته خونی می نماید و در نتیجه آسیب های مغزی گسترده ای ایجاد می شود.

به گفته دکتر محمد صمدیان جراح برتر مغز و اعصاب در کلینیک جامع قاعده جمجمه و هیپوفیز ایران در ساختمان پزشکان آریا، این التهاب سیستمی و ساختاری مغز منجر به کاهش شدید مونو آمین های و عوامل رشدی مغز و فعال شدن میکرو گلیاها می گردد. نتیجه این امر افزایش N-متیل دی-آسپارتات (NMDA) در مغز می شود که یک ماده به شدت محرک و سمی برای مغز است. این وضعیت یا منجر به بروز مشکلات شدید و عمیق مغزی همچون بیماری های نورودژنراتیو (دمانس، بیماری آلزایمر، بیماری هانتینگتون، تصلب چندگانه /MS، بیماری پارکینسون) و صرع شده، و یا بیماری ها و اختلالات فعلی مغزی بیماران را با طور معناداری تشدید می نماید.

آسیب آهای مغزی بر اثر عوارض ویروس کووید-19

هنگامی که بدن و مغز مورد تهاجم ویروس کووید-19 قرار می گیرند، در نتیجه التهاب و عفونت آنزیم ایندول آمین دی اکسیژانز فعال می شود که این آنزیم تریپتوفان را به جای آن که به سروتونین تبدیل شود، به کینو رنین تبدیل می کند. کاهش سطح سروتونین عواقب بسیار جدی و وخیم بر تعادل درونی مغز داشته و ساده ترین عوارض آن شامل اختلالات اضطرابی، افسردگی، خستگی های مفرط، بی میلی به زندگی، و حتی خودکشی هستند.

در عین حال التهاب مغزی ناشی از ویروس کووید-19 منجر به قطع انتقال عصبی مونو آمین ها مغزی، بی لذتی، و عوارض شناختی، روانی-حرکتی، و عصبی-شناختی منفی می شود. این چرخه نیز مستقیماً منجر به بروز اختلالات خلقی و افسردگی شدید و رفتارهای خودکشی می گردد. طبق بررسی های صورت گرفته در خون، مایع مغزی نخاعی، و مغز بیماران مبتلا به کووید-19 سطح کینو رنین، اینترلوکین 1 (IL-1) و اینترلوکین 6 (IL-6) بشدت بالا است.

به گفته دکتر محمد صمدیان جراح برجسته مغز و اعصاب تهران، افزایش سطح سیتوکین ها در مغز منجر به تخریب هیپوکامپ (مرکز تحکیم حافظه در مغز) می شود. همچنین، افزایش سیتوکین ها در ساختار هیپوکامپ خود به عنوان عاملی جدی برای خودکشی تلقی می گردد.

واکنش‌ ایمنی عامل بروز مشکلات مغزی در مبتلایان به کووید

نتایج یک بررسی نشان می‌دهد: واکنش‌های سیستم ایمنی به نوع شدید کووید می‌تواند عامل بروز مشکلات مغزی در بیمار باشد.

به گزارش ایسنا، متخصصان انگلیسی در بررسی‌های خود دریافتند: ابتلا به نوع شدید کووید-19 می‌تواند موجب واکنش‌های شدید سیستم ایمنی شود که به سلول‌های عصبی در مغز آسیب وارد می‌کند و می‌تواند موجب بروز مشکلات حافظه، احساس گیجی شده و خطر بروز مشکلات جسمی طولانی مدت را افزایش دهد.

متخصصان انگلیسی اظهار داشتند: واکنش ایمنی به ویروس، میزان مرگ و میر عصب‌ها را افزایش می‌دهد و بر ترمیم بخش هیپوکامپ مغز که برای یادگیری و حافظه بسیار مهم است، تاثیر عمیقی دارد.

این یافته‌ها در مراحل مقدماتی تحقیق بدست آمده، اما نشان می‌دهد که کووید-19 می‌تواند باعث ایجاد مشکلات عصبی در بیماران شود بدون اینکه ویروس مغز را آلوده کرده باشد. این باور وجود دارد که این فرآیند زیربنای هذیان در بیماران کووید است، اما ممکن است به عارضه مه مغزی و سایر مشکلاتی که افراد مبتلا به کووید طولانی تجربه می‌کنند نیز کمک کند.

به گزارش روزنامه گاردین، متخصصان انگلیسی تاکید کردند: این علائم عصبی برای بیماران و خانواده‌هایشان بسیار نگران‌کننده است و امیدواریم که تحقیقات انجام گرفته بتواند به کشف روش‌های درمانی که برای کاهش یا پیشگیری از این علائم مناسب‌تر هستند، کمک کند.

انتهای پیام

ارسال نظر