به گزارش پایگاه خبری دانا، موقعیت استراتژیک ایران در خاورمیانه در مقایسه با سایر کشورهای همسایه بینظیر است. ایران از یک سو به کشورهای آسیای میانه و حاشیه خلیج فارس از طریق حدود یک هزار کیلومتر ساحل دریای خزر در ارتباط است و از سوی دیگر در جنوب خود حدود ۵ هزار کیلومتر ساحل با قابلیت دسترسی به آبهای آزاد دارد.
از سوی دیگر شبکه خطوط لوله نفت و گاز ایران در سراسر کشور گسترده شده و به عنوان شبکهای منسجم ارتباط را از شمال تا جنوب کشور فراهم کرده است.
خطوط لولهای که با هدف اصلی تامین سوخت مورد نیاز کشور احداث شده تا نفت و گاز تولیدی در جنوب را به مقاصد مصرف که بیشتر در شمال و غرب کشور متمرکز هستند برسانند.
با این حال این مزایا میتواند در موارد دیگری نیز مورد استفاده قرار گیرند تا علاوه بر کاهش هزینههای کشور، درآمد نیز به دنبال داشته باشد.
یکی از این موارد، سوآپ نفت از کشورهای حاشیه خزر به خلیج فارس است. موضوعی که از سالها قبل در کشور مورد توجه بوده و ایجاد زیرساختهای لازم در بندر نکا برای دریافت و تخلیه نفت نیز نشان میدهد ایران بیش از یک دهه است که به دنبال سوآپ نفت و استفاده از مزایای آن است.
البته سوآپ نفت در تمام این سالها و در دولتهای مختلف مغفول بوده و زیرساختهای بندر نکا نیز بلااستفاده باقی ماندهاند.
با این حال دولت سیزدهم که با اولویت توسعه همکاری با کشورهای همسایه و رونق دیپلماسی انرژی بدون گرهزدن آن به برجام روی کار آمده، استفاده از این ظرفیت را در دستور کار خود قرار داده است.
از همین رو، سید ابراهیم رئیسی، رئیسجمهوری اسلامی ایران هفته گذشته و در سفر به کشور قزاقستان، با اشاره به اینکه از حدود ۱۰ سال پیش روند سوآپ نفت بین ایران و قزاقستان آغاز شده بود، گفت: اما در ادامه به دلیل مشکلاتی متوقف شد و اکنون در سفر به این کشور توافق در این باره به دست آمد.
وی تاکید کرد که سوآپ نفت قزاقستان علاوه بر کاهش هزینه ترانزیت نفت ایران از جنوب به شمال برای تامین خوراک پالایشگاههای تهران و تبریز موجب میشود که یک حق سوآپ نیز به ایران تعلق بگیرد و یک بازی دو سر برد برای کشور است.
در واقع، ایران با سوآپ نفت قزاقستان علاوه بر آنکه جایگاه خود را در مناسبات انرژی منطقه و جهان توسعه خواهد داد همچنین از مزایای اقتصادی آن نیز بهره میبرد.
محسن قمصری، مدیر اسبق امور بینالملل شرکت ملی نفت ایران در گفتوگو با خبرنگار اقتصادی ایرنا، با تاکید بر اینکه سوآپ نفت بین دو کشور یک پازل است، گفت: با سوآپ نفت قزاقستان از طریق ایران میتوانیم نفت را در پالایشگاههای شمالی مصرف کنیم و در مقابل نفت تولید شده در جنوب را صادر کنیم.
وی با اشاره به اینکه با این کار هزینه حمل نفت به شمال کشور برای پالایش در پالایشگاههای تهران و تبریز کاهش پیدا میکند، افزود: تنها در یک مورد، کاهش هزینه و مصرف برق در تلمبهخانههای انتقال نفت را شاهد خواهیم بود.
به گفته مدیر اسبق امور بینالملل شرکت ملی نفت ایران، با این کار هزینه تمام شده تولید فرآوردههای نفتی در کشور کاهش پیدا میکند.
قمصری ادامه داد: همچنین ایران بهازای سوآپ نفت قزاقستان مبلغی به عنوان سوآپ فی دریافت خواهد کرد.
وی البته تاکید کرد که با توجه به وجود محدودیت ایران برای صادرات نفت به دلیل تحریمها، قزاقستان باید مشتری نفت خود را معرفی کند تا سوآپ نفت این کشور، خللی در صادرات نفت ایران و حجم آن نداشته باشد.
مدیر اسبق امور بین الملل شرکت ملی نفت ایران گفت: برای کاهش این آسیب در جریان سوآپ، قزاقستان باید خودش بازار بیاورد.
وی افزود: اگر سوآپ را به ترانزیت تبدیل میکردیم بهتر بود زیرا مسئولیتی برای فروش و صادرات نفت از سوی ایران وجود نداشت.
قمصری با اشاره به اینکه ایران زیرساخت لازم برای سوآپ و یا ترانزیت نفت کشورهای حاشیه دریای خزر را دارا است، ادامه داد: در بندر نکا زیرساخت مناسبی وجود دارد که امکان دریافت و انتقال نفت تا تهران را دارد.
به گفته قمصری این زیرساختها بیشتر از ۱۰ سال است که ایجاد شده، اما از آن استفاده نشده است.
وی تاکید کرد: باید از مزیت سرزمینی ایران که سالها مغفول مانده است، استفاده کنیم.
بررسی آخرین وضعیت فروش نفت و توسعه میادین مشترک در کمیسیون انرژی مجلس
مالک شریعتی نیاسر درباره جلسه علنی روز یکشنبه مجلس شورای اسلامی به خبرنگاران گفت: نشست امروز کمیسیون خجستهمهر مدیرعامل شرکت ملی نفت گزارشی درباره وضعیت میادین مشترک نفتی و گازی و برنامههای توسعه و نگهداشت آنها ارائه کرد.
سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس افزود: در این گزارش وضعیت فروش نفت، میعانات و فرآوردههای نفتی و درآمدهای حاصل از آن طبق قانون بودجه ۱۴۰۱ تشریح شد.
شریعتی ادامه داد: اولویت وزارت نفت میادین غرب کارون و در جنوب نیز میادین مشترک با قطر و عربستان است اما در توسعه میادین از گذشته عقب ماندگیهای وجود دارد هرچند اکنون خوشبختانه همکاریهای خوبی با کشورهای منطقه و روسیه برای توسعه این میادین صورت گرفته است.
وی تاکید کرد: از میزان ۴۰ میلیارد دلار تفاهمنامه امضاء شده با روسها حدود ۴ میلیارد دلار آن قرارداد شده است و امیدواریم این قراردادها به جبران عقبماندگیها در توسعه میادین مشترک منجر شود.
این نماینده مجلس یازدهم یادآور شد: باوجود مشکلات فراوان در حوزه فروش نفت ناشی از تحریم و برخی مشکلات مانند شیوع بیماری کرونا که در مقاطعی صادرات را دچار افت کرد، اما مجموعا روند صادرات رضایتبخش است. البته باید تلاش بیشتری شود تا در پایان سال آنچه در قانون برای فروش نفت و فرآوردههای نفتی آمده را محقق کنیم.
۱۵۰ میلیون لیتر مصرف سوخت کاهش یافت
جلیل سالاری، گفت: با کاهش صد لیتر از سهمیه اعتباری کارت سوخت روزانه یک تا دو میلیون لیتر در مصرف سوخت صرفه جویی شد.
وی افزود: با پایش بخش مجاری عرضه سوخت، به این نتیجه رسیدیم که کاهش سهمیه اعتباری کارت سوخت باعث کاهش مصرف سوخت شده است.
پیش از این سهمیه اعتباری ۲۵۰ لیتری ماهانه کارت سوخت به ۱۵۰ لیتر کاهش یافته بود.
توقف چهارماهه توزیع بنزین یورو ۴ و سوپر در خوزستان
ابراهیم الباجی، با انتقاد شدید از عدم توزیع بنزین یورو ۴ و سوپر در جایگاههای سوخت خوزستان اظهارکرد: شرکت پخش فرآوردههای نفتی باید نسبت به این مساله پاسخگو باشد که چرا در طول ۴ماه اخیر در کلانشهر اهواز و دیگر شهرهای خوزستان بنزین یورو ۴ و بنزین سوپر توزیع نمیشود.
وی با بیان اینکه توزیع بنزین یورو ۴ در کلانشهر اهواز مصوبه هیات دولت است، ادامه داد: بنزین یورو چهار بر اساس مصوبه هیات دولت باید در ۸ کلانشهر کشور از جمله اهواز توزیع شود اما متاسفانه توزیع این بنزین در جایگاههای سوخت خوزستان متوقف شده است.
رییس انجمن صنفی جایگاهداران سوخت خوزستان با اشاره به اینکه در حال حاضر در جایگاههای سوخت خوزستان فقط بنزین معمولی عرضه میشود، گفت: پیش از این روزانه ۱.۲ میلیون لیتر بنزین یورو ۴ در کلانشهر اهواز توزیع میشد.
الباجی ادامه داد: عرضه بنزین معمولی در اهواز باعث آلودگی هوا میشود و با توجه به شرایط آب و هوایی اهواز نیاز است تا هرچه سریعتر نسبت به توزیع بنزین یورو ۴ در اهواز به عنوان یک کلانشهر اقدام شود.
وی ادامه داد: همچنین با توجه به اینکه در خوزستان درصد خودروهای خارجی به واسطه منطقه آزاد بالا است و این خودروها با بنزین یورو ۴ و با اکتان بالا عملکرد بهتری دارند باید نسبت به تامین این فرآورده نفتی اقدام شود.
رییس انجمن صنفی جایگاهداران سوخت خوزستان با بیان اینکه روزانه حدود ۵.۲ میلیون لیتر در خوزستان بنزین مصرف میشود، گفت: در حال حاضر بخش مهمی از مصرف بنزین معمولی توسط پالایشگاه نفت آبادان تولید و با لوله به تاسیسات نفت نظامیه اهواز منتقل و سپس توسط نفتکشها به جایگاهها حمل میشود.
وی در پایان با انتقاد از عملکرد نمایندگان خوزستان در مجلس شورای اسلامی عنوان کرد: ریاست کمیسیون انرژی مجلس و تعدادی از اعضای این کمیسیون خوزستانی هستند اما علی رغم همه این جایگاهها، عادیترین حق مردم در خوزستان و شهرستان اهواز به عنوان یک کلانشهر رعایت نمیشود و بنزین یورو ۴ در این کلانشهر توزیع نمیشود.