به گزارش پایگاه خبری دانا ایران از نظر تولید علم در منطقه غرب آسیا رتبه اول و در دنیا رتبه ۱۵ را دارد و تولید مدارک علمی نمایهشده ایران در اسکوپوس در سال ۲۰۲۱ به ۷۷ هزار و ۳۵۱ مدرک رسیده است. این رقم در سال ۲۰۲۰ برابر با ۷۱ هزار و ۹۷۱ مورد و در سال ۲۰۱۹ به میزان ۶۴ هزار و ۹۸۸ مدرک بود.
همچنین بر اساس روشهای علمی استخراج داده و اطلاعات پایگاه شاخصهای اساسی علم (ESI)، ۸۴۱ پژوهشگر ایرانی در زمره پژوهشگران پراستناد یکدرصد برتر دنیا قرار دارند و تعداد پژوهشگران ایرانی پراستناد یک درصد برتر دنیا که توسط موسسه استنادی علوم و پایش علم و فناوری از سال ۱۳۹۸ تاکنون شناسایی شده، رشد قابلتوجهی داشته است. تعداد دانشمندان ایرانی این فهرست از سال ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۱ به ترتیب ۲۴۹، ۳۶۱، ۵۱۲، ۶۸۵ و ۸۴۱ نفر بوده است و در واقع در یک دوره چهار ساله رشد حدود ۳۴۰ درصدی در ورود پژوهشگران ایرانی به فهرست یک درصد برتر دنیا مشاهده میشود.
با وجود این دستاوردهای مختلف علمی و فناوری ایرانی، هنوز بسیاری از مردم ایران و حتی جامعه علمی و نخبگانی یا از این اقدامات اصلا مطلع نیستند یا از همه وجوه آن اطلاع جامع و کاملی ندارند. معاونت فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری اقداماتی را برای معرفی و شناساندن این پیشرفتها با هدف آگاهیبخشی، امیدآفرینی و هویتبخشی در میان نخبگان علمی آغاز کرده است.
مدیرکل دفتر سیاستگذاری و برنامهریزی امور فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در گفتگو با تاکید بر انجام اقداماتی در راستای آگاهیبخشی، امیدآفرینی و هویتبخشی بر اساس ظرفیتها و توانمندیهای علمی و فناوری کشور در میان نخبگان علمی اظهار داشت: اقدام اول با هدف آشنایی بیشتر جامعه نخبگانی با فعالیتها و دستاورهای دیگر اعضای همین جامعه علمی با تصویب اساسنامه ستاد ملی راهیان پیشرفت و تشکیل این ستاد در وزارت عتف شکل گرفته است.
محمدمهدی ذوالفقارزاده در گفتگو با ایرنا دامه داد: اعضای جامعه علمی کشور یا از این پیشرفتها و ظرفیتها مطلع نیستند یا اطلاع جامع و کاملی از آنها ندارند. بنابراین، برای جبران و آگاهی جامعه علمی از ظرفیتهای علم و فناوری کشور چند اقدام از جمله راهیان پیشرفت، تدوین آیین نامه گردشگری علم و فناوری و تفاهم نامهای با شهرداری و بسیج دانشجویی را طراحی کردهایم.
دکتر ذوالفقارزاده ادامه داد: اگر در هنگام بازدید و گردش علمی از دستاوردهای علمی و فناوری کشور، پیشرفتها و توانمندیهای کشور درست، هنرمندانه و با ظرایف خاص خود، روایت شود؛ فقط کارکرد آن محدود به آگاهی بخشی نیست؛ بلکه میتواند آثار موثرتری از جمله امیدآفرینی و هویتبخشی به جامعه علمی، بویژه جمعیت دانشجویان کشور را داشته باشد.
وی ادامه داد: البته راویان این قبیل روایتها هم باید تربیت شوند و این امر نیز در دستور کار اداره کل سیاست گذاری و برنامه ریزی امور فرهنگی و اجتماعی است. در کنار آن، شناسایی مقاصد جذاب گردشگری علم و فناوری هم در دستور کار است.
بر این اساس، وی از تدوین آیین نامهای با عنوان «آیین نامه گردشگری علمی و فناوری» خبر داد و گفت: این آیین نامه پس از تنظیم در معاونت فرهنگی و اجتماعی، در وزارت علوم، مورد تصویب قرار گرفت که برای تصویب نهایی به کمیسیون علمی و فناوری دولت ارسال شده است.
به گفته ذوالفقارزاده آیین نامه گردشگری علم و فناوری بعد از تصویب در کمیسیون علمی و فناوری هیات دولت به صحن هیات دولت ارجاع میشود و در صورت تصویب توسط رئیس جمهوری ابلاغ خواهد شد.
وی توضیح داد: گردشگری علم و فناوری با هدف شناساندن ظرفیتها و پیشرفتهای علم و فناوری همه مناطق ایران به مردم طراحی شده است، به این معناست که علاوه بر جامعه هدف نخست آن که اساتید و دانشجویان دانشگاهها را شامل میشود، اگر خانوادههای ایرانی به شهری سفر کردند غیر از بازدید از بناهای تاریخی، تفرجگاههای طبیعی و موزهها و غیره، از مقاصد پیشرفته علم و فناوری آن منطقه نیز با استفاده از تسهیلات در نظرگرفته شده در ایین نامه دیدن کنند و در معرض روایت پیشرفت این مقاصد جدید گردشگری قرار گیرند.
مدیرکل دفتر سیاستگذاری و برنامهریزی امور فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم گفت: در این آیین نامه تشکیل یک ستاد ملی با همکاری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، وزارت بهداشت، وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، سازمان برنامه و بودجه و سازمان اداری استخدامی پیشبینی شده است.
ذوالفقارزاده گفت: بر همین اساس اساسنامه ستاد ملی راهیان پیشرفت در معاونت فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم تنظیم و بعد از نظرخواهی از دانشگاهها به همه دانشگاهها ابلاغ شده است. این ستاد به ریاست وزیر علوم و با همکاری دستگاههای همکار مانند معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و نهادهای دیگر وزارتخانهخهای مرتبط مانند وزارت صمت، نفت، ورزش و جوانان، نیرو، راه و شهرسازی، ارتباطات و فناوری اطلاعات، گردشگری، جهاد کشاورزی در سطح ملی شکل میگیرد وهمزمان ستادهای استانی نیز در پی آن با ریاست روسای دانشگاه مادر هر استان تشکیل میشود که احکام روسای استانی نیز توسط وزیر محترم علوم به روسای دانشگاههای مرتبط ابلاغ شده است. راهیان پیشرفت شامل بازدید دانشجویان دانشگاهها از پیشرفتهای علمی و فناوری کشور است.
مدیرکل دفتر سیاستگذاری و برنامهریزی امور فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم ادامه داد: سازمان بسیج دانشجویی به دلیل تجربیاتی که در زمینه برگزاری راهیان نور و توان اجرایی خوبی که در این خصوص دارند، میتوانند مجری برگزاری اردوهای راهیان پیشرفت باشند.
وی اقدام دیگر را تفاهم نامه با شهرداری تهران و سازمان بسیج دانشجویی دانست و توضیح داد: بر اساس این تفاهم نامه دانشجویان نوورود دانشگاههای تهران به صورت رایگان و با هماهنگی اجرایی لازم به صورت اردویی و دستهجمعی از مناطق مختلف شهر تهران بازدید کنند و نوعی تهرانگردی برای آنها تدارک دیده شده است.