در عصر دانایی با دانا خبر      دانایی؛ توانایی است      دانا خبر گزارشگر هر تحول علمی در ایران و جهان      دانایی کلید موفقیت در هزاره سوم      
کد خبر: ۱۳۱۲۹۳۲
تاریخ انتشار: ۱۳ ارديبهشت ۱۴۰۲ - ۰۸:۲۳
امروز ۱۳ اردیبهشت برابر با ۳ مِی تقویم میلادی است. روزی که در تاریخ آبستن وقایع و اتفاقات زیادی در ایران و جهان بوده است. به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم.

به گزارش پایگاه خبری دانا امروز ۱۳ اردیبهشت برابر با ۳ مِی تقویم میلادی است. روزی که در تاریخ آبستن وقایع و اتفاقات زیادی در ایران و جهان بوده است. به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم.

رویداد ها:

۱۴۲۹ - قیام ژاندارک

قیام ژاندارک دوشیزه‌ی میهن‏پرست فرانسوی علیه انگلستان در چنین روزی از سال ۱۴۲۹ میلادی آغاز شد.

ژاندارک، دختری فرانسوی بود که در ششم ژانویه‌ی ۱۴۱۲م در دامری این کشور به دنیا آمد. وی هنگامی که نوجوانی بیش نبود و خاک کشورش عرصه‌ی تاخت و تاز نیروهای انگلیسی بود، در عالم رؤیا خود را مأمور دید که به نجات کشور برخیزد. در ابتدا، ادعای او مورد تمسخر و استهزا واقع می‏شد اما با اصرار فراوان، توانست فرماندهی ارتشی را که پادشاه فرانسه در اختیار او قرار داده بود به عهده بگیرد و با شکست دادن سپاهیان انگلیسی، آنان را از شمال فرانسه بیرون راند.

ژاندارک در جریان تسخیر پاریس اسیر شد و به انگلیسی‏ها تحویل گردید. ژاندارک سرانجام در یک محاکمه‌ی فرمایشی در کلیسای انگلیسی به ارتداد و جادوگری متهم و سپس در ۳۰ مه سال ۱۴۳۱ در نوزده سالگی، زنده زنده در آتش سوزانده شد. به این ترتیب ژاندارک به قهرمان ملی فرانسه تبدیل شد و فرانسویان همه‌ساله برای بزرگ‏داشت وی در چنین روزی، به‌نام عید ژاندارک، جشن ملی برگزار می‏کنند.

۱۴۹۴ - کشف جزایر "جامائیکا" در امریکای مرکزی توسط کریستف کلمب

نام جامائیکا در زبان اقوام ملی به مفهوم سرزمین چشمه‏سارها به کار رفته است. کشور جامائیکا در امریکای مرکزی و در دریای کارائیب قرار دارد. جامائیکا در سال ۱۴۹۴م توسط کریستف کلمب کشف شد. این کشور تا نیمه قرن هفدهم تحت سلطه اسپانیا بود و اسپانیایی‏ها کشت نیشکر و پنبه و پرورش دام را در آنجا رواج دادند. انگلیسی‏ها طی سال‏های ۱۵۹۶ و ۱۶۳۶ به جامائیکا حمله کردند و سرانجام در سال ۱۶۵۵م اسپانیایی‏ها را مغلوب نمودند و خود بر سراسر جامائیکا تسلط یافتند. مردم جامائیکا با مبارزات استقلال‏طلبانه خود توانستند در سال ۱۹۶۲م استقلال یافته و خود سرنوشت کشورشان را در دست گیرند. جامائیکا پس از استقلال روابط نزدیک خود را با انگلستان در جامعه کشورهای مشترک المنافع حفظ کرده است.

۱۵۱۵ - استقرار پرتغالی ها در هرمز و آغاز فصل تازه ای در تاریخ خاورمیانه

سوم ماه می ۱۵۱۵ پرتغالی ها در جزیره ایرانی هرمز مستقر شدند و فصل تازه ای در تاریخ منطقه بازشد که عنوان آن را «مداخله غرب در خاور میانه و استثمار این منطقه» قرار داده اند که مهد تمدن بشر بوده است ـ فصلی که هنوز بسته نشده است. پاپ الکساندر ششم طبق فرمان مورخ چهارم می ۱۴۹۳ خود، جزایر شرق نصف النهار میانی اقیانوس اطلس را به پرتغالی ها و سرزمین های غرب این نصف النهار (قاره آمریکا) را به اسپانیایی ها بخشیده بود!.

دریاسالار پرتغالی «آلفونسو دا آلبوکرک (آلبوکرکی)» پس از استقرار در هند، در سال ۱۵۰۷ وارد خلیج فارس شده و هرمز را مورد تعرّض قرار داده بود ولی تصرف هرمز و استقرار پرتغالی ها در این جزیره چند سال بعد و با آوردن کشتی های نظامی و تفنگداران بیشتری صورت گرفت. کشتی های پرتغالی دارای توپ بودند و مدافعان ایرانی هرمز فاقد آن. در آن زمان، پیروزی استعمار اروپا تنها براثر برتری اسلحه و قدرت آتش صورت می گرفت. به نظر و گفته مفسران مشرق زمین (مفسران معاصر)، ... و به همین دلیل است که قدرتهای برتر و عمدتا غرب نمی خواهند کشورهای بیشتری به اسلحه اتمی دست یابند تا برتری خودرا بر آنها از دست ندهند!.

تصرف هرمز هشت ماه پس از جنگ چالدران صورت گرفت (که جنگ چالدران، خود اندیشه مداخله دیپلماتیک اروپاییان در ایران و تشدید دشمنی ایران نسبت به عثمانی را تقویت کرده بود ـ نفاق مذهبی). رخنه اروپاییان به خلیج فارس، شاه اسماعیل صفوی (شاه وقت از خاندان درویش ها) را دچار اندوهی عمیق کرده بود، زیرا که فاقد قدرت دریایی موثر بود تا از قلمرو خود دفاع کند و پرتغالی ها با استفاده از همین ضعف ایران (نداشتن توپ و کشتی توپدار)، ظرف شش سال (تا سال ۱۵۲۱ میلادی) بسیاری از جزایر ایرانی خلیج فارس از جمله بحرین را تصرف و به گمبرون (بندر عباس) دست اندازی کردند و دولت صفویه، تنها از طریق تحریک و تشویق مردم محل به شورش و حملات پراکنده در شب، به کار مبارزه با سلطه اروپاییان ادامه می داد. در آن زمان توپ های پرتغالی باروی قلعه های ایران را می شکافتند و از کمان قلعه بانان ایرانی در برابر آتش تفنگ نظامی پرتغالی کاری ساخته نبود. دولت صفویه (شاه عباس یکم)بعدا با انگلیسی ها متحد شد و پرتغالی هارا از خلیج فارس بیرون راند و با این عمل، «بدتر» را جانشین «بد» کرد. مسائل آسیای غربی برخاسته از همین اشتباه صفویان بوده است زیرا که انگلیسی ها در منطقه ماندگار شدند و .... مورخان در این واقعیت متفق القولند که برخی از مشکلات معاصر ایران ناشی از سیاست های صفویان است.

۱۴۶۹ - زادروز ماکیاولی؛ اندیشمندی که سیاست را از اخلاق جدا ساخت

سوم ماه می زادروز «نیکلو ماکیاولی» اندیشمند، سیاستمدار و نویسنده دوران رنسانس (تجدید حیات) ایتالیاست که بسال ۱۴۶۹ در فلورانس به دنیا آمد و ۵۸ سال عمر کرد. وی که نخست از هواداران مردمسالاری و محدود بودن قدرت رئیس کشور بود و به همین سبب هم به دستگاه حکومت راه یافته بود بعدا طرفدار قدرت مطلقه رئیس کشور شد و عقاید خودرا در این زمینه در کتاب «Principe شاهزاده» شرح داده است که کار تالیف آن در سال ۱۵۱۳ پایان یافت.

ماکیاولی در فصل ۱۵ این تالیف و زیر عنوان «هدف و وسیله»، سیاست را از اخلاق جدا ساخته و نیل به هدف را اصالت کار «حکمران» دانسته، نه راههای وصول به آن را ؛ حتی اگر این راهها تقلب، دروغ، دغلکاری و خشونت باشد [به عبارت دیگر؛ هدف «وسیله» رسیدن به آن را توجیه می کند یعنی که رسیدن به «نتیجه مطلوب» مهم است]. با وجود این، ماکیاولی به حاکم مطلقه گوشزد کرده است که نباید کاری کند که مردم از دولت او منتفر و بیزار بشوند که تنفر عمومی، آغاز پایان کار هر حکومت است و با تاکید گفته است که «ترس و اطاعت» جدا از «تنفر» هستند. فرزند از پدرش می ترسد، ولی از او متنفر نیست.

ماکیاولی به تاریخ هم نوشته داشت و برخی از مولفان اورا تاریخدان هم نوشته اند.

۱۱۸۶ - انعقاد قرارداد فینکنشتاین بین ایران و فرانسه در زمان فتحعلی شاه قاجار

به دنبال حملات پی‏درپی قوای روسیه به مناطق شمالی ایران، دولت ایران برای دفع این حملات، ابتدا از انگلستان تقاضای کمک کرد. لیکن انگلیسی‏ها به علت اتحاد با روسیه بر ضد فرانسه، حاضر به همکاری با ایران نشدند. ناچار دولت ایران به ناپلئون بناپارت امپراتور فرانسه توسل جست و ناپلئون نیز که برای مقابله با انگلستان به یک متحد در منطقه نیاز داشت درخواست ایران را پذیرفت. از این رو بین طرفین، عهدنامه‏ای به نام فین کن اشتاین منعقد شد. به موجب این قرارداد، فرانسه تعهد کرد که با ارسال اسلحه و کارشناس نظامی، ایران را در باز پس‏گیری گرجستان و دیگر متصرفات روسیه در خاک ایران یاری کند. در برابر، ایران تعهد سپرد که تمامی روابط سیاسی و تجاری خود را با انگلستان قطع و به این کشور اعلان جنگ دهد و در جنگ فرانسه با انگلیس و روس، متحد فرانسه باشد. همچنین اگر ناپلئون بخواهد از ایران به هند که مستعمره انگلیس بود، لشکرکشی کند، ایران امکانات خود را برای عبور سپاهیان فرانسه در اختیار آنها قرار دهد. پس از انعقاد این پیمان، گروهی از مستشاران نظامی به فرماندهی ژنرال گاردان به ایران آمدند تا لشکریان ایران را رسم جنگ‏های اروپایی بیاموزند. این معاهده دیری نپایید و ناپلئون بر خلاف قرار خود، پس از مدتی با روسیه طرح دوستی ریخت و مستشاران فرانسوی، ایران را ترک کردند.

۱۹۳۷ - داستان «بر باد رفته» نوشته ی «مارگارت میچل» برنده جایزه پولیتزر شد. این داستان بسیار معروف، خواندنی و آموزنده درباره جنگ داخلی پرتلفات آمریکای شمالی (ایالات متحده) است.

۱۹۵۲ - سالروز ورود جت به خطوط مسافری

سوم ماه می سال ۱۹۵۲ یک جت مسافربر انگلیسی ساخت کارخانه «دهاویلاند» از لندن به یوهانسبورگ (آفریقای جنوبی) مسافر حمل کرد و با این پرواز فصل تازه ای در صنعت هواپیمایی باز شد.

دهاویلاند در ژوئیه ۱۹۴۹ جت مسافربر ساخته بود که این هواپیما به صورت «جت لاینر» از سوم ماه می ۱۹۵۲ کار خود را آغاز کرد. تاریخ ساخت هواپیمای جت به دوران جنگ جهانی دوم باز می گردد که آلمانی ها آن را برای جنگیدن اختراع کردند. جت های اولیه تا ماه می ۱۹۵۲ مصارف نظامی داشتند، نه بازرگانی. نخستین جت حمل و نقل توسط ویکرز (وی. سی ـ ۱) در ششم اپریل سال ۱۹۴۸ ساخت شده بود که آن هم به ارتش تحویل داده شده بود.

۱۹۶۸ - آغاز جنبش عظیم دانشجویی فرانسه از پاریس

در طی سال‏های دهه ۱۹۶۰م دانشجویان فرانسوی به سیاست‏های آموزشی دولت معترض بودند و در مدت کوتاهی، کارگران فرانسوی نیز که از وضعیت رفاهی و کمبود دستمزد ناراضی بودند به دانشجویان معترض پیوستند. این قیام بزرگ به زودی رنگ سیاسی به خود گرفت و حتی برخی دیگر از کشورها چون آلمان غربی، انگلیس، ایتالیا، اسپانیا و امریکا را تحت تأثیر قرار داد. دانشجویان ناراضی، خواستار اصلاحات اجتماعی به سود اقشار کم در آمد و قطع نفوذ و دخالت امریکا در اروپا بودند. تا پایان ماه مه، هسته مرکزی جنبش دانشجویی، تظاهرات و اعتصابات گسترده‏ای را در فرانسه ترتیب داد که با دخالت پلیس، شدیداً به خشونت گرایید. این جنبش سرانجام با پذیرفتن برخی درخواست‏های رفاهی کارگران و دانشجویان، توسط دولت فرانسه فروکش کرد.

۱۹۷۹ - بانو مارگارت تاچر نخست وزیر انگلستان شد. وی که یک محافظه کار سرسخت بود در بهار سال ۲۰۱۳ درگذشت. وی اواخر عمر به بیماری آلزایمر (نِسیان) دچار بود.

۱۹۹۳ - روز جهانی آزادی مطبوعات

مجمع عمومی سازمان ملل ضمن تصویت یک قطعنامه در سال ۱۹۹۳، سوم ماه می (روزی چون امروز) در هر سال را «روزجهانی آزادی مطبوعات» اعلام کرد. از ۱۸۶ سال پیش آن، روز اول ماه می «روز آزادی مطبوعات» بود.

فرانسویان در سال ۱۸۱۹ یکم می را روز آزادی مطبوعات اعلام کرده بودند که هر سال رعایت می شد. مجمع عمومی سازمان ملل به مناسبت تصویب این قطعنامه در اعلامیه ای چنین آورده بود: هدف مجمع از رسمیت دادن جهانیِ روز آزادی مطبوعات، عمدتا این بوده است که در این روز ضمن برگزاری مراسم و انتشار مقالات، اهمیت آزادی مطبوعات و نقش آن در تکامل و پیشرفت هر جامعه بشری یادآوری شود تا مقام های مربوط (دولت ها) خودرا مکلّف به رعایت آن بدانند و اصل ۱۹ اعلامیه جهانی حقوق بشر را در اتخاذ هرگونه تصمیمی مَد نظر بگیرند.

اصل ۱۹: «هر انسان حق آزادی عقیده، بیان و ابراز نظر دارد، و این «حق» شامل داشتن و نگهداشتن عقاید ـ بدون هرگونه مداخله (از سوی دیگران)، و نیز جستجو کردن، دریافت، بهره گیری و بهره رسانی (انتشار) اطلاعات و عقاید از طریق رسانه ها، صرف نظر از مرزهای جغرافیایی است.».

مجمع عمومی سازمان ملل به خواست روزنامه نگاران قاره آفریقا و با توجه به قطعنامه ای که این روزنامه نگاران در نشست خود در سال ۱۹۹۱ در پایتخت نامیبیا صادر کرده بودند این قطعنامه را تصویب کرد. علت تغییر این روز از «اول» به «سوم» ماه می این بود که مراسم این روز با «روز جهانی کارگر» تداخل نکند. در پی اعلام این مصوبه، اتحادیه های صنفی مطبوعات تصمیم گرفتند که به احترام اقدام تاریخی فرانسه و نیز مصوبه مجمع عمومی سازمان ملل، کشورها را آزاد بگذارند که در طول نخستین هفته اول ماه می، در فرصت مناسب مراسم روز آزادی مطبوعات را برگزار کنند.

آزادی مطبوعات در چارچوب وظایف «یونسکو» قرارگرفته و از سال ۱۹۹۷ جایزه ای برای مدافعان آزادی مطبوعات منظور گردیده که تعیین برنده و یا برندگان آن به یک هیات حرفه ای ۱۴ نفره واگذار شده است. این جایزه مهم به نام «گیرمو کانو عیسازا» روزنامه نگار کلمبیایی اسم گذاری شده است زیرا که «کانو» که یک گزارش تحقیقی (اینوستیگیتیو) و دنباله دار درباره کارتل های مواد مخدر می نوشت در سال ۱۹۸۶ به دست عوامل آنها کشته شد.

آزادی مطبوعات تنها شامل انتشار «بدون سانسور» خبر و نظر نیست، بلکه آزادی ِ انتشار نشریه توسط هر فردی است که مایل به آن باشد، و این فرد باید ضمن کار انتشار؛ قوانین، ضوابط و اخلاقیات را رعایت کند. [نشریه ـ روزنامه و مجله را که روزنامه نگار منتشر و یا سردبیری کند، نشریه حرفه ای و عمومی خوانند.].

۱۳۸۱ - حادثه پارک شهر تهران و غرق‌شدن قایق حامل دختران دانش‌آموز رخ داد.

۲۰۰۶ - برلوسکنی اشک ریزان رفت!

سوم ماه می ۲۰۰۶ برلوسکنی میلیاردر ایتالیایی، سهامدار عمده یک کمپانی رسانه ای و صاحب یک باشگاه ورزشی پس از چند هفته مقاومت و کشانیدن مسئله انتخابات عمومی ایتالیا (به سبک آمریکای نوامبر ۲۰۰۰) به دیوان کشور، سرانجام به کاخ ریاست جمهوری آن کشور رفت و (به گزارش رسانه ها) اشک ریزان از نخست وزیری ایتالیا کناره گیری کرد. وی که قبل از نخست وزیر شدن دارای چند پرونده ارتشاء و تقلب در دادن مالیات بود، در طول این مقام کوشید که پرونده هایش مشمول مرور زمان و بالاخره مختومه شوند.

برلوسکنی در ماه می ۲۰۰۶ پس از مشاهده انتخاب سران دو مجلس از میان چپگرایان و متحدان رومانو پرودی، تصمیم به کناره گیری گرفت که در عین حال اعتراف به شکست در انتخابات بود.

به رغم داشتن پرونده کیفری و جنجالهای دیگر، ایتالیایی ها در انتخابات بعد (سال ۲۰۰۸) برلوسکنی را به حکومت بازگردانیدند که شنیدن اخبار آن، به نوشته یک مفسّر، باعث دلسردی مردم جوامع دیگر از دمکراسی شده است که قبلا هم بارها ثابت شده بود که جز در کشورهای کوچک کارایی ندارد و نارساست. برلوسکنی متولد سپتامبر ۱۹۳۶ در این دوره از حکومت (۲۰۰۸ تا ۲۰۱۱) نیز از جنجال آفرینی دست نکشید و چند جنجال سِکس دیگر به وجود آورد و ازجمله ارتباط با یک دختر زیر ۱۸ سال تمام. با وجود این، وی تا نوامبر ۲۰۱۱ به حکومت ادامه داد.

برلوسکنی که سه دوره (از ۱۹۹۴ تا ۱۹۹۵، از ۲۰۰۱ تا ۲۰۰۶ و از ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۱) نخست وزیر ایتالیا بود یک راستگرای میانه رو است. وی در سال ۲۰۰۹ از ائتلاف سه حزب راستگرای هوادار خود حزب «مردم در آزادی» را ایجاد کرد و به رغم داشتن ۲۰ پرونده اتهامی و چند جنجال سِکس و یک بار کتک خوردن در ملاء عام، در انتخابات بهار ۲۰۱۳ تلاش کرد تا دولت تشکیل دهد که حزب هوادار او از ائتلاف چپ ها شکست خورد. فعالیت های سیاسی برلوسکنی و سه بار رئیس دولت شدن او (بیش از هرکس در ایتالیای پس از جنگ جهانی دوم) نشان می دهد که دمکراسی از اصول و تعاریف آن فاصله گرفته و انتقاد به آن وارد است. طبق برخی گزارش ها، ثروت برلوسکنی معادل بیش از میلیارد دلار آمریکاست. یک دادگاه ایتالیا بالاخره در آگوست ۲۰۱۳ برلوسکنی را به ۴ سال زندان و محرومیت موقت از احراز مقام دولتی محکوم کرد ولی چون بیش از ۷۰ سال دارد، دوران محکومیت را در زندان نخواهد بود.

۲۰۱۰ - در انفجار سوم اپریل ۲۰۱۰ یک معدن زغال سنگ در ایالت وست ویرجینیا (آمریکا) ۲۹ کارگر معدن کشته شدند. درپی رویداد مشابه قبلی در این ایالت مقرر شده بود که صاحبان معادن تدابیر و وسائلی بکار برند که در صورت ریزش کوه، انفجار تونل و انسداد، اکسیژن (هوا) به کارگران محبوس برسد. بررسی های دولت نشان داد که صاحب آن معدن همه تدابیر اعلام شده را و عمدتا با هدف صرفه جویی در هزینه بکار نبرده بود.

ارسال نظر