به گزارش گروه ایرانشناسی خبرگزاری دانا، 28 اردیبهشت روز جهانی موزه و میراث فرهنگی نام‌گذاری شده است و به همین مناسبت مسوولان میراث فرهنگی کشور در دو روز 27 و 28اردیبهشت بازدید از تمام موزه های کشور را رایگان اعلام کردند تا وسیله ای برای ترغیب و تشویق مردم به بازدید از موزه ها باشد. همین مساله باعث شد تا در این گزارش به معرفی برخی از موزه های پایتخت بپردازیم تا شاید برای بازدید از این گنجینه های تاریخی اشتیاقی پیدا کنیم .
كاخ موزه نیاوران
این بنا که در ضلع شمال پارک 63000 متر مربعی نیاوران قرار گرفته دارای تزیینات چشمگیری در داخل است. بنای این کاخ مربوط به سال 1347 است که پس از پیروزی انقلاب اسلامی درهای آن به روی مردم گشوده شد. کاخ‌های صاحبقرانیه، نیاوران، موزه جهان‌نما و کوشک احمد شاهی در دل این مجموعه قرار گرفته‌اند.
این كاخ دارای تزیینات زیبای ایرانی به همراه مبلمان اروپایی است. طرح چهار ضلعی کاخ و فضاسازی معماری داخلی آن الهام گرفته از معماری ایرانی با بهره گیری از فناوری مدرن است. تزیینات آن نیز تلفیقی از هنر پیش از اسلام و پس از اسلام است زیباترین جلوه این كاخ، تزیین سرسرای اصلی با استفاده از فرش‌های نفیس و دستبافت ایرانی است. كاخ صاحبقرانیه: این كاخ متعلق به ناصرالدین شاه است كه در سی و یكمین سال سلطنتش، خود را صاحبقران نامید. حوضخانه، شاه‌نشین، كرسی‌خانه و تالار آیینه از بخش‌های زیبای این كاخ به شمار می‌رود.
كاخ موزه سعدآباد
این مجموع با ارزش و تاریخی که حدود 110 هکتار وسعت دارد با 18 کاخ کوچک و بزرگ پس از پیروزی انقلاب اسلامی به موزه تبدیل شد. موزه‌هایی چون موزه پژوهشی مردم شناسی، آبکاری، هنرهای زیبا، کاخ موزه ملت، کاخ موزه سبز، نظامی، بهزاد، موزه ملی آب، خط و کتابت میرعماد، فرشچیان، ملل و ... موزه‌های این مجموعه‌اند که دیدن همه آنها، شاید خود یک روز کامل وقت نیاز داشته باشد.
كاخ سعدآباد چهاردوره تاریخی را به خود دیده است؛ دوران قاجار، پهلوی اول، پهلوی دوم و پس از انقلاب. تمامی 18 كاخی كه در دوره‌های قبل مورد استفاده بودند، پس از انقلاب تبدیل به موزه شدند.
آدرس: میدان تجریش – خیابان سعدآباد
كاخ‌موزه گلستان
مجموعه کاخ گلستان، یادگاری به جای مانده از ارگ تاریخی تهران، محل اقامت شاهان سلسله قاجار و از زیباترین و کهن‌ترین بناهای پایتخت دویست ساله ایران به حساب می‌آید.
سابقه تاریخی ارگ سلطنتی که محدوده مکانی تاریخی آن از شمال به خیابان و میدان امام خمینی(ره)؛سپه سابق، از غرب به خیابان خیام، از شرق به خیابان ناصر خسرو و از جنوب به خیابان پانزده خرداد و میدان ارگ محدود می‌شود، به روزگار صفویه بازمی‌گردد.
كاخ‌موزه گلستان را می‌توان یكی از زیباترین بناهای برجای مانده از تهران قدیم دانست. این مجموعه زیبا و ماندگار، پادشاهان چهار دوره صفویه، زندیه، قاجاریه و پهلوی را به خود دیده است.
كاخ گلستان در زمان شاه تهماسب صفوی بنیاد شد؛ در دوره كریم‌خان زند بازسازی و در دوره قاجار نیز به محل سكونت و دربار شاهان اختصاص یافت. كهن‌ترین بناهای موجود در مجموعه گلستان، ایوان تخت مرمر و خلوت كریمخانی است كه متعلق به دوران كریمخان‌زند است.
ایوان تخت مرمر، خلوت كریمخانی، اتاق موزه (تالار سلام) و حوضخانه آن، تالار آیینه، تالار عاج، تالار برلیان یا تشریفات، ساختمان كتابخانه، عمارت شمس‌العماره، عمارت بادگیر، تالار الماس، موزه مردم‌شناسی (كاخ ابیض)، عكس‌خانه، موزه مخصوص، موزه ظروف از بخش‌های متنوع این كاخ‌موزه به شمار می‌روند.
آدرس: میدان امام خمینی تهران
موزه ملی ایران (ایران باستان)
موزه ایران باستان در ابتدای خیابان 30 تیر از موزه‌های شاخص تهران و ایران محسوب می‌شود. بنای این موزه توسط آندره گدار طی سال‌های 1313 تا 1316 بنا شده و معماری آن متاثر از بناهای دوران ساسانی است.
نمای این بنا به همراه سردر ورودی آن به علت كاربری موزه كه به دوران ایران باستان تعلق داشته، با الهام از طاق كسری، بنای مشهور دوره ساسانی ساخته شده است.
به دلیل نگهداری آثار ارزشمندی از دوره‌های مختلف باستانی ایران، موزه ایران باستان یكی از مهمترین گنجینه‌های كشور به شمار می‌رود.
موزه جواهرات ملی
در سال 1316 به موجب قانون، قسمت عمده جواهرات از کاخ‌های سلطنتی به بانک مرکزی ایران منتقل و از سال 1322 به بعد این مجموعه به تماشای عموم گذاشته شد. هر چند به دلیل حجم کوچک آن محل، تصمیم گرفته شد خزانه جدیدی در خور جواهرات ملی ساخته شود که در محل فعلی واقع در خیابان فردوسی، مقابل سفارت ترکیه و اواخر سال 1329 گشایش یافت.
جواهرات موجود در این موزه از سه دوره صفوی، قاجار و پهلوی است. علت شروع تاریخچه جواهرات ایران از دوره صفویه، نبود جواهرات گرانبها در خزانه در پیش از شروع این سلسله است. از مهمترین جواهرات موجود در این موزه می‌توان به الماس دریای نور، تخت‌طاووس یا تخت خورشید، تخت نادری و كره جواهر اشاره كرد.
آدرس:خیابان فردوسی – مقابل سفارت ترکیه
موزه فرش
این موزه در سال 1356 در ضلع شمال پارک لاله گشایش یافت. ساختمان موزه از نظر معماری بسیار زیباست. درون موزه هم فرش‌ها و گلیم‌بافته‌های بسیار نفیسی از آثار هنرمندان جای جای ایران وجود داردکه در نهایت چشم‌نوازی است.
سطح نمایش موزه حدود 3400 مترمربع است و شامل دو تالار می‌شود. در تالار اول نمایشگاه دایمی از انواع قالی‌ها و گلیم‌های دستباف ایرانی از شهرهایی چون كاشان، كرمان، اصفهان، تبریز، خراسان، كردستان و دیگر مراكز قالیبافی برقرار است. در تالار فوقانی نمایشگاه‌هایی موقت از انواع قالی‌های ایرانی و دیگر نقاط جهان برگزار می‌شود
آدرس: تقاطع خیابان دکتر فاطمی و کارگر
موزه ملک
این موزه که در شمال سردر باغ ملی واقع شده مشتمل بر کتب خطی نفیس و آثار و اشیایی است که توسط ملک‌التجار خریداری شده است . کتاب‌های نفیس، سکه‌ها، تمبرها، تابلوهای نقاشی از جمله آثار کمال‌الملک و آثار ارزشمندی نظیر اینها را می‌توانید در موزه ملک ببینید.
آدرس: خیابان امام خمینی – خیابان باغ ملی (ملل متحد)
موزه هنرهای معاصر
ساختمان موزه هنرهای معاصر در خرداد 56 افتتاح شد. ساختمان موزه با الهام از معماری سنتی ایران و مفاهیم فلسفی، یکی از نمونه‌های با ارزش و کم همتای معماری نوین ایران است.
این ساختمان تلفیقی از معماری مدرن و سنتی است که با الهام از بادگیرهای مناطق حاشیه کویر ایران ساخته شده است.
موزه هنرهای معاصر مرکز فعالیت‌ها و رویدادهای مهم هنری ایران در زمینه هنرهای تجسمی به شمار می‌آید. گالری موزه مکان برگزاری نمایشگاه‌های مختلف هنری است و به هنگام برپایی هر نمایشگاه، یک یا دو گالری نیز به نمایش گنجینه‌هایی از هنرمندان بزرگ جهان اختصاص می‌یابد.
تندیس‌هایی زیبا و با ارزش از هنرمندان معاصر هم‌چون هنری مور، آلبرتو جیاکومتی و پرویز تناولی فضای سبز اطراف را به پارک مجسمه بدل ساخته است.
آدرس: ضلع شمالی بلوار کشاورز و غرب پارک لاله
موزه آبگینه
موزه آبگینه، موزه تخصصی شیشه، بلور و سفال است. ساختمان این موزه متعلق به قوام‌السطنه بوده كه تا سال 1330 نیز محل زندگی و كارش محسوب می‌شده است. سال 1355 مهندسان ایرانی و اتریشی با همكاری یكدیگر در این بنا تغییراتی ایجاد كردند تا برای تغییر كاربری آماده شود. این موزه سال 1359 با عنوان موزه آبگینه و سفالینه‌های ایران گشایش یافت. معماری این بنا به حدی ماهرانه برای موزه تغییر یافته كه به بلورهای تراش خورده و آثار شیشه‌ای موجود در خود، زیبایی دوچندانی بخشیده است.
سفالینه‌های عرضه شده در موزه را ظروف کتیبه‌دار متعلق به سده‌های چهارم تا هفتم هجری تشکیل می‌دهد که در انواع زرین فام، مینایی، فیروزه‌ای و لعاب‌دار با پوشش گل سفید عرضه شده و روی این سفالینه‌ها عموما ضرب المثل‌ها، دعاهای خیر، اشعار نظامی و فردوسی و اشعار عربی به چشم می‌خورد.
موزه آبگینه به دلیل نحوه ساخت بنا و معماری، نورپردازی داخل تالارها و اشیای موجود در آنها، جزو یکی از پربیننده‌ترین موزه‌های ایران است.
آدرس: خیابان جمهوری، خیابان سی تیر
موزه مردم شناسی
موزه مردم شناسی، یکی از موزه‌های استان تهران است. این موزه که در سال ۱۳۱۴ بنیاد گردید، شامل آثار مربوط به مردم شهرستان‌های گوناگون ایران در دوره قاجاریه و معاصر است. در سال ۱۳۴۷ موزه مردم‌شناسی از محل سابق به کاخ ابیض در مجموعه کاخ گلستان انتقال داده شد. این موزه دارای کارگاه‌های خطاطی، عکاسی، مجسمه سازی، نجاری و نیز کتابخانه، قرائت خانه، سالن سخنرانی و چهل و هفت غرفه مربوط به آثار گردآوری‌شده از سراسر ایران است. آثار موزه به شیوه موضوعی طبقه‌بندی شده و به نمایش در آمده‌اند.
آدرس:میدان ۱۵ خرداد داخل محوطه کاخ گلستان
موزه فاطمی
این موزه در سال 1333 توسط مرحوم دكتر مصطفی فاطمی تاسیس و در فروردین ماه سال 1338 رسما افتتاح شد. در این موزه که قدیمی‌ترین موزه جانورشناسی ایران است تقریبا كلكسیون و مجموعه كاملی از گونه های مختلف پرندگان ایران جمع آوری شده است ، كه به دو صورت آزمایشگاهی و تاكسیدرمی نگه داری و ارایه شده اند .
آدرس: خیابان انقلاب، دانشگاه تهران، دانشکده علوم /پایان پیام