كمبود كلاس و فرسوده بودن مدارس از جمله مشكلات مهم نظام آموزشی كشور است، خشكسالی، بیكاری و مهاجرت برخی استان ها را از این نظر در شرایط وخیم تری قرار داده است، اگر مدارس فرسوده كه هر لحظه ممكن است جان بگیرند را بخواهیم استاندارد كنیم، با روند فعلی 80 سال طول می كشد.

مدارس فرسوده و خشت و گلی در مناطق مختلف کشور، امنیت معلم و دانش‌آموز را تهدید می‌کند و بودجه سازمان نوسازی مدارس نیز در سال‌های اخیر کاهش یافته است. در این رابطه توجه به بودجه سازمان نوسازی مدارس در سال 97 جالب است؛ ‌بودجه‌ای که در مقایسه با سال 96، کاهش 35 درصدی داشت و این کاهش قابل توجه بودجه در شرایطی است که 30 درصد مدارس کشور غیرمقاوم بوده و نیاز به تخریب و بازسازی دارند و برای این امر اعتباریحدود 18 هزار میلیارد تومان نیاز است؛ رقمی که هم‌اکنون در اختیار آموزش‌وپرورش نیست و تلاش‌های خیران مدرسه‌ساز هم به تنهایی نمی‌تواند مشکلات را حل کند.

آمار مدارس فرسوده در کشور

بر اساس آمارها استان‌های تهران، خراسان‌رضوی و اردبیل بیشترین تعداد مدارس فرسوده را دارند. ۶۰‌درصد مدارس بخش مرکزی شهر تهران فرسوده‌اند و ۴۵مدرسه با عمر بالای ۴۰سال دراین بخش وجود دارند. ۱۷‌هزار کلاس درس نیز در شهر تهران در سال 95 در نوبت مقاوم‌سازی قرار گرفتند؛ در واقع، در صورت بروز زلزله‌ای چهار یا پنج‌ریشتری، ممکن است ۱۷هزار کلاس درس در این شهر تخریب شود و نکته جالب اینکه به‌گفته مسئولان، با بودجه فعلی آموزش‌و‌پرورش برای نوسازی این مدارس ۳۲سال زمان نیاز است.

خراسان‌رضوی در مقام دوم، 149 مدرسه استیجاری دارد و 59درصد مدارس این استان نیاز به بازسازی یا مقاوم‌سازی دارند. به‌گفته مسئولان آموزش‌و‌پرورش استان اردبیل، برخی مدارس در این استان صدسال عمر دارند و در یکی از ناحیه‌های آموزشی این استان به‌دلیل کمبود معلم حدود چهار‌هزار دانش‌آموز در مدارس مختلط تحصیل می‌کنند.

کابوس مدارس فرسوده در نظام آموزشی کشور

مردم برای بازسازی ۳۰ درصد مدارس کمک کنند

محسن حاجی‌میرزایی وزیر آموزش و پرورش در سومین همایش ملی بانوان و خانواده‌ خیرین مدرسه‌ساز گفته حدود ۳۰ درصد مدارس نیازمند توجه ویژه برای مقاوم سازی و بازسازی هستند به طوریکه از این تعداد 12 درصد مدارس تخریبی و ۱۸درصد مدارس نیازمند مقاوم‌سازی و بازسازی هستند. این کار جز با کمک همه مردم برداشته نمی شود.

حامد صادقیان نماینده استان البرز در شورای عالی استان ها نیز مدتی قبل به اقتصاد آنلاین گفته هرساله حدود هزار میلیارد تومان از محل کمک های خیرین مازاد بر اعتبارات عمرانی دولتی به احداث و نوسازی و خرید تجهیزات مدارس تزریق می شود که باعث تسریع روند نوسازی واحدهای فرسوده می گردد.

چرا آموزش و پرورش کار موثری نمی کند؟

رضا درمان یک خیر مدرسه ساز در این رابطه به ایرنا گفته مشكل آموزش و پرورش در این موضوع ریشه ای است. شاید یك دلیل آن این است كه سازمان نوسازی و تجهیز مدارس كه متولی ساخت مدارس است بودجه ای ندارد. دلیل دیگر ورود مجمع خیرین مدرسه ساز برای ساخت و ساز مدارس است.

درمان گفته سوالی كه مطرح می شود این است كه آیا ورود مجمع خیرین مدرسه ساز به موضوع ساخت و ساز مدارس یكی از مشكل ها است؟ شاید بتوان گفت كه مجمع خیرین مدرسه ساز به جای فرهنگ سازی فقط وارد موضوع ساخت و ساز شده و مسئولیت اصلی خود را تا حدی به فراموشی سپرده. اما با این حال همیشه برای این كار پول خوبی وسط گذاشته است.

در طول این سال ها یكی از كارهای سازمان های مردم نهادی كه در مدرسه سازی پیش قدم شده اند، تكمیل پروژه های ملی بوده است. منظور از پروژه های ملی، پروژه های نیمه تمامی است كه در طول سال های گذشته (حدود سالهای88 تا 98) كلنگ آن خورده، بخشی از مدارس ساخته شده اما به خاطر نبود بودجه در نیمه راه رها شده اند. در این حالت سازمان های مردمی مدرسه ساز در بخشی از فعالیت هایشان این مدارس را تكمیل می كنند. آن هم در شرایطی كه به مرحله تخریبی نرسیده و هنوز قابل استفاده باشند.

بدیهی است که رسانه‌ها وظیفه دارند نسبت به فرسودگی مدارس کشور و تهدید آن برای دانش‌آموزان و معلمان هشدار دهند اما آیا این هشدار در برابر سکوت آموزش‌وپرورش و عدم مطالبه اعتبار مربوط به حذف مدارس فرسوده، تاثیری خواهد داشت؟ چگونه است که پس از وقوع هر حادثه آماری از مدارس فرسوده و غیرایمن ارائه می شود اما هیچگاه تلاش و چانه زنی برای دریافت این مطالبات انجام نمی شود؟

فراموش نکنیم بیش 50 درصد مدارس پایتخت فرسوده هستند، از سوی دیگر ناایمن بودن سیستم گرمایشی مدارس هر لحظه می‌تواند حادثه‌ای را رقم بزند و حالا مسئولان آموزش‌وپرورش هستند که باید با طرح مسائل و مشکلاتشان برای دریافت اعتبارات مربوطه تلاش کنند.