نازنین دادور، خبرگزاری دانا، سرویس آموزش؛ کرونا با زبان سخت تری به نظام های رسمی تربیت در جهان نشان داد که با کلیدهای کهنه قفل های نو را نمی توان باز کرد. شما احتمالا در ابتدای کتاب های درسی مدارس با عباراتی شبیه این مضمون آشنایید: «انتظار است دانش آموزان عزيز پس از مطالعه این فصل به نتایج زیر برسند»
این انتظاراتِ از پیش فرض شده از دانش آموز و حتی معلم، هم غیرعقلی و هم ضدخلاقیت است. چه کسي گفته و از کجا معلوم دانش آموزان بعد از فهم مطالب یک فصل از کتاب درسی دقیقاً به همان نتیجه ای برسند که مؤلفان کتاب درسی از قبل پیش بینی کرده اند؟ شاید دنیای ذهنی آنها چیز جدید و متفاوتی کشف کرد که ما با این روش قالبی، امکانِ متفاوت دیدن و تراوش ذهنی جدید را از او سلب کرده ایم.
آموزش مجازی و فناوری‌های نوین ارتباطی
ظهور و بروز روزافزون تکنولوژی‌های آموزشی و فناوری‌های نوین ارتباطی و کاربرد آنها در آموزش مجازی و الکترونیکی، آموزش‌های سنتی را تحت تاثیر قرار داده و بعضا چالش‌های پیش روی آموزش سنتی را توانسته از میان بردارد. هرچند آموزش مجازی مزایای زیادی از جمله عدم محدود بودن به زمان و مکان، دسترس پذیری، استفاده‌ی آسان، صرفه‌جویی در هزینه‌ها، به روز بودن محتوا و جذابیت آن را به دنبال دارد، اما از سوی دیگر حذف محیط سنتی کلاس درس که در آن تعامل چهره به چهره معلمان با دانش‌آموزان را داشته، اثرات ناخوشایندی می‌تواند داشته باشد.
تحقیقات مختلفی در حوزه‌ی آموزش‌های مجازی و الکترونیکی صورت پذیرفته و نکته‌ی جالب توجه آن این است که دیدگاههای متفاوتی را از پژوهشگران شاهد هستیم. برخی محققان معتقدند: آموزش مجازی بدون در نظرگرفتن مولفه‌های اساسی یادگیری دانش‌آموزان، به جای کاربرد آموزشی، صرفا استفاده‌ی تبلیغاتی خواهد داشت. در محتوای تولید شده‌ی مجازی، ناآگاهی افراد تولید کننده از چگونگی یادگیری دانش‌آموزان و همچنین سنخیت پایین فناوری به کار گرفته شده با سبک‌های یادگیری دانش‌آموزان در مقاطع مختلف تحصیلی، ممکن است به موفق نشدن آنها منجر شود.
برخی دیگر از محققین بر این باورند که از آموزش صرفا مجازی برای دانش‌آموزان مقاطع مختلف با زمینه‌های مختلف فکری و فرهنگی متفاوت، با وجود محتوای یکسان، نمی‌توان انتظار اثربخشی یکسان داشت. به عبارت دیگر، آموزش باید انعطاف‌پذیری لازم را نسبت به مخاطب خود داشته باشد. و این یعنی توجه به بومی سازی محتوای آموزشی.
به نظر می‌رسد با توجه به شرایط موجود و شرایط پیش رو و جمع بندی نظرات محققین، برای آینده‌ی آموزش در مدارس، می‌توان سبک جدیدی با عنوان یادگیری تلفیقی یا یادگیری ترکیبی معرفی نمود. این روش در عرصه‌ی آموزش و یادگیری، مزیت‌های دو روش سنتی و مجازی را با هم دارد. یادگیری تلفیقی یا ترکیبی، روشی از آموزش است که با بهره‌گیری از امکانات وسیع فناوری روز، به صورت آمیخته‌ای از آموزش‌های مجازی و شیوه‌های سنتی آموزش ارائه می‌شود. یادگیری ترکیبی را نسل سوم آموزش از راه دور نامیده اند. نسل اول شامل آموزش مکاتبه‌ای بود که روشها و ابزارهای آموزش یکطرفه از قبیل رادیو و تلویزیون را بکار می‌گرفت. نسل دوم، آموزش از راه دور و مبتنی بر فناوری‌های ارتباطی یعنی یادگیری بر پایه‌ی اینترنت و رایانه بود.
آموزش دانش‌آموزان در دوران پساکرونا ترکیبی است
معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش می گوید آموزش دانش‌آموزان در آینده پس از کنترل کرونا به صورت ترکیبی خواهد بود و امکان بهره‌مندی از تولیدات شبکه شاد پس از کرونا هم وجود دارد.
رضوان حکیم‌زاده روز چهارشنبه در این باره افزود: آموزش پسا کرونا شبیه دوران کرونا و پیش از آن نخواهد بود، تجربه کسب شده دراین مدت نشان می دهد که آموزش‌های حضوری واجد ارزش‌هایی است که با هیچ چیزی جایگزین نمی‌شود.
وی ادامه داد: بستر فناوری نیز می تواند برای تنوع بخشی به منابع یادگیری و فراهم کردن فرصت‌های متعدد یادگیری برای دانش‌آموزان، معلمان، مدیران و خانواده‌ها و ایجاد ارتباط موثر و مداوم برای شبکه‌ای از همکاران در سراسر کشور فرصت های خوبی خلق کند.
معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش با بیان اینکه آموزش پس از کرونا ترکیبی است، خاطرنشان کرد: در راستای عدالت آموزشی با صدا و سیما گفت و گو شده تا برنامه‌های آموزشی پس از کرونا نیز ادامه یابد.
حکیم‌زاده عنوان کرد: بسیاری از دانش‌آموزان در مناطق محروم امکان برخورداری از یک معلم با تجربه با سابقه را ندارند و به دلیل شرایط خاص مناطق ممکن است از سرباز معلم و همکارانی که به خوبی آموزش ندیده باشند، استفاده کنند.
وی یادآور شد: زمانی که دانش‌آموز و معلم فرصت پیدا می کند از تدریس برترین معلمان در قاب تلویزیون استفاده کند، آموزش در سطح کشور ارتقا می‌یابد و این موضوع گامی در راستای عدالت آموزشی است.
معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش با بیان اینکه شبکه شاد یک بستر غنی برای آموزش است، عنوان کرد: محتوای تمام دروس را همکاران در سراسر کشور تولید کرده اند و در شبکه شاد به اشتراک گذاشته است. همچنین تدریس‌های برتر برای بهره‌مندی معلمان و دانش‌آموزان در این شبکه بارگذاری شده است.
حکیم‌زاده افزود: امکان بهره‌مندی از تولیدات شبکه شاد پس از شیوع ویروس کرونا هم وجود دارد و حیف است پس از اتمام این شرایط تمامی این امکانات کنار گذاشته شود و دانش آموزان و معلمان از این امکانات بی‌بهره بمانند.
وی خاطرنشان کرد: موضوع درسنامه‌ها تغییر پیدا کرده، اما بحث تداوم پایش یادگیری به صورت دوره‌های زمانی کوتاه مدت جزو دستاوردهایی است که پس از دوره کرونا هم باید تداوم داشته باشد.