نگار خلیلی، پایگاه خبری دانا، سرویس سلامت؛ با شروع فصل پاییز ناخودآگاه ضرب آهنگ شیوع بیماری‌های فصلی نظیر آنفولانزا و سرماخوردگی در ذهن تداعی می‌شود. البته ویروس کرونا هم به جمع آنها پیوسته و شرایط را برای عبور از این فصل بغرنج‌تر کرده است.
از آنجا که تغییر فصل‌ها تغییراتی در تمام حیات و همچنین در جسم انسان به دنبال دارد، اتخاذ تدابیر خاص مناسب هر فصل لازم و ضروری است.
طبیعت پاییز سرد و خشک (سودا) است. در فصل پاییز، مزاج سرد و خشک غالب است و این مزاج مقابل مزاج خون که گرم و تر است قرار می‌گیرد. لذا در این فصل به علت تفاوت شدید و یک‌باره بین هواى گرم نیمروز و هواى سرد بامداد و شب هنگام بیمارى‌هاى زیادى بروز می‌کنند. به عبارتی خشکی پائیز موجب لطافت هوای آن است و هوای لطیف از سرما و گرما سریع منفعل می‌شود. به همین دلیل ابتدا و انتهای روز، سرد و اواسط روز گرم است. همین عدم تعادل در دمای هوا، زمینه بروز برخی از بیماری‌ها است که البته با کمی تغییر در شیوه غذایی می‌توان از بیماری‌های فصلی در امان ماند.
تغذیه مناسب پاییزی از نگاه طب سنتی
با آغاز ۶ ماه دوم سال و سرد شدن تدريجي هوا، بايد در رژيم غذايي نيز تغييراتي ايجاد کرد. در اين زمينه ، حضرت امام رضا(ع) توصيه هاي بسيار ارزشمندي دارند که براي اطلاع بيشتر شما خوانندگان محترم با دکتر سيدسعيد اسماعيلي پزشک و محقق طب اسلامي در اين باره گفت وگويي کرديم.
اين محقق طب اسلامي با اشاره به اين که ماه اول پاييز «ايلول» نام دارد، مي افزايد: در اين ماه غلبه سودا زياد مي شود. زيرا باتوجه به اين که سودا سرد و خشک است و طبع پاييز نيز سرد و خشک است، در افراد غلبه سودا بيشتر مشاهده مي شود. براي جلوگيري از غلبه سودا و بيماري هاي ناشي از آن، حضرت امام رضا(ع) توصيه هايي دارند که از جمله آن استفاده از مسهل هاست. داروهايي که فرد استفاده مي کند و به دنبال آن دچار اسهال مي شود.
وي مي افزايد: حضرت امام رضا(ع) توصيه مي کنند که سردي ها را در فصل گرم و گرمي ها را در فصل سرد مصرف کرده و در فصل معتدل بهار و پاييز از غذاي معتدل استفاده کنيد. بنابراين نبايد در فصل بهار و پاييز غذاهاي خيلي گرم و خيلي سرد را مصرف کرد. وقتي وارد فصل زمستان شديم، مي توانيم ميزان مصرف گرمي ها را افزايش دهيم. رعايت اين نکات براي افراد مسن اهميت بيشتري دارد؛ زيرا با افزايش سن، مزاج سردتر مي شود و پرهيز از مصرف سردي ها در فصل هاي سرد ضروري تر است. هر چند در سنين جواني هم رعايت اين نکات مهم است اما گاهي حرارت مزاجي جوانان اين سردي را جبران مي کند. بار ديگر بر اين نکته تاکيد مي کنيم که بايد از ميوه هاي فصل استفاده شود.
اسماعیلی با اشاره به اينکه اگر فعاليت بدني و ورزشي در فصل سرد سال بيشتر شود، مي تواند به بدن ما انرژي بيشتري برساند و سردي مزاج را کاهش دهد، گفت: به ويژه در فصل زمستان، ورزش متعادل رطوبت اضافه بدن را دفع مي کند و کاهش اين رطوبت در پيشگيري از بيماري هاي عفوني مانند سرماخوردگي، سينوزيت، عفونت گوش و... موثر است. هر چه رطوبت بيشتر باشد زمينه بروز اين گونه عفونت ها افزايش پيدا مي کند. در فصل هاي سرد سال، نوشيدن آب به ويژه آب سرد ناشتا مضر است و بهتر است از نوشيدني هايي که طبع گرم تري دارد مانند شربت عسل استفاده کرد. همچنين مصرف دم نوش هاي گياهي با طبع گرم مانند آويشن، بابونه و استوخودوس هم مفيد است. افرادي که سوداوي هستند، مي توانند در فصل پاييز از دم کرده گل گاوزبان استفاده کنند.
در پاییز چه مواد غذایی بخوریم تا سلامت بمانیم؟
بر اساس اعلام دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت، بنابراین لازم است که به منظور پیشگیری از ابتلا به این بیماری‌های فصلی سیستم ایمنی بدن را تقویت کنیم که راهکارهای زیر به شما برای تقویت سیستم ایمنی کمک می‌کند:
- خواب کافی داشته باشید. میزان نیاز به خواب برای حفظ سلامت بدن هشت ساعت در طول شبانه‌روز است که کمتر و بیشتر از این مقدار می‌تواند سیستم ایمنی شما را تضعیف کند.
- فعالیت بدنی کافی داشته باشید .انجام فعالیت ورزشی متوسط باعث کاهش فاکتورهای التهابی و بهبود پاسخ‌های دستگاه ایمنی به ویروس‌ها و عوامل بیماری‌زای احتمالی وارد شده به بدن می‌شود. توصیه می‌شود حتما ۳۰ دقیقه در روز پیاده‌روی متوسط داشته باشید.
- منابع غذایی ویتامین c مصرف کنید. ویتامین c یکی از ویتامین‌های تقویت‌کننده سیستم ایمنی است. اکثر میوه‌ها و سبزی‌ها منابع خوب ویتامین c هستند، اما منابع غنی این ویتامین میوه‌های فصل از جمله نارنگی، پرتقال، لیمو شیرین، انواع فلفل سبز و دلمه‌ای، کیوی، گوجه فرنگی و پیاز، لیمو ترش، نارنج، شلغم، کرفس، انار و خرمالو است.
- منابع پروبیوتیکی مصرف کنید. پروبیوتیک‌هـا اجـزای میکروبـی زنـده در مـواد غـذایی هستند که برای سلامت ما بسیار مفیـد هستند. ایـن باکتری‌ها خاصیت ضد التهابی و تقویت سیستم ایمنـی بـدن دارند. این میکروارگانیسم‌های مفید را می‌توانید در قالب مواد غذایی حاوی آنها مثل ماست یا دوغ یـا بـه شـکل مکمل مصرف کنید.
- میوه و سبزی‌های حاوی ویتامین A مصرف کنید. ویتامین A به عنوان یک آنتی اکسیدان نقش مهمی در تقویت سیستم ایمنی و عملکرد بهتر ریه‌ها به منظور پیشگیری و کاهش علائم بیماری در زمان ابتلا به بیماری‌های شایع فصول سرد سال دارد. هویج، کدو حلوایی، گوجه فرنگی، اسفناج، انبه، جعفری، کلم بروکلی، طالبی، فلفل دلمه های نارنجی و قرمز رنگ، خرمالو و لبنیات از جمله منابع غنی پیش‌ساز ویتامین A هستند. همچنین این ویتامین در منابع غذایی حیوانی نیز وجود دارد.
- به وضعیت ویتامین D بدن خود دقت کنید. ویتامین D یکی دیگر از عوامل تاثیرگذار در تقویت سیستم ایمنی است که توصیه می‌شود همه افراد بالای ۱۸ سال ماهانه یک پرل ۵۰ هزار واحدی ویتامین D مصرف کنند. باید به یاد داشته باشید که از وضعیت ویتامین D بدن خود با یک آزمایش ساده خون آگاه شوید و در صورت کمبود حتما با مشورت با کارشناسان یا متخصصین تغذیه از مکمل ویتامین D استفاده کنید. فراموش نکنید که مصرف ویتامین D بیشتر از نیاز بدن می‌تواند عوارض مسمومیت‌زا به همراه داشته باشد.
- منابع غذایی امگا ۳ مصرف کنید. امگا ۳ یک ضد التهاب است که از تضعیف سیستم ایمنی بدن جلوگیری می کند. برای دریافت این ماده مغذی می‌توانید از خرفه، گردو و تخم مرغ‌های غنی شده با امگا ۳ مصرف کنید. همچنین گنجاندن ماهی و منابع غذایی دریایی نیز می‌تواند به تامین این ویتامین برای شما کمک کنند. برخی از انواع روغن‌های مایع، به شرطی که حرارت زیاد داده نشوند، می‌توانند در تامین امگا-۳ به شما کمک کنند. از جمله این روغن‌ها می‌توان به روغن کانولا یا کلزا، روغن پنبه دانه و روغن سویا اشاره کرد.
- ادویه‌ها را در برنامه غذایی روزانه خود قرار دهید. برخی از ادویه‌ها به دلیل داشتن ترکیبات تقویت کننده سیستم ایمنی به شما در پیشگیری از ابتلا به بیماری‌های فصلی کمک زیادی می‌کنند. زنجبیل، زردچوبه، فلفل سیاه و قرمز و دارچین از جمله این ادویه‌ها هستند.
- از منابع پروتئینی در برنامه غذایی روزانه خود استفاده کنید. پروتئین یکی از درشت مغذی‌های مهم در رژیم غذایی روزانه است که باید ۱۰ تا ۱۵ درصد انرژی روزانه افراد را تشکیل دهد و نقش بسزایی در تقویت سیستم ایمنی دارد. تخم مرغ، انواع گوشت، حبوبات و لبنیات از جمله پنیر از منابع خوب پروتئین هستند و سعی کنید در وعده های غذایی روزانه حتما از این منابع غذایی استفاده کنید.
- به اندازه کافی آب بنوشید. کم آبی نیز می‌تواند در بدن ایجاد التهاب کند و زمینه را برای تضعیف سیستم ایمنی و ابتلا به بیمار ی‌های عفونی آماده می‌کند. بنابراین لازم است که در طول شبانه‌روز شش تا هشت لیوان آب بنوشید.
انتهای پیام