به گزارش پایگاه خبری دانا، گروه همسالان در رشد شخصیت اجتماعی کودکان از اهمیت و ویژگی خاصی برخوردار است. کودکان در میان همسالان خـود احساس امنیّت می‌کنند، برای رفتارهای خود هنجار مناسب می‌یابند؛ فهم و درک‌شان نظم مـعینی پیدا می‌کند؛ مهارت بـدنی و اجـتماعی لازم را به دست می‌آورند،و انگیزه مشارکت و همیاری با دیگران را در خود تقویت می‌نمایند.بدین‌ترتیب، ضمن آنکه رفته‌رفته یاد می‌گیرند که چطور با همسالان خود کنار بیایند و با آن ها باشند، می‌آموزند که چگونه خـود را با زندگی تطبیق دهند و همزمان با این ها، راه و رسم تطابق با دنیای بزرگترها و حدود انتظاراتشان را فرا می‌گیرند.
به‌هرحال، کودک در هر سنی که باشد، تأثیر گروه همسالان با تأثیر خانواده در تکوین شخصیت اجـتماعی وی یـکسان نیست و تفاوت دارد؛ لذا از جنبه‌های مختلفی مورد بررسی قرار می‌گیرد. نخست اینکه در میان همسالان کودکان باید بتوانند موقعیت مناسب خود را به دست آورند و از حق اجتماعی خود دفاع کنند؛ در حالی‌که در بین اعضاء خـانواده، هـرچقدر که مرتکب اشتباه و خطاهای کوچک و بزرگ شوند به پیوندهای خانوادگی ضربه‌ای نمی‌خورد و روابط خانوادگی لطمه نمی‌بیند. حتی در مواردی که پدر و مادر بداخلاق و خشن و بدرفتار باشند نیز استحکام رابطۀ آن ها بـا فـرزندانشان بسیار بیشتر از روابط کودکان هم‌سن و سال با یکدیگر است. لذا، آنگاه که کودکان وارد جمع دوستان و همسالان خود می‌شوند، هر لحظه احتمال دارد از میان اعضاء گروه طرد شوند و هیچکس آن ها را به‌عنوان دوست خـود نـپذیرد.
نـکته دیگر این است که در گـروه هـمسالان نـخستین فرصت پیش می‌آید تا بتوانند با افراد همطراز و همسطح خود برخورد داشته باشند و رابطه اجتماعی برقرار سازند.در حالی‌که در محیط خانواده،از هـمان ابـتداء مـسئولیت و تواناییها و موقعیت هریک ازافراد خانواده معین و مشخص اسـت. بـزرگترها، کوچکترها را کنترل می‌کنند و بر آن ها برتری دارند و متقابلا کوچکترها نیز در موارد خاص دیگری از قدرت و موقعیت سنی خود استفاده مـی‌کنند.همسالان کودکان یکی از بیش ترین تاثیر پذیری ها را بر روی کودک شما دارد و بهتر است از نقش آن ها غافل نشوید. محققان بیان کرده اند که رابطه کودک با همسالان خود بر اساس یک سطح افقی می باشد و این بدین معنا است که ارتباط کودک شما معمولا با هم سن های خودش که از نظر فرهنگی، طبقه اجتماعی و تحصیلی موقعیت مشابهی دارند بیش تر می باشد. در نظر داشته باشید که کودک شما تا قبل از یک سالگی به خوبی نمی تواند با سایر کودکان ارتباط بگیرد ولی بعد از آن حدودا در دو سالگی کم کم یاد می گیرد که می تواند با کودک های هم سن و سال خودش رابطه برقرار کرده و از آن ها چیزهای جدید بیاموزد.
البته دوام این دوستی ها چند دقیقه تا چند ساعت می باشد و بعد از آن با هم دعوا می کنند و حالت قهر به خود می گیرند. باید گفت این قهر و آشتی ها کاملا طبیعی بوده و افراد در سنین بالا تر مثلا در سن پیش دبستانی بیش تر با یک دیگر ارتباط می گیرند و در نتیجه می توان گفت ارتباطات آن ها عمق بسیار بالا تری نسبت به قبل دارد. زمانی که کودک به سال های انتهایی کودکی می رسد می فهمد که در حین دوستی با دیگران می تواند نیاز های خود را رفع کند. برای مثال کودکانی که در اواخر کودکی قرار می گیرند خیلی راحت تر از کودکان دیگر وسایل خود را به هم قرض می دهند. این کودکان بیش تر از قبل با یک دیگر ارتباط می گیرند و مشترکاتی بین خود و دوستانشان پیدا می کنند و روابط خود را استحکام می بخشند.
زمانی که کودک به مرحله میانی دوره کودکی خود می رسد سعی می کند با افرادی دوست شود که بتوانند نیاز های او را برطرف کنند و از این رو سعی می کند با همسایه ها و افراد نزدیک خود دوست شده و در زمان نیاز از آن ها کمک گرفته و در صورتی که آن ها به کمک نیاز داشته باشند به کمک آن ها برود. البته دوستی هایی که شکل می گیرد در پایان دوره کودکی بسیار متفاوت تر از ابتدای دوران کودکی می باشد زیرا این کودکان سعی می کنند ویژگی های شخصیتی دیگران را ببیند و در صورتی که آن ها را بپسندند با آن ها رابطه برقرار کنند.
همانطور که گفته شد نقش همسالان در تربیت کودک بسیار زیاد است و بر اساس سنی که دارند و دوست هایی که پیدا می کنند این تاثیرات بسیار متفاوت خواهد شد. در واقع دوستان یکی از مهم ترین عوامل اجتماعی شدن می باشند و افرادی که دوستی برای خود نداشته باشند از نظر اجتماعی ضعیف به حساب می آیند و نمی توانند در جامعه همانند دیگران به راحتی زندگی کنند. در واقع دوستی با دیگران خود مداری کودک را از بین می برد و کودک در می یابد که علاوه بر خود باید به دیگران نیز اهمیت دهد.
از مهم ترین نقش همسالان در تربیت کودک می توان به یادگیری مهارت های اجتماعی کودکان اشاره کرد. کودکانی که با دیگران دوست می شوند یک سری مهارت های مهمی را یاد می گیرند و این مهارت ها در آینده به درد آن ها می خورد و می تواند آن ها را برای کار کردن به همراه دیگران یاری کند. در واقع این مهارت ها عبارتند از :
- مهارت همکاری
- مهارت رقابت سالم
- مهارت دوست یابی
- مهارت صمیمی شدن با دیگران
- رشد مهارت های اجتماعی و توانایی های کودک
- کاهش طرد شدگی از سمت جامعه و کودکان دیگر
- کاهش پرخاشگری در بین کودکان و بزرگسالان
- پیشرفت تحصیلی زیاد و قابل توجه
- کاهش اختلالات روانی مانند افسردگی و پرخاشگری و استرس
- نقش همسالان در تربیت کودک
کودکانی که برای خود دوست پیدا می کنند می توانند شخصیتی مستقل تر از دیگران برای خود بسازند. در واقع رشد شخصیت کودکان زمانی اتفاق می افتد که کودک با کودکان دیگر در ارتباط می باشد و از آن ها چیزهایی می آموزد و سعی می کند ویژگی های مهم شخصیتی که دیگران دارند و منجر به تشویق شدنشان می شود را بردارند و خود نیز شبیه به آن ها عمل کنند. البته همیشه هم اینطور نیست و در موارد بسیار کمی دیده می شود که کودک برای دیده شدن توسط پدر و مادر خود سعی می کند ویژگی های منفی شخصیت دوستان خود را برداشته و از روی آن ها تقلید کند.
اگر والدین نتوانند به صورت جدی جلوی فرزند خود را بگیرند باید منتظر یک فرد با مشکلات بسیار زیادی در آینده باشند. بنابراین می توان گفت همیشه وجود دوستان برای کودکان مفید نمی باشد و والدین نیز باید به آن ها توجه ویژه ای نشان بدهند تا کودک برای جلب توجه دست به کار های بد و خطرناکی که هم جان او و هم جان دیگری را تهدید می کند نزده و بتواند همانند سایر کودکان روانی سالم داشته باشد.
کودکانی که مشکلاتی را در دوران زندگی خود تجربه کرده باشند سعی می کنند از دیگران فاصله گرفته تا مشکلی برای آن ها ایجاد نشود و به اصطلاح دوری گزنی اجتماعی را انتخاب می کنند. این جا وظیفه والدین می باشد تا با روش های مناسب کودک خود را از استرس و اضطراب دور نگه دارد و همچنین او را از این دوری گزینی ها رها کند.
از دیگر نقش های همسالان در تربیت کودک دستیابی کودک به استقلال می باشد. کودکانی که سعی می کنند دوست های مناسب برای خود انتخاب کنند دوست دارند مستقل باشند و برای این کار سمت افرادی می روند که بیش تر مورد تایید خانواده ها باشد تا بتوانند به خانواده ها بیاموزند که توانایی انتخاب درست و مستقل شدن را دارند و والدین اعتماد بیش تری نسبت به آن ها پیدا کنند. زمانی که کودک شما دوست دارد مستقل شود باید به او اجازه های لازم را بدهید و از دور مراقب او باشید تا مشکلی برایش ایجاد نشود.
همواره به یاد داشته باشید که کودک شما برای این که بتواند در میان جامعه زندگی کند و بتواند گلیم خود را از آب بکشد نیازمند روابط اجتماعی از دوران کودکی می باشد و اگر نتوانید این نیاز آن ها را برطرف کنید عملا فرزندی را تحویل جامعه می دهید که مشکلات بسیار زیادی برای خود و جامعه ایجاد می کند.
کودک از زمانی که متولد می شود به خانواده وابستگی دارد و این وابستگی در سنین ۸ تا ۱۲ سال افزایش می یابد. در واقع کودکان در این سنین سعی می کنند مطابق میل خانواده ها و در چهارچوبی که آن ها تعیین کرده اند رفتار کنند. در واقع این رفتارها به آن ها کمک می کند تا بتوانند دوستی های با دوام تری داشته باشند و خانواده نیز به راحتی می تواند بر روی رفتارها و تعاملات فرزندش با دیگران نظارت داشته باشد و هیچ مشکلی برای طرفین ایجاد نمی شود.
زمانی که کودکان در حال گذراندن دوران انتهایی کودکی خود هستند و وارد نوجوانی می شوند و همچنین دوست دارند استقلال بیش تری پیدا کنند روابط شان با خانواده ضعیف تر می شود. در واقع حساس ترین دوران را تجربه می کنند و بیش تر سعی می کنند با دوستان خود وقت بگذرانند و کمی از خانواده دوری می کنند. این دوری کردن می تواند برای پدر و مادرهای حساس که به نقش همسالان نیز در تربیت کودک خویش توجه دارند کمی سخت باشد و در این میان منجر به دعواهای والد و فرزندی می شود.
در نظر داشته باشید که در این دوران کودکان نفوذ خانواده را در بین روابطشان نوعی تهدید تلقی می کنند و دوست دارند که از دیدگاه دیگران نیز بزرگ به نظر برسند و والدین نیز محبت و عشق کافی را به بچه ها نمی دهند و در اثر همین لج و لجبازی ها ممکن است کودک شما که در حال گذراندن دوران حساسی می باشد به دیگران اعتماد کرده و به راه های خلاف کشیده شود.
یکی از مهم ترین توصیه هایی که نسبت به والدین می شود این است که سعی کنید در هر حالتی به فرزندان خود عشق ورزیده و آن ها را به خود نزدیک نگه دارید ولی برای این کار از زور و اجبار استفاده نکنید زیرا این کار می تواند نتیجه عکس داشته باشد و نقش همسالان در تربیت کودک را بالا تر از والدین می برد و می تواند تاثیرات منفی بر روی کودک بگذارد.
یکی دیگر از کارهایی که والدین ناآگاه انجام می دهند این است که اگر بر روی یکی از روابط فرزندان خود شک کنند سریعا آن را بازگو می کنند. این کار می تواند حرارت دوستی و تاثیر پذیری از همسالان را تا حدودی افزایش دهد که دیگر والدین نقشی در تربیت کودک نداشته باشند. یکی از بهترین روش هایی که به شما کمک می کند تا بتوانید دوستان فرزندان خود را بشناسید این است که یک مراسم ترتیب بدهید و دوستان مهم و صمیمی فرزندتان را ببینید و با آن ها وقت بگذرانید.
معمولا والدین موفق از این روش استفاده می کنند و می توانند بر دوستی های فرزند خود نظارت کافی را داشته باشند و زمانی که کودک به سمت راه های خلاف کشیده شود سریعا متوجه خواهند شد زیرا کودک خود را می شناسند و می توانند تغییر حالات روحی و روانی او را حدس بزنند.
نقش همسالان در تربیت کودک بسیار زیاد می باشد بنابراین علاوه بر کنترل کودک باید بتوانید روابط میان کودکان را آسان تر کنید تا بتوانند چیزهایی که باید را از دیگران و همسالان خود بیاموزند.
انتهای پیام/