به گزارش پایگاه خبری دانا به نقل از موسسه پژوهش و برنامهریزی آموزش عالی، دکتر محمد جواد صالحی عضو هیئت علمی موسسه و مدیر پنل در ابتدای این نشست با بیان اینکه دو رویکرد نیازسنجی بازار کار بر اساس ظرفیت آن و اینکه بازار کار چه چیزی نیاز دارد و بر اساس آن رشتهها و گرایشها تدوین شود و رویکرد کارآفرینی که خود نه تنها برای خود کار ایجاد میکند بلکه برای سایر افراد جامعه نیز کارآفرین است، به مشکلات این دو رویکرد اشاره کرد.
وی اضافه کرد: تحولات جمعیتی، مشارکت بانوان و سایر مسائلی که مترتب است بر اشتغال فارغ التحصیلان در پنل مورد بررسی قرار میگیرد و باید برای بررسی موضوع پنل یک حد وسط را در نظر بگیریم. در این پنل دو رویکرد داریم در پنل اول بیشتر تجارب جهانی مطرح میشود و همچنین اگر رویکرد کارآفرینی را بپذیریم موضوع اشتغال پذیری و مهارتهای بازار کار نیز از دیگر موضوعاتی است که در پنل توسط سخنرانان مطرح خواهد شد.
در ادامه دکتر علی باقر طاهری نیا رئیس موسسه با اشاره به عنوان سخنرانی خود با موضوع "نسبت به منزله پنجره معرفتی" گفت: همانطور که در برنامه نشست نیز اعلام شده بحث امروز من بیشتر جنبه طرح موضوع است. من در این زمینه الهام میگیرم از دو سرچشمه نظری، نخست: سرچشمه "نسبتها و تناسب" در ریاضیات و دوم نظریه "نسبیت" انیشتین، در ریاضیات نسبت را به این معنی تعریف میکنند که مقایسه دو کمیت با واحدهای مشابه که نشان میدهد چه مقدار از یک کمیت در کمیت دیگر وجود دارد و بخشی از صحبتهای امروز ما از جنس همین نسبت ریاضیات است. اما در نسبیت انیشتنی هم که، با نسبت ریاضیاتی یک وجه اشتراک وجود دارد و آن عبارت است از اینکه متغیرها در تعامل با یکدیگر جایگاهشان تعریف میشود. در این دو مقوله چه نسبت باشد چه نسبیت دنبال این هستیم که بگوئیم مطالعه در خلا معتبر نیست. نظریه نسبتها در کمیت معنی دارد و اساسا حوزه شمول آنها امور کمی است و به گمانم میتوان آن را در کیفیتها نیز جاری ساخت.
طاهری نیا ادامه داد: از نظریه نسبتها در ریاضیات و نظریه نسبیت انیشتین میشود استفاده کرد برای اینکه ما به جای محاسبه نسبت کمیتها نسبت کیفیتها را نیز مطالعه بکنیم؛ لذا بنده عنوان سخنرانی خود را گذاشتم نسبت به منزله پنجره معرفتی یعنی اینکه اگر شما میخواهید بدانید دانشگاه چیست باید بدانید نسبت دانشگاه به جامعه چیست؟ اگر میخواهیم بدانیم علم چیست باید آنرا نسبت به چیز دیگری مقایسه کنیم. بدون توجه به نسبتها نمیشود مطلق قضاوت کرد. برای اینکه بدانیم عملکردی خوب است یا بد است باید ببینیم نسبت به چه کسی، نسبت به چه چیزی، این یعنی بدون توجه به نسبتها نمیشود قضاوت کرد.
وی افزود: برای تعریف دانشگاه نیز باید حتما به نسبت دانشگاه و متغیر دوم توجه داشته باشیم، متغیر دوم ممکن است اشتغال باشد، تعالی باشد و یا هر متغیر دیگری، بنابراین به این توجه شود که قضاوت بدون توجه به متغیر دوم عقیم است؛ لذا حتما در قضاوت درباره دانشگاه باید توجه شود نسبت دانشگاه و جامعه چیست؟ نسبت دانشگاه و توسعه چیست؟ پژوهشگران در تحلیل کارکرد دانشگاه میگویند دانشگاه تاسیس شده است تا مشکل جامعه را حل کند در حالیکه امروز دانشگاه درگیر حل مشکلات خودش شده است. حال اگر سئوال این باشد که در مقوله اشتغال و بیکاری، در ظرفیت ظرف موجود دو متغیر کشش بازار و کیفیت آموزش کدامیک سهم بیشتری دارند به اعتقاد من کشش بازار. اما اگر گفته شود در موضوع اشتغال و بیکاری با توجه به ظرفیتهای پنهان، کشش بازار مقصر است یا کیفیت آموزش، نظر من بر کیفیت آموزش است؛ لذا در این پنل به این سمت حرکت کنیم که به گزارههای پیشنهادی برسیم که بر اساس آنها سیاستهای پیشنهادی رای وزارت علوم ارسال کنیم.
دکتر حسن طایی استاد دانشگاه علامه طباطبایی نیز سخنان خود را در این پنل در دو بخش ارائه کرد.
وی در بخش اول به چیستی اشتغال پذیری اشاره کرد و در بخش دوم خانه بهرهها را مورد بررسی قرار داد.
طایی در جمعبندی بخش اول سخنان خود گفت: اشتغالپذیری یعنی دانشجویان و دانش آموختگانی که کنجکاوانه مینگرند، موثر میشنوند، دقیق صحبت میکنند، درست مینویسند، خوب درک میکنند، هوشمندانه شبکهسازی میکنند، جسورانه تجربه میورزند، ارزشمندانه به دست میآورند، کارآمدانه تطبیق و دگرگون میسازند، به زیبائی نمایش میدهند و به صورت پیوسته مهارتها و خصوصیات فردی خود را ارتقاء میدهند تا قادر شوند شغل مولد با دستمزد قابل قبول بیابند که به خود، جامعه و اقتصاد سود برسانند.
وی در بخش دوم سخنان خود به تفاوت هوش و بهره پرداخت و هفت عنصر یادگیری در محیط آموزشی را به ترتیب: دیدگاه معرفتشناختی فرد درباره اینکه یادگیری ستون اصلی پیشرفت و ترقی است. بایستگی فرد در طلب مفاهیم، ایدهها یا فناوریهای تازه، توانایی وی، برای تغییر یا از یاد بردن آموختهها، توانایی فرد در خودآموزی یا یادگیری به تنهایی، عزم یا تصمیم شخص برای یادگیری، توانایی وی برای یادگیری به شکل گروهی، از دیگران و به همراه آنها و توانایی و تمایل فرد برای بکار گرفتن ابزارهای گوناگون یادگیری مانند دستگاههای صوتی یا تصویری برشمرد.
دکتر احمدرضا روشن عضو هیئت علمی موسسه پژوهش و برنامهریزی آموزش عالی دیگر سخنران این نشست سخنان خود را با موضوع "حرفه گرایی در آموزش عالی" ارائه کرد.
وی در تعریف حرفهای گرایی گفت: حرفه گرایی یک فلسفه یا رویکرد آموزشی است که معتقد است محتوای برنامه درسی باید بر اساس فایده شغلی تدوین شود.
روشن در ادامه با اشاره به تاریخچه حرفهای گرایی در ایران و جهان در نتیجه گیری سخنان خود گفت: در مورد حرفهگرایی، ما با وضعیت «توجه بیش از حد» مواجه هستیم لذا نیازمند جایگزینی رویکرد توسعه انسانی به جای رویکرد سرمایه انسانی هستیم، کارکرد دانشگاه فقط تولید سرمایه انسانی نیست و تولید سرمایه انسانی مهمترین کارکرد دانشگاه هم نیست، لذا لازم است نظام آموزش عالی همه کارکردهایش را به خوبی انجام دهد، کارکردهای هنجاری آموزش عالی همپای کارکردهای تکنیکال، اهمیت دارد.
در این نشست همچنین دکتر احمد سعیدی عضو هیئت علمی موسسه پژوهش و برنامهریزی آموزش عالی در سخنان خود به بررسی وضعیت فعلی اشتغال و بیکاری دانش آموختگان دانشگاهی و مقایسه آن با کشورهای منتخب پرداخت.