تقی حسن زاده، پایگاه خبری دانا، سرویس دانش و فناوری؛ یک دفاع قوی در برابر اطلاعات نادرست آنلاین ممکن است تجویز یک واکسن دیجیتالی باشد.
قرار گرفتن در معرض روش‌های فریب رایج ممکن است به شما کمک کند در آینده سرفصل‌های هیجان‌انگیز، گمراه‌کننده یا اخبار جعلی شبکه‌های اجتماعی را تشخیص دهید.
با همکاری گوگل و واحد فناوری آن Jigsaw، تیمی از روانشناسان ویدئو‌های کوتاهی را به لیست تبلیغات یوتیوب اضافه کرده و به مردم آموزش داده اند که چگونه تاکتیک‌های رایج اطلاعات غلط را شناسایی کنند. در یک کمپین آنلاین، آنها دریافتند این کلیپ‌ها روشی موثر برای ترغیب مردم به تشخیص واقعی و دروغین هستند.
همان طور که تیم در مطالعه‌ای که در مجله Science Advances منتشر شده است، گزارش می‌دهد افرادی که ویدیو‌ها را تماشا می‌کنند بهتر از افرادی که این کلیپ‌ها را ندیده‌اند، می‌توانند تکنیک‌های اطلاعات نادرست را شناسایی کنند.
جان روزنبیک، محقق فوق دکتری در دانشگاه کمبریج و نویسنده اصلی این مطالعه، گفت: در رسانه‌های اجتماعی، کاهش آسیب‌پذیری و حساسیت به دستکاری بسیار امکان‌پذیر است. شاید همه اطلاعات نادرست نباشند، اما شما می‌توانید به وضوح توانایی افراد را در تشخیص زمانی که آنها به صورت آنلاین دستکاری می‌شوند بهبود بخشید.
اطلاعات غلط زمانی کسب می شوند که افراد اطلاعات نادرست را منتشر می‌کنند، حتی اگر قصد آن فرد گمراه کردن دیگران نباشد.
سابرینا رومانوف، روانشناس بالینی که به این مطالعه وابسته نبود، گفت: اطلاعات نادرست به طور مرتب در زندگی روزمره ما اتفاق می‌افتند و می‌توانند به اندازه اشتباه به خاطر آوردن چیزی که در تلویزیون دیده‌اید و گفتن اطلاعات اشتباه به شخص دیگری باشند.
رومانوف توضیح داد: می‌توانید آن را شبیه بازی «تلفن» در دوران کودکی بدانید که در آن خطا‌های کوچک از طریق تکرار بزرگ‌تر می‌شوند؛ اما از طریق بلندگوی رسانه‌های اجتماعی، ادعا‌های اشتباه یا گمراه‌کننده می‌توانند راهی مضر برای تحریف حقیقت شوند.
رومانوف گفت: هرکسی می‌تواند قربانی اطلاعات نادرست آنلاین شود؛ اگرچه افرادی که روی داستانی مطابق با اعتقادات از پیش تعیین شده خود کلیک می‌کنند، بیشتر مستعد ابتلا به آن هستند. مستعد بودن به تکانشگری و احساس بار بیش از حد اطلاعات نیز می‌تواند احتمال انتشار اخبار جعلی را افزایش دهد.
مطالعه حاضر بر تئوری تلقیح متمرکز است، جایی که مردم در مورد این نوع تکنیک‌های اطلاعات نادرست یاد می‌آموزند.
روزنبیک این نظریه را با واکسن مقایسه می‌کند. معرفی یک ویروس ضعیف یا ماده ویروس مانند، سیستم ایمنی شما را برای شناسایی و از بین بردن پاتوژن در آینده آماده می‌کند. برخلاف حقیقت‌سنجی که رویکرد مسبوق به سابقه‌تری دارد، نظریه تلقیح در وهله اول از انتشار محتوا توسط افرادی که در معرض اطلاعات نادرست هستند، جلوگیری می‌کند.
روزنبیک گفت: ایده این بود که مردم را با این عبارات تلقیح کنیم؛ زیرا اگر کسی بتواند با موفقیت دوگانگی کاذب را در محتوایی که قبلا ندیده است تشخیص دهد، در برابر هر گونه استفاده از آن تکنیک دستکاری خاص در رسانه‌های اجتماعی انعطاف‌پذیرتر است.
روزنبیک و تیمش پنج ویدیوی ۱.۵ دقیقه‌ای ایجاد کردند که تاکتیک‌های رایج مورد استفاده در اطلاعات غلط آنلاین را پوشش می‌دهد. برای جلوگیری از هرگونه سوگیری نسبت به یک گروه از افراد، ویدیو‌ها غیر سیاسی، ساختگی و طنز طراحی شده‌اند.
در آزمایشگاه، تیم بیش از ۶۰۰۰ شرکت‌کننده را دعوت کرد تا به‌طور تصادفی ویدیویی را که نحوه شناسایی تکنیک‌های اطلاعات نادرست را نشان می‌دهد یا یک ویدیوی خنثی را که به عنوان کنترل عمل می‌کند، تماشا کنند. پس از آن، به شرکت کنندگان ۱۰ پست ساختگی در رسانه‌های اجتماعی نشان داده شد که دستکاری یا خنثی بودند.
روزنبیک سپس اقدام به گسترش مطالعه در گوکل کرد، به عنوان بخشی از یک کمپین تبلیغاتی عمومی در یوتیوب، نزدیک به ۲۳۰۰۰ نفر یکی از دو ویدیوی ضد اطلاعات غلط را تماشا کردند. یکی از ویدیو‌ها شامل زبان احساسی منفی و اغراق‌آمیز برای تشویق کلیک‌ها و اعتقاد به اخبار جعلی بود و دیگری بر ارائه دو دیدگاه یا واقعیت به عنوان تنها گزینه‌های موجود تکیه داشت.
در عرض یک روز پس از مشاهده تبلیغات ویدیویی، به یک سوم افرادی که ویدیو‌ها را تماشا کردند، به طور تصادفی یک سوال آزمایشی در یوتیوب داده شد که در آن از آنها خواسته شد تا نوع تکنیک دستکاری را در عنوان یا جمله شناسایی کنند. افرادی که ویدیو‌ها را تماشا می‌کردند بهتر می‌توانستند تکنیک‌های اطلاعات نادرست و محتوای گمراه‌کننده را انتخاب کنند.
روزنبیک گفت: پیدا کردن یک اثر قابل توجه در واقع بسیار شگفت‌انگیز بود. این به این دلیل است که بر خلاف یک محیط آزمایشگاهی کنترل شده، افراد در اینترنت می‌توانند به راحتی با تبلیغات و ویدیو‌های دیگر منحرف شوند، علاوه بر این، هیچ تضمینی وجود ندارد که مردم واقعا ویدیو‌ها را تماشا کرده باشند. در حالی که ویدیو‌ها مجاز به رد شدن نبودند، افراد می‌توانستند صدا را خاموش کنند یا به صفحه دیگری منتقل شوند، اما با وجود همه این ها، ما یک اثر بزرگ و قوی مشاهده کردیم.
روزنبیک و روانشناسان دیگر در حال پایان دادن به مطالعه دیگری هستند که به بررسی این موضوع می‌پردازد که چقدر طول می‌کشد تا افراد آنچه را که از ویدیو‌ها آموخته‌اند، فراموش کنند. منطقی نیست از کسی انتظار داشته باشیم که یک ویدیو را یک بار ببیند و درس را برای همیشه به خاطر بسپارد.
حافظه انسان به این شکل کار نمی‌کند. نتایج در حال انجام نشان می‌دهند که افراد ممکن است به یک «شات تقویت‌کننده» به شکل یادآوری‌های ویدیویی مکرر نیاز داشته باشند. پروژه دیگری که در دست ساخت است، از توئیتر استفاده می‌کند تا ببیند تماشای این ویدیو‌ها چگونه بر رفتار افراد تاثیر می‌گذارد، به ویژه این که چقدر محتوای گمراه کننده را بازتوئیت می‌کنند.
رومانوف برای هوشیار ماندن در برابر اطلاعات نادرست در حین حرکت در اینترنت، در مورد این شش تاکتیک رایج هشدار می‌دهد:
محتوای ساختگی: داستان‌های کاملا دروغین یا ساختگی
محتوای دستکاری شده: اطلاعات به طور عمدی تحریف می‌شود تا با دستور کار یک فرد مطابقت داشته باشد.
محتوای گمراه کننده: شخص دیگران را فریب می‌دهد؛ مانند ارائه یک نظر به عنوان یک واقعیت
زمینه ارتباط نادرست: یک شخص حقایق را به تناسب روایتی که می‌خواهد منتقل کند، کنار هم می‌آورد، مانند داستان‌های جدید با استفاده از تصاویر واقعی برای ایجاد یک روایت نادرست از آنچه اتفاق افتاده است.
محتوای طنز: یک فرد داستان‌های دروغین، اما طنز را طوری خلق می‌کند که گویی واقعیت دارد.
محتوای تقلبی: یک داستان از طریق برندسازی و ظاهر یک داستان خبری قانونی ایجاد می‌شود، اما این که فردی با استفاده از لوگوی شخص دیگری ویدیویی ایجاد می‌کند تا مشروع به نظر برسد، اشتباه است.