تقی حسن زاده، پایگاه خبری دانا، سرویس دانش و فناوری؛ علم فیزیک به ما می‌گوید به خاطر پیکان زمان، ماجرای آنتروپی و تمایل تمام سیستم‌ها به آشفته‌تر شدن از تخم‌مرغ شکسته گرفته تا اتاق خواب به‌هم‌ریخته، لاستیک پنچرشده و کل جهان هستی، سفر به گذشته ناممکن است. ما نیز با تمام کنجکاوی و اشتیاقی که برای تحقق سفر به گذشته داریم، کم‌وبیش پذیرفته‌ایم که رد پای سفر در زمان را باید در داستان‌های علمی‌تخیلی جستجو کرد.

اما شرکت هوش مصنوعی Rewind AI می‌گوید سفر به گذشته را در محیط مک‌او‌اس ممکن کرده است! پروژه‌ی Rewind که با وعده‌ی به عقب برگردان زمان و بخشیدن «حافظه‌ی تمام‌وکمال» به کاربران به‌تازگی پا به عرصه‌ی تکنولوژی آینده گذاشته است، درواقع اپلیکیشنی است که «تمام چیزهایی را که دیده‌اید، گفته‌اید و شنیده‌اید»، البته در محیط سیستم عامل، ضبط می‌کند و به شما امکان می‌دهد در بین خروارها داده از پیام‌های ردوبدل شده در پیام‌رسان‌ها گرفته تا صفحات وب خوانده شده و حتی جلسات آنلاینی که در آن‌ها شرکت کرده‌اید، آنچه را که به دنبالش هستید، جستجو و در کسری از ثانیه پیدا کنید.

شاید دنبال توییتی هستید که یادتان نمی‌آید پیش‌تر کجا دیده بودید یا دلتان می‌خواست می‌توانستید ۱۵ ثانیه به عقب برگردید تا مقاله‌ی بلندی را که در حال نوشتنش بودید، اما بدون ذخیره کردن از دست دادید، بازیابی کنید. شاید هم در تلاشید جزییات خاصی را در گزارش مالی یکی از همکاران در جلسه آنلاینی که فراموش کردید چه زمانی برگزار شده بود، به‌ یاد آورید. شرکت Rewind AI می‌گوید تمام این کارها به‌راحتی با پروژه هوش مصنوعی آن‌ها امکان‌پذیر است.

داستان تولد Rewind

دن سیروکر (Dan Siroker) هم‌بنیان‌گذار و مدیرعامل شرکت Rewind AI، داستان تاثیرگذاری را به‌عنوان ایده‌ی الهام‌بخش پروژه‌ی Rewind تعریف می‌کند. او می‌گوید در ۲۰ سالگی، شنوایی‌اش را از دست داد؛ اما ۱۰ سال بعد به‌کمک سمعکی توانست دوباره بشنود و همین سمعک مسیر زندگی‌اش را تغییر داد.

از دست دادن یکی از حواس و بدست آوردن دوباره‌ی آن شبیه به دست آوردن قدرتی ماورایی شبیه ابرقهرمان‌ها است. از آن روزی که شنوایی من بازگشت، دنبال راهی بودم که بتوان از تکنولوژی برای تقویت توانایی‌های انسان‌ها و بخشیدن قدرت‌ ماورایی به آن‌ها استفاده کرد.

جستجوی او سرانجام به «حافظه» رسید. مطالعات نشان می‌دهد که ۹۰ درصد خاطرات پس از یک هفته به فراموشی سپرده می‌شوند و حافظه‌ی انسان‌ها درست شبیه قدرت شنوایی،‌ با گذر عمر ضعیف‌تر می‌‌شود. دن با خود فکر کرد حالا که برای حل مشکل شنوایی و بینایی، سمعک و عینک دراختیار داریم، برای تقویت حافظه‌ی ضعیف چه فکری می‌توان کرد؟

او به این نتیجه رسید که می‌توان از تکنولوژی و به‌طور دقیق‌تر از ابزار مبتنی‌بر هوش مصنوعی برای «بخشیدن حافظه‌ی تمام‌وکامل و بی‌عیب‌ونقص» به انسان‌ها استفاده کرد. نتیجه‌ی تمام سوالات، کنجکاوی‌ها و پژوهش‌های او در نهایت به توسعه‌ی نرم‌افزار Rewind انجامید؛ پروژه‌ای که اجازه می‌دهد به جای اینکه ساعت‌ها با ابزارهای مختلف در جستجوی چیزی باشید که به‌سختی آن را به‌ یاد می‌آورید، تنها در چند ثانیه با Rewind آن را جستجو، پیدا و حتی کپی و پیست کنید.

شرکت Rewind AI توسط دن سیروکر (Dan Siroker) و برت بژک (Brett Bejcek) بنیان‌گذاری شد و اعضای تیم کوچک آن به‌طور دور کار از شهرهای مختلف آمریکا در توسعه‌ی پروژه‌ی Rewind همکاری می‌کنند. بخشی از اعضای این شرکت پیش‌تر در توسعه‌ی نرم‌افزار تبدیل صوت به متن Scribe نقش داشتند که تکنولوژی آن حالا در Rewind به کار رفته است.

این شرکت برای توسعه‌ی پروژه Rewind تاکنون ۱۵ میلیون دلار از سرمایه‌گذارانی چون اندریسن هوروویتز دریافت کرده است که سابقه‌ی سرمایه‌گذاری در پروژه‌هایی چون کلاب‌هاوس و حتی کمک به تصاحب توییتر توسط ایلان ماسک را داشته است.

البته پروژه‌ی بلندپروازانه Rewind فعلاً در فاز بتا به سر می‌برد و تا عرضه‌ی عمومی راه درازی در پیش دارد. کاربرانی که تمایل به دریافت نسخه‌ی آزمایشی این نرم‌افزار را دارند، می‌توانند آدرس ایمیل خود را دراختیار وب‌سایت قرار داده و در صف انتظار قرار بگیرند.

تکنولوژی به‌کار رفته در Rewind

شرکت Rewind AI آنقدر که درباره‌ی ایده‌ی الهام‌بخش پروژه‌ی خود صحبت کرده، جزییات زیادی درباره‌ی تکنولوژی به کار رفته در آن ارائه نداده است. تنها چیزی که از تکنولوژی Rewind می‌دانیم این است که از یک ابزار برای فشرده‌سازی داده‌های ضبط شده، از فناوری OCR برای تبدیل عکس متن به متن قابل کپی و حتی لینک‌های کلیک‌پذیر و از ابزار ASR برای تبدیل گفتار به نوشتار استفاده می‌کند تا دیگر «نگران از دست دادن هیچ محتوایی نباشید.» فناوری ASR (مخفف Automated Speech Recognition) به‌ویژه برای جلسات آنلاین کاربرد دارد، به این صورت که حرف‌های ردوبدل شده بین افراد را به متن قابل جستجو تبدیل می‌کند.

این شرکت در ادعایی تأمل‌برانگیز از توانایی Rewind در «فشرده‌سازی مبهوت‌کننده»ای صحبت می‌کند که می‌تواند داده‌های ضبط شده را «بدون افت چشمگیر کیفیت» تا ۳۷۵۰ بار فشرده‌تر کند. مثلاً داده‌ی ۱۰٫۵ گیگابایتی در نرم‌افزار Rewind تنها ۲٫۳ مگابایت فضا اشغال می‌کند. بدین‌ترتیب، اگر ادعای این شرکت درست باشد، می‌توان حتی روی هارد درایو کوچک، «سال‌ها فایل ضبط شده» ذخیره کرد!

البته اگر این اپلیکیشن هرچه را که می‌بیند و می‌شنود، به متن ساده تبدیل می‌کند، احتمالاً توانایی‌اش به «فشرده‌سازی مبهوت‌کننده» را توضیح می‌دهد. در دمویی که این شرکت از طرز کار نرم‌افزار به نمایش گذاشت، خبری از پخش ویدیو یا فایل صوتی نبود و تنها اسکرین‌شات با متون هایلایت شده دیده می‌شد. بااین‌حال، دن می‌گوید در فاز کنونی، قابلیت ضبط فیلم و صوت وجود ندارد، اما قرار است در نهایت به نرم‌افزار اضافه شود.

اما چرا این نرم‌افزار تنها برای macOS توسعه یافته است؟ شرکت Rewind AI می‌گوید برای اینکه این نرم‌افزار بتواند به‌طور کاملاً نامحسوسی در پس‌زمینه کار کند و کمترین فشار را به منابع سخت‌افزاری دستگاه از جمله پردازنده و مموری وارد کند، به تراشه‌های پرقدرتی نیاز دارد که در حال حاضر بهترین گزینه‌ی روی میز، تراشه‌‌های M1 و M2 اپل سیلیکون است.

Rewind می‌گوید اجرای این برنامه‌ در محیط مک فشاری به CPU و مموری وارد نمی‌کند

علاوه‌براین، نرم‌افزار Rewind از APIهای خود سیستم عامل مک و فناوری OCR برای تشخیص و ایندکس تمام کلماتی که روی نمایشگر ظاهر می‌شوند، استفاده می‌کند؛ درنتیجه نیازی نیست کاربران این نرم‌افزار را با محصولات مبتنی بر فضای ابری از جمله جیمیل، دراپ‌باکس و اسلک یکپارچه‌سازی کنند.

نرم‌افزار Rewind چه‌طور کار می‌کند؟

پس از نصب Rewind، نرم‌افزار با فشردن دکمه‌های command+shift+space اجرا خواهد شد. به گفته‌ی شرکت Rewind AI، در نوار جستجویی که در وسط صفحه‌نمایش ظاهر می‌شود، می‌توانید هرچه را که در محیط مک گفته‌اید، دیده‌اید یا شنیده‌اید، جستجو کنید. پس از جستجوی کلمه‌ی مورد‌نظر، تایم‌لاینی در بخش زیرین نوار به نمایش در‌می‌آید که می‌توانید با نشانگر ماوس در زمان به عقب برگردید. رابط کاربری این تایم‌لاین کمی شبیه بخش‌های مختلف ویدیو‌های یوتیوب است، با این تفاوت که هر بخش به اپلیکیشن متفاوتی مربوط می‌شود.

Rewind؛ موتور جستجویی برای زندگی

جادوی نرم‌افزار Rewind در توانایی جستجوی آن است. کاربران macOS به‌خوبی از قابلیت جستجوی فوق‌العاده‌ی اسپات‌لایت در محیط مک آگاه هستند؛ در دمویی که Rewind AI از طرز کار این برنامه به نمایش گذاشت، نتایج جستجو با همان سرعت باورنکردنی روی صفحه‌نمایش ظاهر شدند. در این دمو می‌بینیم که با تایپ «tps report» در نوار جستجو، تمام مواردی که این عبارت در اپلیکیشن‌های مختلف از جمله فایل ورد، ویدیوی ضبط شده زوم یا اسلک ظاهر شده است، به نمایش در‌ می‌آیند و قابلیت فیلتر کردن نتایج جستجو براساس اپلیکیشن نیز وجود دارد.

نرم‌افزار Rewind محتوای صوتی جلسات آنلاین را به متن تبدیل می‌کند تا بدین‌ترتیب، در نتایج جستجو ظاهر شوند. حتی لینکی که ازطریق اشتراک‌گذاری نمایشگر در جلسات آنلاین نمایش داده شده بود، ازطریق Rewind کلیک‌پذیر می‌شود. قابلیت کپی متن از داخل این نرم‌افزار و پیست کردن آن در اپلیکیشن‌های دیگر نیز موجود است.

نگرانی‌های حریم شخصی

سیروکر، هم‌بنیان‌گذار Rewind AI، در پست بلاگی نوشت که هدف از توسعه‌ی Rewind «بخشیدن حافظه تمام‌وکمال به انسان‌ها»‌ است. او از تقویت حافظه‌ی انسان‌ها به‌عنوان قدرت ابرقهرمانان یاد کرد، اما از نظر برخی از کاربران، فناوری Rewind پای مشکلات حریم شخصی را به میان می‌کشد.

برای مثال، اگر استفاده از این اپلیکیشن در آینده متداول شود، ممکن است کاربرانش را در خطر آسیب و سواستفاده از سمت مدیران شرکت، اعضای خانواده، مجریان قانون و دولت‌های سرکوب‌گر قرار دهد. از سوی دیگر، بحث مشکلات قضایی به‌خاطر ضبط داده‌های حساس و مسئله رضایت افرادی که صحبت‌هایشان در جلسات ضبط می‌شود، مطرح است.

شرکت Rewind AI در وب‌سایت خود به برخی از این نگرانی‌ها پاسخ داده است؛ از جمله اینکه تمام داده‌های ضبط شده توسط اپلیکیشن Rewind به‌طور محلی ذخیره می‌شوند و فقط خود کاربر به آن‌ها دسترسی دارد. داده‌ها نیز در صورت تمایل توسط FileVault رمزنگاری می‌شوند و می‌توان احراز هویت دوعاملی را برای استفاده از اپلیکیشن فعال کرد.

این شرکت به کاربران تضمین داده است که هیچ‌یک از داده‌های آن‌ها فروخته نخواهد شد و هیچ‌کس، از جمله کارمندان Rewind AI قادر به خواندن اطلاعات ذخیره شده نیستند. Rewind AI می‌گوید هزینه‌های شرکت را از اشتراک ماهانه کاربران تأمین خواهد کرد.

در مورد بحث رضایت افرادی که در جلسات آنلاین حضور دارند، Rewind AI می‌گوید کسب رضایت آن‌ها پیش از ضبط جلسه، وظیفه‌ی شهروندی است و لازم است تمام اعضای شرکت‌کننده از ضبط شدن جلسه باخبر باشند و تنها در صورت رضایت آن‌ها، کاربر برنامه‌ی Rewind را اجرا کند.

قابلیت حذف اپلیکیشن از برنامه Rewind

Rewind AI همچنین می‌گوید امکان حذف برخی از اپلیکیشن‌ها از فهرست اپ‌هایی که توسط Rewind ضبط و ایندکس می‌شوند، وجود دارد. به‌طور پیش‌فرض نیز جستجوی کاربر در حالت ناشناس مرورگرهای کروم، سافاری، آرک، فایرفاکس و بریو هرگز ضبط نمی‌شود. امکان متوقف کردن روند ثبت داده یا پاک کردن داده‌های ضبط شده در هر زمان وجود دارد.

به‌نظر می‌رسد استفاده از Rewind AI نیازمند رعایت نکات امنیتی زیادی است. مثلاً اگر حواستان نباشد، ممکن است رمز عبورها و داده‌های حساس ضبط شوند و شما را در موقعیت آسیب‌پذیری قرار دهند. از سوی دیگر، درست است که تمام داده‌های ضبط شده به‌طور محلی ذخیره می‌شوند و فقط خود کاربر به آن‌ها دسترسی دارد، اما در شرایطی که لپ‌تاپ به دست افراد سودجو بیفتد، تمام داده‌های حساس او در خطر به‌سرقت رفتن قرار می‌گیرند. اگر کسی به لپ‌تاپ کاربر به‌صورت فیزیکی دسترسی پیدا کند، ممکن است او را با تهدید وادار به تأیید احراز هویت دوعاملی کند.

در نهایت باید منتظر ماند و دید آیا تکنولوژی Rewind زندگی را برای انسان‌ها آسان‌تر خواهد کرد یا به سناریوی یکی از قسمت‌های سریال Black Mirror تبدیل خواهد شد.