نگار خلیلی، پایگاه خبری دانا، سرویس سلامت و سبک زندگی؛ این در حالی است که تهرانی‌ها در دی‌ماه سال‌جاری ۱۹ روز هوای آلوده داشتند که از این تعداد هفت روز در شرایط ناسالم برای گروه‌های حساس و ۱۲ روز در شرایط ناسالم برای تمامی گروه‌ها بود.
آلودگی هوا در تهران همچنان ادامه دارد، هنوز هم هر روز سازمان کیفیت هوا از بالابودن شاخص آلودگی خبر می‌دهد و مدارس هم با توجه به اعتراض‌های پی‌درپی که آموزش‌وپرورش از تعطیلی مدارس داشت، همچنان باز است و بچه‌ها در معرض این آلودگی‌ها قرار دارند.
وضعیت آلودگی هوا
هر سال زمستان با وارونگی هوا بحث آلودگی هوا در تهران و برخی از کلانشهرها قوت می‌گیرد. براساس آمارهای وزارت بهداشت هر سال بیش از 40هزار نفر در کشور به دلیل مواجهه با غلظت آلایندگی ذرات معلق کمتر از 2.5 میکرون در هوا جان خود را از دست می‌دهند، یعنی 10درصد کل فوتی‌ها.
آمار بیماری‌های مختلف نیز در این میان افزایش پیدا می‌کند. بیماری‌های پوستی، ریوی، تنفسی و قلبی افراد بیشتری را درگیر می‌کند و مراجعات به بیمارستان‌ها نیز بیشتر می‌شود.
به گفته پزشک بیمارستان مفید این روزها بخش آی‌سی‌یوی بیمارستان مفید جا برای بستری ندارد و بیشتر این بچه‌ها نیز دچار بیماری تنفسی هستند. براساس آمارهای سازمان هواشناسی در بعضی روزها در تهران غلظت ذرات معلق PM۲.۵ بیش از ۱۰ برابر راهنمای سازمان جهانی بهداشت می‌شود که این یعنی غلظت ذرات معلق به حدی زیاد است که برای سلامتی مردم و به‌ویژه گروه‌های حساس خطرناک است.
در دو ماه گذشته اولین اقدام با افزایش آلودگی هوا تعطیل‌کردن مدارس بود، اما آموزش‌وپرورش روی این موضوع به‌شدت اعتراض داشت و معتقد بود که تعطیلی مدارس روند آموزشی دانش‌آموزان را دچار مشکل می‌کند. مدارس باز شد، اما این بار اعتراض از سوی وزارت آموزش‌وپرورش و خانواده‌ها صورت گرفت آن هم به خاطر شرایط سلامت دانش‌آموزان.متخصصان می‌گویند این هوای آلوده آنقدر روی ریه حساس بچه‌ها اثرگذار است که می‌تواند در آینده صدمات جبران‌ناپذیری را به حوزه سلامت وارد کند.
ریه بچه‌ها حساس‌تر است
دکتر مونا غلامی، فوق‌تخصص ریه کودکان، توضیح می‌دهد که کودکان جزو گروه‌های حساس به شمار می‌روند. ریه کودکان به‌شدت در برابر آلودگی حساس است و می‌تواند در آینده آنها را با بیماری‌هایی مانند آسم یا برخی سرطان‌ها روبه‌رو کند. تغییر شاخص‌های آلودگی هوا نمی‌تواند راه‌حل این مشکل باشد و باید فکری به حال آلودگی هوا کرد.
این پزشک تاکید می‌کند وضعیت تنفسی کودکان با بزرگسالان متفاوت است که سبب می‌شود آلودگی بیشتری وارد ریه بچه‌ها شود.این فوق‌تخصص ریه کودکان به بحث دلایل اصلی شیوع آسم و آلرژی در کودکان اشاره کرد و گفت که کودکان مدت زمان بیشتری در محیط باز بازی می‌کنند و فعالیت بدنی بیشتری دارند، بنابراین مقادیر بیشتری از ذرات معلق در مقایسه با وزن و سطح ریه‌هایشان استنشاق کنند که سبب می‌شود بیشتر از بزرگسالان به آسم مبتلا شوند.
غلامی با تاکید بر اینکه رشد عملکرد ریه‌های کودکان به هرگونه صدمه‌ای حساس است، ادامه می‌دهد که آسم ناشی از التهاب مزمن مجاری هوایی است. در طول حمله آسم، پوشش راه هوایی متورم می‌شود، ماهیچه‌های اطراف راه‌های هوایی منقبض می‌شوند، راه‌های هوایی مخاط اضافی تولید می‌کنند و به‌طور قابل‌توجهی فضای حرکت هوا را به داخل و خارج از ریه‌ها تنگ می‌کنند. کودکانی که زیاد در محیط‌های باز قرار دارند، بیشتر در معرض بیماری قرار می‌گیرند.
آمار بیماری‌های کودکان افزایش داشته است
دکتر محمدتقی طباطبایی، رئیس بخش نفرولوژی و آنکولوژی کودکان بیمارستان مفید و عضو انجمن سرطان کودکان، درباره تاثیراتی که آلودگی هوا روی کودکان می‌گذارد، گفت که می‌توانیم بگوییم آلودگی هوا به‌طور متوسط بیش از دو برابر، آمار مبتلایان به آسم را افزایش می‌دهد. هم‌اکنون مراجعات به کلینیک‌های بیمارستان دو برابر شده است و بیشتر بیمارانی که دچار آلرژی هستند، با علایم سخت‌تر به بیمارستان مراجعه می‌کنند.
او با تاکید بر اینکه بچه‌ها با علایم سرفه شدید به بیمارستان مراجعه می‌کنند، ادامه داد که آلودگی هوا می‌تواند زمینه بروز بیماری‌هایی مانند سرطان ریه، برونشیت مزمن، بیماری مزمن انسدادی ریه، ذات‌الریه و بیماری‌های قلبی شود و در این اواخر آمار این بیماری‌ها در کودکانی که به بیمارستان مفید مراجعه کردند، به‌طور محسوسی افزایش داشته است.
این متخصص نفرولوژی با اشاره به اینکه مجاری تنفسی کودکان بسیار ریزتر از بزرگسالان است، تاکید کرد که ورود ذرات میکرون به ریه بچه‌ها سبب می‌شود این ذرات در رگ‌ها جا خوش کند که باعث انسداد رگ‌ها و به‌دنبال آن تنگی نفس می‌شود، این در حالی است که مجاری تنفسی در بزرگسالان شامل رلگ‌های درست‌تری است، هر چقدر سن پایین‌تر باشد، حملات آسم در هوای آلوده بیشتر می‌شود.
افزایش آسم در کشور
سیدعلیرضا مهدوی، فوق‌تخصص ایمونولوژی بالینی(آسم و آلرژی) با بیان اینکه آلودگی هوا می‌تواند آسم و آلرژی را به‌شدت افزایش دهد، گفت که آسم و آلرژی در جهان میلیون‌ها نفر را درگیر کرده‌اند. شیوع این بیماری در کشور ما در حال افزایش است. ویژگی آسم و آلرژی التهاب مزمن در مجاری تنفسی است که موجب علایمی مانند خس‌خس ریه، سرفه و تنگی نفس می‌شود.
او با تاکید بر اینکه این بیماران در دوره‌ای حالات بهبودی و حمله دارند، اظهار داشت که عوامل این حملات تحت عنوان عوامل شعله‌ورکننده یا حساسیت‌زا طبقه‌بندی می‌شوند. مهم‌ترین این عوامل عفونت‌ها، آلرژن‌ها، بوهای تند، دود سیگار، آلودگی هوا، تغییرات آب‌وهوایی و ذرات معلق در هوا هستند.
او با تاکید بر اینکه آلودگی هوا و ذرات معلق در آن به‌عنوان عوامل شعله‌ورکننده موجب سرفه و خس‌خس می‌شود و حال این افراد را دگرگون می‌کند، افزود هم‌اکنون حدود 9.8درصد از کل جمعیت کشور مبتلا به آسم هستند که این عدد در میان اطفال و نوجوانان 10.8درصد است. در مورد آلرژی نیز به‌طور کلی به‌نظر می‌رسد حدود 34درصد جمعیت از یکی از بیماری‌های آلرژیک مانند اگزما یا آلرژی ریه رنج می‌برند.
او با اشاره به اینکه هنوز آماری از تعداد افراد مبتلا به آسم بر اثر آلودگی هوا وجود ندارد، بیان کرد که اجتناب از قرار گرفتن در معرض آلودگی مهم‌ترین عامل برای کاهش بیماری‌های آسم و آلرژی است و راه دیگری برای حل این مشکل وجود ندارد.
این پزشک متخصص با اشاره به اینکه باید راهی برای معضل آلودگی هوا اندیشیده شود، ادامه داد مشکل اینجاست که تعطیلی مدارس راه‌حل مشکل آلودگی هوا نیست، زیرا درهرحال بچه‌ها این هوا را استنشاق می‌کنند و خطر بروز آسم در آنها وجود دارد، به همین دلیل بهتر است بچه‌هایی که آسم دارند، در این هوا قرار نگیرند و اگر شرایط برای خروج‌شان از این محیط وجود دارد، خانواده‌ها آنها را از محیط آلوده شهر در روزهای پیک آلودگی هوا دور نگه دارند.
با وجود همه توصیه‌های پزشکان مدارس باز و آموزش برای بچه‌ها از سر گرفته شده، در واقع کار درست نیز همین است، اما برای حل مشکل آلودگی هوا در زمستان‌ها باید چاره‌ای اندیشیده شود تا در آینده این ماجرا هزینه‌های بیشتر درمانی روی دست خانواده‌ها نگذارد.