تقی حسن زاده، پایگاه خبری دانا، سرویس انرژی، ظرفیت منصوبه نیروگاههای کشور به ۷۳ هزار و ۶۹۵ مگاوات رسیده که این میزان افزایش ظرفیت نیروگاهی موجب شده است تا ایران در میان ۱۰ کشور برتر دارنده نیروگاههای حرارتی جهان قرار بگیرد. در حال حاضر ۶۱۲ واحد تولید برق حرارتی در ۱۳۴ نیروگاه وظیفه تولید ۹۲ درصد برق مورد نیاز کشور را بر عهده دارند و میزان تولید انرژی سالانه این واحدها نیز به بیش از ۳۵۰ میلیارد کیلووات ساعت رسیده است.
در حوزه توربینسازی نیز ایران در سالهای اخیر بهجایگاه خوبی دست یافته، پیش از این دانش و فناوری ساخت قطعات نیروگاهی در انحصار کشورهای آمریکا، آلمان، ایتالیا، سوئیس و ژاپن بود اما اکنون ایران به جمع پنج کشور دارنده فناوری ساخت قطعات نیروگاهی نیز پیوسته است.
ایران در ردیف کشورهای با توانایی تولید توربین نیروگاههای با بازدهی بالا (کلاس F)
توانایی ساخت توربین نیروگاههای با بازدهی بالا (کلاس F) با کسب دانش فنی این نوع توربین در ایران ایجاد شده و به این ترتیب، ایران نیز در ردیف کشورهای دارنده این فناوری قرار گرفت. سال گذشته با تلاشهای انجام شده، بازدهی نیروگاههای حرارتی به بیشترین میزان خود در طول تاریخ صنعت برق رسید و برای نخستین بار به حدود ۳۸.۵۶ درصد ارتقا یافت.
این امر سبب شد تا بازدهی نیروگاههای ایران بالاتر از بسیاری از کشورهای پیشرفته در حال توسعه قرار گرفته و برنامهریزی مناسبی به منظور استمرار این وضعیت در دستور کار قرار بگیرد. بر همین اساس مقرر شد ددستیابی به بازده متوسط ۳۹ درصدی در نیروگاههای حرارتی عملیاتی شود.
از عوامل موثر بر افزایش بازدهی نیروگاههای حرارتی، تبدیل نیروگاههای گازی به سیکل ترکیبی است که با اجرای این مهم بازدهی این واحدها از حدود ۳۳ درصد به ۴۷ تا ۵۰ درصد ارتقا مییابد و نقش بسزایی در بهینه مصرف کردن سوخت گاز نیروگاهها خواهد داشت.
روسیه بازار جدید توربین های ایرانی
بهتازگی نیز روسیه ساخت توربینهای ایرانی را برای جایگزینی با توربینهای تحریمی زیمنس آلمان آغاز کرده است. شرکت آلمانی زیمنس سال گذشته به علت تحریمهای غرب علیه روسیه از ارائه خدمات به این کشور خودداری کرد. این اقدام به روابط صنعتی میان روسیه و این تامین کننده تجهیزات غربی را آسیب زد.
قطعات توربین گازی MGT-۷۰ کپی سخت افزار زیمنس است که توسط جمهوری اسلامی ساخته شده است. ایران پیش از اعمال موج اخیر تحریمهای ضدایرانی، مجوز مونتاژ و تولید داخلی آنها را دریافت کرده است. تولیدات ایرانی می توانند جایگزین تجهیزات تولید شده توسط این غول آلمانی شوند. شرکت زیمنس به علت تحریمها از ارائه خدمات و قطعات به ایران خودداری می کرد و این امر سبب شد تا دانشمندان ایرانی با نوعی آلیاژ مرغوب به مهندسی معکوس توربینها و قطعات بپردازند به طوری که کارایی و کیفیت آنها از نمونه تولید شده در شرکت زیمنس بهتر بوده و اذعان آنها را نیز به دنبال داشته است.
روسیه در حال حاضر، میتواند توربینهای کوچک و متوسط را در داخل تولید کند، اما دستگاههایی بزرگ با ظرفیت بین ۱۰۰ تا ۱۲۰ مگاوات در کارخانه مونتاژ زیمنس در روسیه تولید می شدند. شرکت گازپروم سال گذشته مجبور شد تا به تدریج ارسال گاز به اروپا را از طریق نورد استریم یک به علت مشکلات فنی مرتبط با دریافت توربینها کاهش دهد.
توربینهای زیمنس به تعمیرات دورهای در کارخانه این شرکت در مونترال کانادا نیاز دارند که به تحریم های کانادا علیه بخش انرژی این کشور از انجام این کار خوداری میشود. پس از اینکه آلمان از بیم کمبود گاز از کانادا درخواست کرد، این کشور توربینها را از این محدودیتها معاف کرد. اما این توربینها ابتدا باید به آلمان و بعد به روسیه ارسال می شدند. با این حال، گازپروم از پس گرفتن آنها بدون ضمانت قانونی برای تعمیر آنها در آینده خودداری کرد.
ایران در بخش توربین سازی پیشرفت خوبی را طی سالهای اخیر داشته است، در حال حاضر ۹۵ درصد قطعات نیروگاهی بومیسازی شده و تنها در طی پنج سال اخیر بیش از ۷۲۴ هزار قطعه نیروگاهی توسط متخصصان داخلی ساخته و در نیروگاههای تولید برق مورد استفاده قرار گرفته، راندمان نیروگاههای حرارتی کشورمان نیز نسبت به ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی ۱.۵ برابر افزایش یافته است و از این حیث نیروگاههای ایران پس از کشورهایی همچون ایتالیا، انگلستان، اسپانیا، ژاپن، آمریکا و کرهجنوبی با راندمان ۳۹.۲ درصد در جایگاه پانزدهم دنیا قرار دارد.
طبق آمار جهانی کشورهای کانادا با راندمان۳۸.۱ درصد، آلمان با راندمان ۳۷.۵ درصد، چین با راندمان ۳۵.۶ درصد، هند با راندمان ۳۵.۶ درصد، آفریقای جنوبی با راندمان ۳۴.۷ درصد، اندونزی با راندمان ۳۴.۵ درصد، استرالیا با راندمان ۳۴ درصد، امارات متحده عربی با راندمان ۳۳.۹ درصد، عربستان با راندمان ۳۲.۲ درصد، فرانسه با راندمان ۳۱.۸ درصد و رورسیه با راندمان ۲۴.۶ درصد در رتبه پایینتری قرار دارند.