تقی حسن زاده، پایگاه خبری دانا، سرویس ایرانشناسی، یازدهم آذر ۱۴۰۱، ۲ توله یوزپلنگ تازه متولد شده (بین ۱۸ تا ۲۰ روزه) توسط یک چوپان در منطقه توران در شهرستان شاهرود در شرق استان سمنان پیدا و زنده‌گیری شدند؛ عوامل اداره کل حفاظت محیط زیست پس از اطلاع از موضوع، توله‌ها را به سرعت به محل زنده‌گیری برگرداندند تا شاید مادرشان پیدا شود، اما این اتفاق رخ نداد و به علت سردی هوا، توله‌ها به پاسگاه محیط‌بانی برگردانده و هفته گذشته این ۲ یوزپلنگ ماده، پس از ۱۰ هفتگی و تزریق واکسن برای ارتقای ایمنی در مقابل بیماری‌های تنفسی و گوارشی و تغییر الگوی غذایی و گوشت‌خوار شدن، به مرکز تکثیر در اسارت پارک ملی توران منتقل شدند تا با طی بقیه مراحل رشد، امیدها برای زادآوری و رفع خطر انقراض این گونه ارزشمند بیش از گذشته قوت بگیرد.
پرورش و مراقبت از یوزپلنگ‌های ماده «توران» و «آذر» از روزهای نخست تولد، بر تجربه متخصصان بومی افزود و آنها را برای تولد و نگهداری دیگر یوزپلنگ‌های در اسارت آماده‌تر کرده است و هر ایرانی که قلبش برای ایران می‌تپد از موفقیت متخصصان بومی به وجد می‌آید و به اقتدار و دستاورد علمی نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران می‌بالد.
اکنون چشم یک جهان به وجود «ایران» یوزپلنگ ماده بالغ و مادر «پیروز» و همچنین «توران» و «آذر» به عنوان یوزپلنگ‌های ماده نابالغ در مرکز تحقیقات تکثیر در اسارت پارک ملی توران استان سمنان برای زادآوری است.
پیشتر یوزپلنگ ماده «ایران» نیز مادر یوزپلنگ نر با نام «فیروز» در مرکز تحقیقات تکثیر در اسارت پارک ملی توران استان سمنان موفق به تولد سه توله یوزپلنگ نر به روش سزارین به دست متخصصان بومی شد که ۲ توله به دلیل نارسایی در روزهای نخست زندگی تلف شدند و یوزپلنگ «پیروز» به عنوان نماد موفقیت متخصصان داخلی (بهرنگ اکرامی دامپزشک معتمد سازمان حفاظت محیط‌زیست و تیمش) به روش تکثیر در اسارت زنده ماند که در جهان ارزشمند است.
دامپزشک معتمد سازمان حفاظت محیط زیست اوایل بهمن ماه امسال بود که گفت یوزپلنگ ماده «ایران» و یوز نر «فیروز» به منظور بقای این گونه ارزشمند طی عمل جفت‌گیری موفق به یکدیگر معرفی شدند.
دکتر بهرنگ اکرامی افزود: جفت‌گیری موفق یوزپلنگ در اسارت پارک ملی توران در شهرستان شاهرود اتفاق مهمی است که اگر منجر به تشکیل جنین و تولد توله یوز شود، نویدبخش اخبار خوبی در آینده برای احیای یوزپلنگ‌ها در استان سمنان و کشور خواهد بود.
وی بیان کرد: از همان روز جفت‌گیری موفقیت‌آمیز «ایران» و «فیروز»، تیم پایش تخصصی سازمان حفاظت محیط زیست متشکل از کارشناسان و دامپزشک متخصص در سایت این یوزها در توران مستقر شدند و پس از یک دوره ۵۰ روزه نسبت سونوگرافی برای بررسی سلامت جنین و تعداد جنین یوزپلنگ اقدام کردند.
دامپزشک معتمد سازمان حفاظت محیط‌زیست گفت: دوره بارداری یوزپلنگ ۹۵ روز است و در صورت بارداری موفقیت آمیز و تشکیل جنین بهار سال آینده باید منتظر تولد توله یوزپلنگ بود.
وی یادآور شد: یوزپلنگ «ایران» سال ۱۳۹۸ حین قاچاق کشف به زادگاهش در پارک ملی توران آورده شد، اما اکنون با کمک دانش‌بومی موفق به زادآوری شد و اکنون برای اولین بار سند راهبردی یوزپلنگ تدوین شده و در دست تکمیل است و زایش در اسارت نیز براساس سند و برنامه‌ریزی‌ها با درنظر گرفتن تمام فرضیه‌ها انجام شد.
یازدهم اردیبهشت بود که خبر تولد سه توله از یوزپلنگ ماده «ایران» از قلب توران در استان سمنان به روش جراحی سزارین در جهان مخابره و موجی از شادی و نگرانی از بابت سلامت مادر ایجاد کرد و اکنون متخصصان نوید سلامت و قدرت باروری این یوزپلنگ ماده را می‌دهند.
از شمار یوزپلنگ‌ها در طبیعت چه خبر؟
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان سمنان چندی پیش گفت: طبق پایش‌ها، ۶ قلاده یوزپلنگ ماده زایا در طبیعت پارک ملی توران در شرق استان زیست می‌کنند.
بهرامعلی ظاهری افزود: زیست ۶ قلاده یوزپلنگ ماده زایا در پارک ملی توران استان سمنان نویدبخش پویایی جمعیت این گونه ارزشمند در خطر انقراض است.
وی تصریح کرد: طبق پایش‌ها و بررسی تصاویر یوزپلنگ‌های آسیایی در پارک ملی توران با کمک دوربین‌های تله‌ای اکنون ۱۷ قلاده یوزپلنگ در طبیعت پارک ملی توران شناسایی شده است.
وی بیان کرد: ۲ یوز نر بالغ نیز براساس تصاویر ثبت شده در پارک ملی توران در شهرستان شاهرود استان سمنان زیست دارند.
مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان سمنان تصریح کرد: منطقه توران یا خارتوران یکی از سه منطقه حفاظت شده ایران با مساحت یک میلیون و ۴۷۰ هزار هکتار، زیستگاه یوزپلنگ ایرانی به شمار می‌رود که در شهرستان شاهرود در شرق استان سمنان قرار دارد؛ این منطقه یکی از سه منطقه حفاظت شده ایران با مساحت قابل توجه، خاستگاه زیست یوزپلنگ ایرانی به شمار می‌رود.
یوزپلنگ جزو گربه‌سانان محسوب می‌شود و گربه‌سانان امکان زادآوری ۲ بار در سال را دارند.
یوزپلنگ دوره بارداری سه ماه دارد و معمولا فصل‌هایی که رطوبت هوا بیشتر است برای جفت‌گیری این گونه ارزشمند مناسب است و بر پایه تحقیقات انجام شده دی و بهمن بهترین ماه‌های سال برای جفت‌گیری یوزپلنگ آسیایی است که پس از ۹۰ روز معمولا در اردیبهشت ماه توله به دنیا می‌آید.
براساس تحقیقات انجام شده یوزپلنگ جزو پستانداران چندهمسری است و یوزپلنگ آسیایی از ۲ تا سه سالگی بالغ شده و تا هشت سالگی قدرت زادآوری دارد و نوع زایش یوزپلنگ آسیایی چندقلوزایی است.
یوزپلنگ ایرانی در فهرست اتحادیه بین‌المللی حفاظت از محیط زیست قرار دارد، به معنای اینکه گونه‌ای در خطر انقراض است، حدود ٢ هزار سال پیش یوزها در بیشتر نقاط آسیا حضور داشتند، اما اکنون منحصر به نواحی بیابانی ایران شده اند.
طبق گزارش‌ها، ایران از دهه ۱۹۷۰ به عنوان تنها زیستگاه یوزپلنگ آسیایی شناخته شده است، از این رو به آن یوزپلنگ ایرانی نیز می گویند.
در زمان حاضر یوزپلنگ آسیایی، ایران و بخش‌هایی از استان سمنان را خانه امن خود یافته و اکنون متخصصان بومی در سایت تکثیر در اسارت و ارتقای امنیت پارک ملی توران تغییر سرنوشت یوزپلنگ از خطر انقراض را دنبال می‌کنند.
یوزپلنگ به عنوان سریع‌ترین گونه جانوری بر روی کره خاکی است که با خط و خال‌های سیاه روی صورت و پوستش شناخته می شود.