۴۱ سال بی خبری، چهار دهه ابهام و روایت‌های متفاوت و متناقض در مورد سرنوشت چهار دیپلمات ایرانی، چهار دهه انتظار و امید برای بازگشت چهار فرزند و شنیدن صحبت‌های تکراری از سوی مسئولان در مورد پیگیری سرنوشت آنها و در نهایت همچنان صبر و صبر و چشم‌های خسته و منتظر وصال.
۴۱ سال پیش، در ۱۴ تیرماه ۱۳۶۱، چهار دیپلمات ایرانی به نام های احمد متوسلیان، سید محسن موسوی، کاظم اخوان و تقی رستگار مقدم، در منطقه‌ای در کشور لبنان که در آن زمان تحت اشغال رژیم صهیونسیتی بود، توسط مزدوران این رژیم" شبه‌نظامیان مسیحی لبنانی معروف به فالانژها به ریاست "سمیر جعجع" به رغم داشتن مصونیت دیپلماتیک ربوده شدند.
با گذشت بیش از ۴۱ سال از این ماجرا هنوز ابعاد دقیق و روشنی از این آدم ربایی و سرنوشت این چهار دیپلمات ایرانی وجود ندارد ولی به دلیل اشغال لبنان توسط رژیم صهیونیستی در آن مقطع زمانی، طبق قواعد حقوق بین الملل، این رژیم مسئول مستقیم این آدم ربایی به شمار می رود و در همین راستا جمهوری اسلامی ایران همواره مسئولیت سیاسی و حقوقی این ربایش را متوجه رژیم صهیونیستی و حامیان آن می‌داند.
طی این سال‌ها و در ایام سالگرد این ربایش، وزارت امور خارجه به عنون یکی از نهادهایی که وظیفه پیگیری این پرونده را بر عهده دارد بیانیه‌ای صادر کرده و گزارشی از پیگیریهای خود در مورد این پرونده ربایش ارائه کرده است. در همین راستا روز گذشته ۱۴ تیرماه در چهلمین سالگرد این اتفاق، وزارت امور خارجه در بیانیه ای اعلام کرد : "با وجود تلاش‌های بی‌وقفه وزارت امور خارجه و پیگیریهای حقوقی که منجر به اعلام آمادگی از طرف دبیرکل وقت سازمان ملل در سال ٢٠٠٨ شد، متاسفانه همکاری مناسبی برای تعیین سرنوشت دیپلمات های ایرانی از سوی جامعه بین‌المللی و نهادهای حقوق بشری انجام نشده و رژیم صهیونیستی که به هیچ یک از قوانین بین‌المللی و حقوق بشری و انسانی پایبندی ندارد در سایه سکوت جامعه جهانی نسبت به جنایاتش، همواره از زیر بار مسئولیت فرار کرده است.
جمهوری اسلامی ایران از همه نهادهای حقوق بشری و سازمان ملل متحد انتظار دارد تا با سازوکارهای مقتضی، اقدامات الزامی را برای وادار کردن صهیونیست‌ها به همکاری حداکثری در زمینه روشن شدن سرنوشت این عزیزان به عمل آورده و زمینه مجازات عاملین این جنایت و ناقضین حقوق دیپلماتیک را فراهم آورد.
جمهوری اسلامی ایران ضمن قدردانی از کوشش جمهوری لبنان برای تعیین سرنوشت دیپلمات های ربوده شده کشورمان، بر تشکیل کمیته حقیقت یاب میان دو کشور و با همکاری نهادهای بین المللی تأکید می کند.
در این بیانیه همچنین اعلام شده است" که وزارت امور خارجه همچنان به اقدامات خود برای تعیین سرنوشت دیپلماهای ربوده شده کشورمان ادامه داده و مجدانه، پیگیری سرنوشت این عزیران را در دستور کار خود قرار داده است. "
بیشتر بخوانید:
در مورد سرنوشت این چهار دیپلمات ایران سه روایت عمده مطرح است: یا در همان لحظات اول توسط فالانژها به شهادت رسیده‌اند؛ یا اسیر شده و پس از اسارت به شهادت رسیده‌اند و یا هنوز زنده و در اسارت رژیم صهونیستی‌اند. البته گزارش‌های اطلاعاتی و روایت برخی طرف‌های لبنانی حاکی از این است که این دیپلمات‌ها به رژیم صهیونیستی تحویل داده شده‌اند و سمیر جعجع دستور تحویل این دیپلمات‌ها را به رژیم صهیونیستی صادر کرده است.
لبنان نیز تا کنون با ارسال چندین نامه به سازمان ملل، روشن شدن سرنوشت این دیپلمات‌ها را خواستار شده، ولی تاکنون پاسخ روشنی دریافت نکرده است.
خانواده این چهار دپیلمات، بارها در موضع‌گیری‌های رسانه‌ای خود تاکید کرده‌اند که باید پرونده این چهار دیپلمات به صورت جدی‌تر دنبال می شد تا نتایج بهتری به دست می‌آمد. در همین زمینه چهار سال پیش «فاطمه اخوان» خواهر کاظم اخوان یکی از دیپلمات های ربوده شده در گفت وگویی در این ارتباط تصریح کرد: در مورد اهمیت پیگیری این پرونده تاکنون نامه‌های فراوانی از طرف خانواده‌های این افراد به نمایندگان مجلس و صلیب سرخ جهانی نوشته شد. همچنین در دیدار با مقام معظم رهبری و روسای جمهوری در دوره‌های مختلف این موضوع مطرح شده است. تشکیل کمیته حقیقت یاب نیز یکی از وعده‌هایی بود که مسئولان در زمان‌های مختلف دادند اما تاکنون هیچ‌گونه اقدامی صورت نگرفته است. بارها از طریق روابط دیپلماتیک به دنبال اطلاع از سرنوشت برادرم بوده‌ایم و خود نیز به صورت انفرادی به لبنان سفر کرده‌ام زیرا اطلاع از سرنوشت وی حداقل حقی است که ما داریم و امیدوارم کشورهای دخیل و مرتبط با این موضوع با ایران در این خصوص همکاری داشته باشند.
وی همچنین با بیان این که «سمیر جعجع» فرمانده فالانژیست های لبنان درباره دیپلمات‌ها اطلاعات زیادی داشت، اما وی همواره از مسئولیت خود سر باز می زد، در صورتی که می توانست در زندان با دادن مشخصات و اطلاعات ، کمکی برای یافتن آنها کند ، افزود: البته در آن هنگام هیچ حرکتی برای مذاکره با وی انجام نشد.
اخوان در بخشی دیگر از صحبت هایش در مورد پیگیری این پرونده تصریح کرده است: در دوره ریاست جمهوری هشتم و نهم گروهی مامور بررسی وضعیت این چهار دیپلمات شدند اما به دلیل عدم ارتباط با رژیم صهیونیستی به پاسخ قانع کننده‌ای نرسیدند. حتی چند مرتبه خانواده های آنها به لبنان سفر کردند تا خبری از سرنوشت آنها به دست آورند اما باز هم بدون نتیجه به کشور بازگشتند.
قضیه ربوده شدن چهار دیپلمات ایرانی همچنان زنده و مطرح باقی خواهد ماند و با گذر زمان فراموش نمی‌شود ولی به نظر می‌رسد این پرونده الان به یک پرونده راکدی تبدیل شده که تنها در زمان سالگرد این مسئله به آن اشاره می‌شود و هر چند وقت یک بار برخی از مسئولان اظهار نظری می‌کنند و موجی در جامعه ایجاد می‌شود که با نتیجه‌ای همراه نیست و حتی شاید باعث دلخوری و آزرده خاطر شدن خانواده‌های این دیپلمات‌ها می‌شود.
در حال حاضر دو پرونده ربایش امام موسی صدر در لیبی و چهار دیپلمات ربوده شده در لبنان، دو پرونده حقوقی، اطلاعاتی و امنیتی پیش روی نهادهای مسئول در جمهوری اسلامی ایران است و انتظار جدی وجود دارد که مقامات مربوطه برای یک بار هم که شده با دوری از دادن وعده‌های بی نتیجه، تمام عزم و همت دیپلماتیک خود را به کار گرفته و با فشار به کشورهای مسئول و نهادهای بین‌المللی سرنوشت این پرونده‌ها و افراد ربایش شده را مشخص کنند و به بی‌خبری موجود در مورد این پرونده‌ها خاتمه دهند.