به گزارش پایگاه خبری دانا پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی سلسه نشست های تخصصی کنگره بین المللی اندیشمندان قران پژوه را با عنوان: " قرآن و علم " را با حضور متخصصین این حوزه برگزار می‌کند. 

قرآن و علم: تعامل جذاب ایمان و دانش

قرآن، کتاب مقدس اسلام، نه تنها معرفت مذهبی ارزشمندی است بلکه منبعی ثروتمند از دانش و علم نیز می‌تواند باشد. آیات قرآن حاوی اشاره‌هایی به ظواهر طبیعی، کیهان، و پیچیدگی‌های حیات در زمین می‌باشند. از زمان‌های گذشته تا امروز، دانشمندان، علماء دینی و فلاسفه در تلاش بوده‌اند تا رابطه بین قرآن و علم را بررسی کرده و نقش این متن باستانی در درک جهان طبیعی را مورد ارزیابی قرار دهند. این مقاله به بررسی جذاب تعامل بین قرآن و علم پرداخته و آیاتی از قرآن را مورد تاکید قرار داده که با یافته‌های علمی همخوانی دارند و بحث‌های پیرامون تفسیر آنها را مورد توجه قرار می‌دهد.

نگاه قرآن به خلقت

یکی از جنبه‌های مهم ارتباط قرآن با علم، دیدگاه آن به خلقت جهان است. قرآن با مفهوم "توحید" تأکید می‌کند که خداوند به عنوان خالق همه چیز در دسته واحد واقع می‌شود. آیات مختلفی در قرآن به آسمان‌ها و زمین اشاره کرده و انسان را به تأمل و تفکر در مقابل این نشانه‌های خلقتی دعوت می‌کنند. برای مثال، در آیه 164 سوره بقره آمده است: "در آفرینش آسمانها و زمین و تغییر شب و روز و کشتی‌هایی که در دریا با آنچه که به مردم سود می‌رسانند، و آنچه خدا از آسمان‌ها به عنوان باران فرستاده و با آن زمین را پس از مرگ زنده کرده و در آن هر چیزی را که حیات دارد پراکنده کرده و بادها را هدایت می‌کند و ابرها را بین آسمان و زمین کنترل می‌کند، نشانه‌هایی برای مردمی که عقل می‌جویند."

این آیه، مسلمانان را به اندیشه در مورد دنیای طبیعی تشویق می‌کند به نحوی که ایمان و شناخت شان از خالق تقویت شود. این با اصول علمی که می‌گویند که جهان زیر قوانین طبیعی است و موضوع مطالعه و مشاهده قرار دارد، سازگاری دارد.

همبستگی‌های علمی در قرآن

در طول سالیان متمادی، محققان و علماء دینی تعدادی از آیات قرآنی را شناسایی کرده‌اند که به نظر می‌رسد با یافته‌های علمی همخوانی دارند. هرچند قرآن یک کتاب علمی نیست، این همبستگی‌ها منجر به بحث و گفتگوهای فراوانی در مورد سازگاری متون دینی با شواهد تجربی شده‌اند. برخی مثال‌های این همبستگی‌ها عبارتند از:

۱. جنین‌شناسی: قرآن آیاتی دارد که فرآیند رشد جنین انسان را توصیف می‌کنند، به عنوان مثال سوره مؤمنون (آیات ۱۲-۱۴). جنین‌شناسی مدرن برخی از جنبه‌های این توصیف را تأیید کرده است از جمله مراحل مختلف رشد.

۲. کیهان‌شناسی: آیاتی همچون آن‌هایی که در سوره انبیاء (آیه ۳۰) آمده است، به انبساط کیهان اشاره می‌کنند که با تئوری بیگ بنگ - یک مفهوم اساسی در کیهان‌شناسی مدرن - هماهنگ است.

۳. آب به عنوان منبع حیات: قرآن به تأکید بر اهمیت آب برای حیات اشاره می‌کند، به عنوان مثال در سوره انبیاء (آیه ۳۰). این با درک علمی که آب منبع اساسی حیات است، سازگاری دارد.

تفسیر و مناظره

با وجود همبستگی‌هایی که بین آیات قرآن و اکتشافات علمی شناخته شده است، بسیاری از محققان به دور از حرف‌های زیادی به دقت به تفسیر آیات نزدیک می‌شوند. زبان قرآن اغلب استعاری است و نباید تفسیر آنها را به صورت حرفه‌ای و دقیق انتظار داشت. 

علاوه بر این، نه همه نظریات علمی به طور کامل با توصیفات قرآنی همخوانی دارند که منجر به مناظرات بین محققان و دین‌پژوهان شده است. برخی از نظریه‌ها معتقدند که قرآن اصول کلی را ارائه می‌دهد که با یافته‌های علمی هماهنگی دارند، در حالی که دیگران اعتقاد دارند که هدف اصلی قرآن هدایت معنوی است و نه تبیین دقیق علمی.

تعامل میان قرآن و علم موضوعی پیچیده و جالب است که به بحث‌ها و تفکرات گسترده‌ای در میان علما و مؤمنان منجر شده است. اگرچه قرآن کتاب علمی نیست، آیات آن اشاره‌هایی به پدیده‌های طبیعی دارند که با درک علمی مدرن همخوانی دارند. این تطابق باعث شده است که به بحث و تفکر در مورد تفسیر و نقش متون دینی در درک جهان طبیعی پرداخته شود. در نهایت، قرآن مسلمانان را به تأمل در طبیعت و جهان طبیعی تشویق می‌کند تا ایمان و اراده شان را تقویت کنند و این بستگی به افراد دارد که توانایی هماهنگی اعتقادات دینی و دانش علمی خود را داشته باشند.

اطلاعات دوره:

با حضور و ارائه : حجت الاسلام دکتر نیکزاد عیسی زاده، دانشیار دانشگاه علوم پزشکی تهران و دکتر قاسم درزی، استادیار پژوهشکده مطالعات میان رشته ای قران دانشگاه شهید بهشتی

برگزاری:
سه شنبه  ۱۴۰۲/۰۷/۰۴ 
ساعت:۱۰ الی ۱۲
حضوری و مجازی 
زرتشت غربی، نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها، پلاک ۱۰۶، سالن جلسات طبقه منفی ۱ 

لینک ورود به جلسه