به گزارش پایگاه خبری دانا اصفهان دارای یک روز خاص است و یکم آذرماه رسماً از سال ۱۳۹۷ برای نامگذاری روز اصفهان در تقویم انتخاب شد. این روز جهت ارج نهادن به شهر تاریخی اصفهان تعیین شده است.
اصفهان کجاست؟
اصفهان شهری تاریخی در مرکز ایران است که سومین شهر بزرگ ایران و همچنین سومین شهر پرجمعیت ایران پس از تهران و مشهد است. کلان شهر اصفهان چهاردهمین کلان شهر پرجمعیت خاورمیانه است. این شهر آثار باستانی و مکان‌های دیدنی فراوانی دارد و همین سبب شده در فرهنگ عامه اصفهان نصف جهان لقب بگیرد. در آذرماه ۱۳۹۴ اصفهان به همراه رشت به عنوان نخستین شهرهای ایران به عضویت شبکه شهرهای خلاق زیر نظر یونسکو درآمد. صنایع دستی‌های اصفهان در ایران و حتی جهان زبانزد خاص و عام است. کارخانه‌های فولاد مبارکه، ذوب آهن و اسنوا در این شهر فعالیت دارند. این شهر همچنین بیشترین کارگاه و بزرگترین کارخانه‌های طلای ایران را دارد. منارجنبان، سی و سه پل، پل خواجو، عمارت عالی‌قاپو، میدان نقش جهان، کاخ چهل ستون و … از اماکن تاریخی اصفهان هستند.
تاریخچه نکوداشت روز اصفهان
در بهمن ماه ۱۳۸۳ دکتر شاهین سپنتا پیشنهاد کرد که این روز به نام روز اصفهان نامگذاری شود. پس از آن برخی از سازمان‌های غیردولتی اصفهان از جمله کانون گسترش فرهنگ ایران بزرگ، جمعیت طبیعت یاران و انجمن مثنوی پژوهان ایران از این پیشنهاد استقبال کردند. گروهی از افراد متن فراخوانی را تهیه کردند و آن را در مطبوعات اصفهان منتشر کردند. این متن فراخوانی برای چهره‌های فرهنگی و هنری، اصفهان شناسان، فرهیختگان و استادان دانشگاه فرستاده و از همه این افراد خواسته شد تا نظرات و پیشنهادات خود را برای انتخاب روزی برای اصفهان با ذکر دلایل و با توجه به ریشه‌های تاریخی و فرهنگی آن به دبیرخانه بفرستند. در اردیبهشت ماه ۱۳۸۴ تمام این پیشنهادات به دبیرخانه هم اندیشی برای نامگذاری روز نکوداشت اصفهان به داوری گذاشته شد. در نهایت اکثریت، روز یکم آذرماه را به عنوان روز نکوداشت اصفهان انتخاب و تصویب کردند. به همین دلیل هرساله یکم تا هفتم آذرماه را به عنوان هفته اصفهان گرامی می‌دارند.
نماد روز اصفهان
زنده یاد دکتر لطف الله هنر فر پیشنهاد کرد که بر اساس نگاره تاریخی ای که بر کاشی کاری‌های سردر بازار قیصریه اصفهان نقش بسته‌اند را به عنوان نماد اصفهان انتخاب کنند. این نگاره از صورت فلکی برج قوس (آذر) گرفته شده و همچنین با محتوایی متعالی طراحی شده است.
شعار اصفهان برای همیشه، برای همه
شعار اصفهان برای همیشه، برای همه توسط انجمن دوستداران اصفهان به عنوان شعار مشترک دوستداران اصفهان برگزیده است. در همه نقاط این شهر پوسترهایی با موضوع روز اصفهان قرار داده می‌شود که این شعار روی آنها وجود دارد.
بیان نامه مصوب اصفهان شناسان
متن کامل بیان نامه‌ای که توسط اصفهان شناسان نوشته شد به شرح زیر است:
«به نام خداوند جان و خرد
با یاری پروردگار یکتا، در تاریخ جمعه ۱۶/۲/۱۳۸۴ خورشیدی، در نشستی که در منزل استاد گران مایه محمد مهریار و با حضور جمعی از پژوهشگران و اصفهان‌شناسان برگزار شد، همه پیشنهادهای رسیده به دبیرخانه طرح فراخوان هم اندیشی برای نامگذاری روز نکوداشت اصفهان بررسی و به داوری گذاشته شد و پس از بحث‌های به عمل آمده، حاضرین در این جلسه به رأی اکثریت، روز یکم آذرماه هر سال را به عنوان روز نکوداشت اصفهان گزینش و تصویب نمودند.
داوران ضمن در نظر گرفتن همه جوانب فرهنگی، تاریخی و اجتماعی در برگزیدن این روز، تاکید کردند:
از آنجا که احداث باروی حفاظتی یا حصار بزرگ اصفهان به منظور تضمین امنیت شهر تاریخی اصفهان در دوران دیلمیان و در زمان حسن رکن‌الدوله دیلمی (۳۶۶ - ۳۲۲ هجری قمری) صورت گرفت و برپایی این باروی امنیتی به عنوان نقطه عطفی در تاریخ اصفهان شناخته می‌شود، یاد روز آن رویداد تاریخی از این روی شایسته‌تر از دیگر پیشنهادهاست. همچنین، چون در آن زمان برپایی باروی بزرگ اصفهان بر بنیان زایچه این شهر در آذرماه (برج قوس) صورت گرفت، لذا روز یکم آذرماه هر سال به عنوان روز نکوداشت اصفهان برگزیده می‌شود. همچنین نگاره تاریخی منقوش بر کاشی‌کاری‌های سردر بازار قیصریه اصفهان که با اقتباس از صورت فلکی بُرج قوس (آذرماه) و با محتوایی متعالی طراحی شده است، به عنوان نماد این روز گزیده شد.»
فهرست امضا کنندگان بیان نامه گزینش روز اصفهان
- عبدالعلی ادیب برومند (شاعر ملی، نویسنده و اصفهان‌شناس)
- رضا ارحام صدر (هنرمند بازیگر سینما و تئاتر ایران)
- محمد رحیم اخوت (پژوهشگر، نویسنده و اصفهان شناس)
- حشمت‌اله انتخابی (پژوهشگر و ویراستار علمی مجموعه کتاب‌های کنگره بزرگداشت اصفهان و دبیر جمعیت طبیعت یاران)
- دکتر احمد تویسرکانی (مترجم و مصحح کتاب محاسن اصفهان)
- استاد مرتضی تیموری (کتاب‌شناس و مؤلف کتاب‌شناسی بزرگ اصفهان)
- دکتر محمد علی چلونگر (رئیس مرکز اصفهان‌شناسی و استاد تاریخ دانشگاه اصفهان)
- دکتر حسن حسینی ابری (استاد جغرافیای دانشگاه اصفهان و نویسنده کتاب زاینده‌رود از سرچشمه تا مرداب)
- دکتر پرویز دبیری (پژوهشگر، استاد دانشگاه اصفهان و مؤلف کتاب نگاهی به اصفهان شهر هنر)
- مهندس محمود درویش (پژوهشگر و رئیس انجمن مهندسان معمار و شهر ساز اصفهان)
- مهندس محمد اسماعیل ربانی (رئیس شورای هماهنگی سازمان‌های غیردولتی استان اصفهان)
- مهندس محمد رضایی (عضو هیئت مدیره انجمن فردوسی، رئیس شبکه پژوهش و فن‌آوری استان اصفهان و استاد دانشگاه صنعتی اصفهان)
- دکتر عبدالحسین ساسان (رئیس مرکز هم‌اندیشی استان اصفهان و استاد دانشگاه اصفهان)
- دکتر شاهین سپنتا (دبیر کانون گسترش فرهنگ ایران بزرگ و مؤلف کتاب ایران‌نامه)
- دکتر مرتضی سقاییان نژاد (شهردار اصفهان و استاد دانشگاه صنعتی اصفهان)
- مهندس محمود رضا شایسته (مدرس گردشگری و نویسنده کتاب اصفهان بهشتی کوچک اما زمینی)
- دکتر سیروس شفقی (پژوهشگر و نویسنده کتاب جغرافیای اصفهان)
- دکتر رضا عبدالهی (مشاور شهردار اصفهان و استاد تاریخ در دانشگاه اصفهان)
- علی عربیان (رئیس انجمن مثنوی پژوهان ایران)
- دکتر ایران غازی (استاد جغرافیای دانشگاه اصفهان)
- دکتر محمد باقر کتابی (پژوهشگر، رجال‌شناس و نویسنده کتاب رجال اصفهان)
- دکتر فضل الله صلواتی (نویسنده، رئیس انجمن روزنامه نگاران اصفهان و دبیر علمی کنگره بزرگداشت اصفهان)
- دکتر محمد مسعود (پژوهشگر و رئیس گروه شهرسازی دانشکده معماری دانشگاه اصفهان)
- دکتر محمود محمدی (عضو شورای شهر و مدرس شهرسازی دانشگاه هنر اصفهان)
- دکتر حسین مسجدی (رئیس موزه هنرهای معاصر اصفهان و استاد دانشگاه هنر دانشگاه اصفهان)
- دکتر جمشید مظاهری (استاد دانشگاه اصفهان، ادیب، پژوهشگر، اصفهان شناس و مصحح کتاب تاریخ اصفهان)
- مهندس احمد منتظر (استاد دانشگاه اصفهان، پژوهشگر و مدیر کل اسبق میراث فرهنگی استان اصفهان)
- محمد علی موسوی فریدنی (اصفهان شناس و نویسنده کتاب اصفهان از نگاهی دیگر)
- استاد محمد مهریار (پژوهشگر، مترجم، اصفهان شناس، استاد سابق دانشگاه اصفهان و نویسنده کتاب فرهنگ جامع نام‌ها و آبادی‌های کهن اصفهان)
- نعمت الله میرعظیمی (پژوهشگر و نویسنده کتاب اصفهان جمال و کمال)
- لئون میناسیان (نویسنده، مترجم و پژوهشگر تاریخ ارامنه جلفای اصفهان)
- حسین علی وکیل (مدیر کل میراث فرهنگی و گردشگری استان اصفهان)
ابهام در تعیین روز اصفهان
تا پیش از سال ۱۳۹۶ در تعیین روز اصفهان میان شهرداری اصفهان و اصفهان شناسان اختلافاتی وجود داشت. در حالی که اصفهان شناسان روز یکم آذرماه را روز اصفهان می‌دانستند، شهرداری اصفهان در مصوبه دوره دوم شورای اسلامی شهر اصفهان، سوم اردیبهشت ماه را برای این روز تعیین کرد؛ شهرداری اصفهان این روز را به دلیل سالروز تولد شیخ بهایی روز اصفهان نامگذاری کرد. با این حال اصفهان شناسان با انتخاب سوم اردیبهشت مخالف کردند و هر سال بر اساس توافق اولیه یکم آذر ماه را به عنوان روز نکوداشت اصفهان جشن می‌گرفتند. پس از انتخابات سال ۱۳۹۶ و تشکیل دوره پنجم شوراهای اسلامی شهر، منتخبان مردم اصفهان به احترام اصفهان شناسان، تاریخ نکوداشت اصفهان از سوم اردیبهشت به یکم آذرماه تغییر دانند و شهرداری اصفهان هرساله این روز را به عنوان روز اصفهان جشن می‌گیرد.
متولی اصلی برگزاری هفته نکوداشت اصفهان معاونت فرهنگی اجتماعی شهرداری است و سازمان فرهنگی تفریحی، سازمان زیبا سازی، معاونت هماهنگی امور مناطق و سازمان‌های شهرداری، مدیریت مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد، مرکز اصفهان شناسی در برگزاری هفته نکوداشت اصفهان مشارکت دارند.
جشنی به رنگ اصفهان
جشنی برای نکوداشت روز اصفهان با عنوان جشنی به رنگ اصفهان برگزار می‌شود. در این جشن برنامه‌های مختلفی همچون نمایش‌های تاریخی، مسابقات ورزشی و … تدارک دیده می‌شود. این جشن در میدان عتیق برگزار می‌شود.