استفاده از کلمات تحقیرآمیز و تنبیه جسمانی برای آزار کودکان، اقدامی مناسب نیست و ممکن است تأثیرات منفی بر روند شکل‌گیری شخصیت آنها در بزرگسالی داشته باشد. در این دوران حساس، انتظار می‌رود والدین به جای تحقیر کودکان خود، احساساتی مثبت مانند حس امنیت، محافظت، درک و همدلی را در او ایجاد کنند.
تجربه تحقیر و تنزل در دوران کودکی
احتمالاً پیش آمده است که در موقعیتی حاضر شده باشید که در جمعی حضور داشته باشید و کودکی را ببینید که از والدین خود درخواستی دارد، اما به طور ناگهانی با عصبانیت شدید والدین مواجه می‌شوند. این رفتار واکنشی می‌تواند باعث سکوت کودک شده و در برخی موارد باعث شروع گریه و اشک‌ریزی او شود.
این مثال ساده نمونه‌ای از ایجاد حس شرمساری و تحقیر در کودک است که می‌تواند تأثیرات منفی و بلندمدتی را به همراه داشته باشد. لازم به ذکر است که تحقیر کودکان می‌تواند به صورت جداگانه از رفتارهای تحقیرآمیز شما توسط اعضای خانواده، معلمان، والدین دوستان و مربیان نیز رخ دهد.
هنگامی که به گفتگوی افرادی گوش می‌دهید که تحت تأثیر والدین عصبانی و یا بهتر است بگوییم والدین سختگیر بزرگ شده‌اند، بسیاری از آنها داستان‌های تلخ و ناراحت‌کننده مشابه این مثال را درباره تجربه تحقیر در دوران کودکی خودشان تعریف می‌کنند. متأسفانه، بیشتر مواقع، اقدامات تحقیرآمیز در برابر کودکان توسط خانواده انجام می‌شود. یا خواندن این مطلب، شما به خوبی خواهید فهمید که چرا بی‌احترامی و تحقیر کودکان قاعدتاً در فرآیند تربیت فرزندان موثر نیست.
در کلیت امر، در بسیاری از موارد، تحقیر کودک شما ممکن است ناشی از مقایسه وی با هم‌سن و هم‌سالانش باشد، یا نتیجه تجربیات تلخی باشد که شما در دوران کودکی خود داشته‌اید و اکنون آن را به فرزندتان منتقل می‌کنید. بدانید که ایجاد احساس حقارت در وجود وی موجب کاهش کامل اعتماد به نفس او می‌شود.
تأثیرات منفی تحقیر کودکان در بزرگسالی
تجربه هرگونه ضربه و تحقیری که در دوران کودکی تجربه می‌کنید، زخم‌های دائمی در قلب و ذهن شما ایجاد می‌کند. این زخم‌ها ممکن است با گذر زمان بهبود پیدا کنند، اما ذهن شما هرگز این تجربیات تلخ مربوط به تحقیر را فراموش نخواهد کرد.
اگر در دوران کودکی خود تحقیر و آزاری تجربه کرده‌اید، ممکن است با گذر زمان احساس کنید که ارتباطتان با دیگران قطع شده است و در برقراری ارتباط و کنترل احساسات خود دچار مشکل هستید. تحت تأثیر تجربه تحقیر در دوران کودکی، در مواقع عصبانیت، این احساس را بسیار شدیدتر ابراز می‌کنید و حتی در مواقعی غیرقابل کنترل می‌شوید. باید به خاطر داشت که تحقیر در دوران کودکی از سوی والدین و افراد نزدیک می‌تواند بر نحوه دلبستگی شما در مراحل بعدی زندگی تأثیرگذار باشد.
به جای تحقیر کودکان، ایجاد حس اطمینان و دوست داشته شدن از سوی آنها می‌تواند به ایجاد روابط سالم و ایمن برای آنها در آینده کمک کند. بر اساس نظر کارشناسان، تحقیر در دوران کودکی می‌تواند منجر به افزایش سطح افسردگی و اضطراب در افراد شود.
در این راستا، موارد بسیاری دیده شده که افراد افسرده اعتراف می‌کنند در دوران کودکی خود مورد آزار و اذیت عاطفی قرار گرفته‌اند. بر خلاف اعتقاد رایج که تنها خشونت جسمی منجر به ایجاد احساسات منفی در کودکان می‌شود، باید گفت که تجربه‌های تلخ ناشی از آزارهای روانی می‌تواند برای کودکان آسیب‌های بیشتری به همراه داشته باشد نسبت به تنبیه جسمی.
لازم است توجه کنید که حتی جدا از تجربه‌های تحقیر مستقیم کودکان، تجربه‌های غیرمستقیمی نیز مانند طلاق والدین، خشونت خانگی و زندگی در محیط ناآرام می‌تواند نوعی تحقیر عاطفی شدید برای کودکان داشته است. زیرا حتی در این صورت، تجربیات تلخ گذشته در ذهن وی باقی خواهد ماند و گاهی اوقات در خلوت خودش آنها را مرور می‌کند و تحت تأثیر ضربه روحی شدیدی که تجربه کرده، احساسات ناخوشایندی تجربه می‌کند. بنابراین، بهتر است از امروز تصمیم بگیرید که هرگز کودک خود را تحقیر نکنید، به ویژه در معرض دیگران.
آثار و عواقب تحقیر در دوران کودکی
در هر جامعه‌ای، افرادی که در دوران کودکی خود تحقیر و آزار تجربه می‌کنند، بسیار آسیب‌پذیر هستند و نیاز به تربیت و مراقبت صحیح دارند. افرادی که در این دوران تحقیر می‌شوند، در معرض خطر افزایش مشکلات جسمی و روانی قرار می‌گیرند. علاوه بر آسیب‌های جسمی جدی که کودکان تحت تأثیر تحقیر قرار می‌گیرند، در طول زمان نیز در مراحل بزرگسالی خود با مسائل دیگری مواجه می‌شوند. برخی از این مشکلات عبارتند از:
- رفتارهای پرخطر: افرادی که در دوران کودکی تحقیر می‌شوند، ممکن است در زندگی بزرگسالی خود رفتارهای پرخطرانه‌ای نشان دهند. این رفتارها می‌توانند شامل مصرف مواد مخدر و الکل، رفتارهای خشونت‌آمیز، و اقدامات خطرناک دیگر باشند.
- چاقی و اختلال در خوردن: تحقیر در دوران کودکی می‌تواند منجر به مشکلاتی مانند چاقی و اختلال در رژیم غذایی شود. این افراد ممکن است به عنوان پاسخی به تحقیر، به خوردن بیش از حد یا ناپرهیزکاری در مصرف غذا روی آورند.
- اضطراب و افسردگی: تجربه تحقیر در دوران کودکی می‌تواند منجر به اضطراب و افسردگی در بزرگسالی شود. این افراد ممکن است با اضطراب مداوم، افکار منفی، احساس ناامیدی و عدم اعتماد به نفس مواجه شوند.
- اختلال هویت: تحقیر در دوران کودکی می‌تواند به اختلال هویتی منجر شود. این افراد ممکن است دچار عدم اطمینان درباره هویت و شخصیت خود شوند و مشکلات در ارتباط با دیگران داشته باشند.
در کل، تحقیر در دوران کودکی می‌تواند عواقب جدی برای سلامت جسمی و روانی افراد داشته باشد و برای آنها در زندگی بزرگسالی مشکلاتی ایجاد کند.
سخن پایانی
باید همیشه به یک نکته توجه کنید: فرزندان شما همان افرادی هستند که بجایی شما شخصیت‌های مستقلی دارند. آنها اشیاءی نیستند که میتوانید به آنها مالکیت کنید. بنابراین، شما حق ندارید به آنها بی احترامی کنید یا بدون احترام با آنها رفتار کنید. این موضوع برای خانواده‌هایی که هنوز از روش‌های سنتی و تکیه بر قدرت و اقتدار برای تربیت فرزندانشان استفاده می‌کنند، بسیار مهم است. شما باید بپذیرید که تربیت صحیح کودکانتان نیازی به سخت‌گیری، بی‌رحمی و رعایت سلسله‌مراتب ندارد. ضرب و شتم و توهین به فرزندتان، به آنها نمی‌آموزد که اشتباه کرده‌اند و کاری که انجام داده‌اند اشتباه است. همچنین، به آنها نمی‌آموزد که چگونه بهبود بخشند. تحقیر کودک شما فقط باعث ایجاد احساس ناکامی و نابودی اعتماد به نفسش خواهد شد.