امروز ۲۸ دی برابر با ۱۷ ژانویه تقویم میلادی است. روزی که در تاریخ آبستن وقایع و اتفاقات زیادی در ایران و جهان بوده است. به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم.

رویداد ها:

۲۲۶ - انقراض سلسله اشکانیان بعد از ۴۷۰ سال حکومت بر ایران

سلسله اشکانیان در سال ۲۵۰ قبل از میلاد توسط اَرَشک یکی از رؤسای قبایل پارت در حدود خراسان و گرگان تأسیس شد و ۲۹ پادشاهِ این سلسله، به مدت ۴۷۰ سال بر ایران حکم راندند. به دنبال گسترش قلمرو اشکانیان و مجاورت با روم، حکومت اشکانیان از یک حکومت محلی در نواحی شرقی فلات ایران به یک امپراتوری بزرگ جهانی مبدل شد و از این پس با امپراتوری روم درگیری پیدا کرد. اشکانیان و رومیان بارها بر سر تصرف سرزمین‏های بیشتر با یک‏دیگر جنگیدند اما رومیان مهاجم هرگز توفیق چندانی نیافتند. آخرین پادشاه اشکانی به نام اردوان پنجم با این‏که قوای روم را درهم شکست و حتی آنها را مجبور به پرداخت غرامت کرد، اما در برابر رقیب داخلی خود، اردشیر بابکان تاب مقاومت نیاورد و در جنگی که میان این دو روی داد، کشته شد و بدین ترتیب سلسله شاهنشاهی اشکانی نیز فرو پاشید. قلمرو حکومت اشکانیان در دوره عظمت آن از مشرق تا هندوکش و حدود پنجاب، از شمال تا رود جیحون و دریای خزر، از جنوب تا دریای عمان و از غرب تا رود فرات بود. پس از انقراض اشکانیان، سلسله پادشاهی ساسانیان بر سر کار آمد و دور تازه‏ای از جور و ظلم آغاز گردید.

۳۱۱ - شاپور دوم پیش از تولدش، شاه شد!

هجدهم ژانویه سال ۳۱۱ میلادی بحرانی که بر سر مسئله ریاست کشور، در ایران پدید آمده بود و کار تصمیمگیری های دولتی را مختل کرده بود رفع شد. در این روز بزرگان ایران پس از چند جلسه مذاکره سرانجام تصمیم گرفتند که فرزند به دنیا نیامده شاه متوفا را به شاهی برگزینند، زیرا که یک موبد (روحانی زرتشتی) که پزشکی هم می دانست پس از مصاحبه با بانوی شاه متوفا نظر داده بود که به احتمال زیاد، «نوزاد» پسر خواهد بود. پس از این تصمیم که با حضور بانوی شاه متوفا گرفته شد؛ نایب السلطنه هم در همان جلسه تعیین گردید. به این ترتیب شاپور دوم (ذوالاکتاف) که از هفده سالگی، خود زمام اموررا به دست گرفت تنها پادشاهی است که دوران سلطنت او بیش از طول عمرش به حساب آمده است.

 یکی از مسائل دوره «بحران ناشی از امروز و فردا کردن بزرگان بر سر تعیین شاه تازه» آهنگ مهاجرت یک قبیله عرب از صحرای جزیرة العرب به بحرین و تصرف آنجا از سوی افراد این قبیله بود که لزوم تعیین هرچه زودتر رئیس کشور را ایجاب می کرد. عربان در آن زمان مناطق واقع در ساحل غربی خلیج فارس و همچنین بحرین امروزرا تماما «بحرین» می خواندند. شاپور دوم که از کودکی کینه اعراب مهاجر را به دل گرفته بود بعدا به سخترین وجهی آنان را سرکوب کرد و با سوراخ کردن شانه های اسیران عرب، آنان را به ریسمان کشید و عربان به همین لحاظ وی را «ذوالاکتاف» خوانده اند. مورخان رومی وقت نظر دیگری داده و نوشته اند که این لقب به این دلیل بوده که شاپور دوم شانه های پهن داشته (اصطلاحا، چهار شانه) بود.

۱۷۷۸ - کشف جزایر "هاوایی" توسط کاپیتان "جِیمزکوک" انگلیسی

۱۸۹۶ - دستگاه ایکس ری برای اولین بار به نمایش عمومی درآمد.

۱۹۴۰ - زنگ خطری که دانسته و یا ندانسته به آن توجه نشد

تصمیم دولت انگلستان مبنی بر دادن آماده باش به سه واحد نظامی در هند برای عزیمت به خلیج فارس به بهانه مراقبت از منابع نفتی که ۱۸ ژانویه ۱۹۴۰ به روزنامه های اروپا و آمریکا درز کرده بود و یک زنگ خطر برای ایران بود به اطلاع رضاشاه پهلوی رسانده نشد و یا اینکه اورا از تفسیر و تفهیم خبر آگاه نساختند تا متوجه خطر شود و ارتش و امکانات دفاعی کشوررا آماده مقابله با هر پیشامد احتمالی کند. این نیروهای انگلیسی که بعدا از هند به خلیج فارس اعزام شدند، همانهایی هستند که اواخر آگوست سال بعد (سوم شهریور ۱۳۲۰) از طریق خاک عراق وارد ایران شدند و با اینکه شمار آنان به سه در صد نظامیان ایران هم نمی رسید به سبب مرخص شدن افراد پادگانهای ایران [خیانت چند افسر ارشد و دولتمرد]، میهن ما را اشغال نظامی کردند. اطلاعاتی که در دهه های بعد در گوشه و کنار منتشر شد حکایت از آن می کرد که مقامات مربوط وقت، اخبار همه تحولات جهانی را به دلایلی! به اطلاع رضاشاه نمی رسانیدند و یا گزارش مبهم و خلاف واقع می دادند ـ گزارشهایی که شاه را نگران نکند.[همین ضعف که در کتابهای درسی رشته «علم حکومت» و نیز آکادمی های نظامی مندرج است سبب شده است که از دهه ۱۹۵۰ در جوار دفتر هر رئیس دولت اطاق تفسیر رویدادهای روز و استعلام نظر آگاهان درباره هر رویداد تاسیس شود و ماحصل و راه استفاده ملّی از هر رویداد به اطلاع وی برسد.

درست است که در آغاز کار، سیاست انگلستان به عنوان نیروی مسلط بر خاورمیانه اقتضا می کرد که رضاشاه روی کار آید ولی به باور مورخان، در میهندوستی رضاشاه که از میان مردم عادی برخاسته بود تردید مشاهده نشده است. عیب کار او این بود که میهندوستی را آن طور که باید به میان توده ها نبرد و به صورت یک جنبش همگانی در نیاورد که شکست ناپذیر شود و باهمان مهره های قدیمی به بازی کردن پرداخت که در وفاداریشان تردید بود و شاید هم او این را می دانست و بگیر و ببندهای خلق الساعه اش به همین سبب بود.

۱۹۴۳ - سقوط هواپیمای انگلیسی حامل افسران ایران

دراین روز، ۲۸ دی ماه در سال ۱۳۲۱ (۱۸ ژانویه ۱۹۴۳) هواپیمای انگلیسی حامل افسران ایرانی از جمله یک سرتیپ و دو سرهنگ که به دعوت دولت انگلستان برای بازدید از محل و قوع جنگهای شمال آفریقا عازم مصر شده بودند در نزدیکی قزوین، ظاهرا به دلیل نقص فنی سرنگون شد و همه سر نشینان آن کشته شدند.

این هواپیما که درباره سقوط آن شایعه های متعدد درافواه وجود داشت کمتر از یک ساعت پس از برخاستن از فرودگاه نظامی قلعه مرغی تهران سرنگون شده بود.

۱۳۴۴ ش - دستگیری اعضای "حزب ملل اسلامی" توسط رژیم پهلوی

حزب ملل اسلامی متشکل از عده‏ای از جوانان مذهبی بود که در سال ۱۳۴۳ ش با هدف زمینه سازی برای برانگیختن مردم بر ضد سلطنت محمدرضا پهلوی تشکیل شد. قرار بود که خط مشی حزب در ابتدا تنها فکری و ایدئولوژیکی باشد و در مراحل بعد، عملیات نظامی صورت گیرد. این حزب با آرمان بلند و طبقه بندی مراحل و زمانبندی در سه مرحله رشد و توسعه و پیروزی، در آغازِ کارِ سازماندهی بود که کشف شد و از هم پاشید. آن‏چه در این میان حایز اهمیت است این که جو اختناق و سرکوب در نیمه اول سال ۱۳۴۴ همچنان ادامه داشت که ناگهان کشف، تعقیب و دستگیری اعضای حزب پنجاه و پنج نفره مللِ اسلامی که در تاریخ بیست و چهارم مهرماه انجام و خبر آن در ۲۸ دی ماهِ آن سال رسماً در جراید اعلام شد، پرده از پوشالی بودن ادعاهای رژیم مبنی بر تسلّط داشتن بر اوضاع، و این که ایران در میان گرداب منطقه، جزیره ثبات است، برداشته شد و جنبش مسلّحانه در نهضت اسلامی ایران، یکبار دیگر خواب راحت را از چشمان سردمداران رژیم پهلوی ربود.

۱۹۶۷ - مجلس شورای ملی قانون منع ازدواج کارکنان وزارت خارجه ایران با اتباع بیگانه را تصویب کرد.

۱۳۵۷ - پیشنهاد بختیار به امام خمینی (ره) درباره تشکیل شورای حکومت ملی

شاپور بختیار نخست وزیر رژیم پهلوی در نامه‏ای به امام خمینی پیشنهاد کرد تا برای تغییر حکومت به یک رژیم جمهوری، شورای سلطنت وقت به شورای حکومت ملی تغییر نام دهد و سپس این شورا، اختیارات خود را به شورای اسلامی منتخب امام، منتقل نماید. اما به سبب این که پذیرش طرح بختیار موجب به رسمیت شناختن شورای سلطنت بود، امام خمینی آن را نپذیرفت. همچنین حضرت امام در پیامی خطاب به ملت انقلابی ایران، درباره توطئه دشمنان برای ایجاد نفاق و تفرقه در بین مردم، هشدار دادند.

۱۹۰۲- تسخیر شهر ریاض از سوی ملک عبدالعزیز بنیادگذار کشور عربستان سعودی.

۱۹۱۹ - کنفرانس صلح پاریس در طی جنگ اول جهانی در ورسای آغاز به کار کرد.

۲۰۰۶ - اعدام یک ۷۶ سال کور و کر! ۲۵ سال پس از ارتکاب جرم

در نخستین ساعت بامداد ۱۶ ژانویه ۲۰۰۶ در زندان «سن کوانتین» کالیفرنیا واقع در منطقه خلیج سانفرانسیسکو یک مرد ۷۶ ساله کر و کور که از سالها پیش مبتلا به بیماری مزمن قند بود و چند ماه پیش هم دچار حمله قلبی شده بود اعدام شد!.

وی که کلارنس الن Clarence Allen نام داشت از سال ۱۹۸۰ (۲۵ سال پیش از آن) در زندان بسر می برد. کلارنس در آن سال در شهر «فرزنو» به اتهام قتل دستگیر شده بود که چندی بعد متهم شد از داخل زندان دستور قتل سه شاهد پرونده را داده بود.

کلارنس در سال ۱۹۸۲ به اعدام محکوم شده بود و پرونده اش تا قطعیت یافتن حکم، مراحل قضایی را طی می کرد. پس از این که دیوان عالی آمریکا حاضر نشد پرونده را بررسی کند، حکم قطعی شد و چون آرنولد شوراتزنگر فرماندار کالیفرنیا حاضر به دادن تخفیف و تبدیل حکم نشد، اعدام گردید. این فرماندار متولد اتریش کالیفرنیا و بازیگر سابق فیلمهای بزن ـ بزن، چند هفته پیش از این نیز با تخفیف حکم یک اعدامی دیگر موافقت نکرده بود که این محکوم که در زندان اندرزگوی جوانان شده و چند کتاب نوشته بود اعدام شد.

  اعدام کلارنس آلن ۷۶ ساله باعث انتقاد محافل مختلف شده و برخی از این محافل اعدام او را در این سن و با این وضعیت مزاجی و گذشت ۲۵ سال از جرم، عملی ظالمانه خوانده اند. کلارنس ۲۳ سال در صف اعدامی ها قرار داشت که خود نوعی مجازات سخت است.

سالروز بمباران سنندج

۲۸ دی ماه سال ۶۸ روزی است که دشمن بعث تنها در ۶ دقیقه بمباران بی‌امان ۲۲۰ نفر از مردمان مظلوم سنندج را به شهادت رساند.