آمارهای بانک مرکزی نشان دهنده این است که حجم نقدینگی از ابتدای سال 83 تا اول سال 91، یعنی ظرف 8 سال، 7 برابر شده است؛ این در حالی است که رشد اقتصادی ظرف این سال ها در بالاترین رقم به حدود 5 درصد رسیده است. افزایش 90 درصدی نقدینگی و تورم ناشی از آن باعث کاهش قدرت خرید مردم و بیارزش شدن پول ملی شده است. جعفر قادری، عضو کمیسون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی در یادداشتی به واکاوی معضل نقدینگی و زمین گیر شدن تولید پرداخته است. وی همچنین برای دولت بعدی جهت گذر از این معضل نسخه ای می پیچد. این یادداشت به نقل از سایت اقتصاد ایرانی در گروه راهبرد خبرگزاری دانا باز نشر می شود.
با وجود محدودیت ها، ظرفیت های زیادی وجود دارد
درعین حالی که الان با مشکلات جدی در بحث بی ثباتی ارز، بالا بودن نرخ تورم، بالا بودن نرخ بیکاری و پایین بودن ظرفیت تولیدی واحدهای صنعتی رو به رو هستیم ولی فکر می کنم ظرفیت لازم برای حل این مشکلات در کشور وجود دارد و اگر یک مقدار سیاست ها و جهت گیری های اقتصاد دولت درست باشد خیلی از این مسائل و موضوع ها به راحتی قابل حل است.
به نظرم اگر دولتی سر کار بیاید که سریع از نقطه نظرها و دیدگاه های متخصصان استفاده کند راه های پیشرفت باز خواهد شد. با همه محدودیت ها، مشکلات و فشار تحریم هایی که وجود دارد باز ظرفیت های بسیاری درکشور وجود دارد که اگر به درستی از آنها استفاده شود، چشم انداز خوبی برای ایران قابل تصور است و حتی تشدید تحریم ها هم نمی تواند مشکلات جدی برای ما پدید بیاورد.الان اگر می بینیم که بحث تحریم ها جدی می شود و مشکلاتی را متوجه کشور می کند و فشارهایی به همراه خود می آورد، به خاطر این است که سیاست ها و مدیریت اقتصادی به درستی مسایل را تدبیر نمی کند و سیاست گذاری وجود ندارد و این باعث شده که دشمن خارجی ما هم موقعیت و فرصت را برای فشار بیشتر از طریق تشدید تحریم ها مغتنم بداند. اما اگر بحث مدیریت و سیاست گذاری اقتصادی در کشور به درستی مورد توجه قرارگیرد من فکر می کنم که آثار تحریم ها هم به سرعت برطرف خواهد شد.
نقدینگی باید جمع آوری و به سمت تولید هدایت شود
تمام تاکید ها باید روی بخش تولید باشد اگرما بتوانیم مشکلات بخش تولید را برطرف کنیم، چرخ اقتصادی کشور در سال آینده به حرکت در خواهد آمد. درحال حاضر حجم نقدینگی در کشور بسیار بالاست ولی این حجم بالا دربخش تولید به کار گرفته نشده است، جمع آوری نقدینگی چندان هنر نیست بلکه مهم این است که نه تنها نقدینگی جمع آوری شود بلکه به سمت تولید هم آن را هدایت کنیم و از این طریق نیاز واحدهای تولیدی برطرف بشود.
اگرمشکل تولید حل شود، بحران اشتغال و تورم هم بر طرف خواهد شد، درصورتی که در شرایط کنونی ما تنها با برخی سیاست ها مانند جبران پرداخت به خانوارها فقط مشکل تقاضا را تا حدودی حل می کنیم. وقتی به دلیل تورم شاهد کاهش توان خرید خانوارها هستیم یک راه این است که با پرداخت نقدی قدرت خرید را تا اندازه ای جبران کنیم ولی این راه تنها به صورت مقطعی جواب خواهد داد و در بلند مدت هیچ سودی نخواهد داشت و حتی به تولید آسیب جدی وارد خواهد کرد. باید با یک برنامه ریزی بلند مشکلات تولید را برطرف کنیم تا چرخه اقتصادی اصلاح شود و تمام معضلات اقتصادی حل شود.
باید برای بخش خصوصی و سیستم مالیاتی برنامه ریزی کرد
البته به جز مشکل نقدینگی که در حال حاضر یکی از مشکلات عمده تولید درکشور است، کاستی های دیگری هم در این زمینه وجود دارد مانند بحث بهبود فضای کسب و کار که بخش خصوصی و تولید کنندگان صنعتی با آن رو به رو هستند. جهت گیری و سمت و سوی مالیات هم مشکل دیگری است که واحدهای تولیدی و صنعتی دارند. نظام و سیاست های مالیاتی باید به شکلی باشد که ما برای به جای اخذ مالیات بر تولید روی مالیات بر مصرف برنامه ریزی کنیم و مالیات هم به شکلی باشد که انگیزه ها را از بین نبرد و مصرف را به سمت کالاهای داخلی سوق دهد و زمینه را برای تولید کالای داخلی فراهم کند.
