عدم تمایل مخاطبان به مطبوعات و به خصوص روزنامه ها یکی از اساسی ترین مشکلاتی است که در حال حاضر روزنامه ها با آن درگیر هستند، به همین دلیل ما سراغ یکی از کارشناسان این حوزه رفته و نظر وی را در این خصوص خواستار شدیم.
به گزارش گروه رسانه خبرگزاری دانا(داناخبر)، افشین محمدی، عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی، در رابطه با کثرت رسانه در چند سال اخیر گفت: در چند سال گذشته مطبوعات از نظر تعداد افزایش داشتند، به طوری که آمار تقریبی نشریات در ایران نزدیک به 260 هزار عدد است. اما این پیشرفت تنها از نظر کمی است و متاسفانه هنوز هم مطبوعات ما از نظر کیفی بسیار عقب است، به طوری کههنوز هم نشریات نتوانستند در میان مخاطبان جایگاه واقعی خود را به دست آورند.فضای مجازی، رقیب اصلی مطبوعات مکتوب
این کارشناس رسانه افزود: به عقیده من مطبوعات مکتوب در کشور ما نسبت به سایت ها و خبرگزاری ها بسیار عقب تر هستند، به همین دلیل اقبال عمومی نسبت به آنها کم است. بعضی از افراد عقیده دارند که قیمت بالای مطبوعات از دلایل عدم تمایل مردم نسبت به خرید آنهاست، اما از به نظر من، اهمیت ندادن به سلیقه و خواست مخاطب در مطبوعات باعث عدم تمایل آنها به خرید مطبوعات شده است، چرا که با هزینه های امروزی پرداخت نهایتا دو هزار تومان برای اکثر مردم هرینه سنگینی نیست و اگر مطبوعات ما مردمی باشد مردم حاظر به پرداخت چنین هزینه هایی هستند.
محمدی در مورد شکل گیری خبرگزاری ها در ایران، عنوان کرد: هر جامعه ای برای بقا در دنیای امروز باید خود را با تحولات جهانی هماهنگ کند، در غیر این صورت از میدان رقابت بیرون خواهد رفت. خوشبختانه در ایران در چند سال در رابطه با روزنامه نگاری سایبری و تاسیس خبرگزاری ها اقدامات خوبی انجام داده است، به طوری که در حال حاضر در کشور بیش از 20 میلیون کاربر از رسانه های غیر مکتوب استفاده می کنند، در واقع باید گفت که این نوع رسانه ها به منبع اصلی خبری مردم و رقیب روزنامه های مکتوب تبدیل شده است.
دستمزد پایین روزنامه نگاران باعث عدم تمایل آنها به کار شده است
وی در خصوص عدم تمایل مردم به روزنامه ها گفت: همان طور که قبلا هم به آن اشاره کردم، دلیل اصلی این امر عدم شناخت سلیقه مخاطبان است. اگر مدیران و اعضای تحریریه نشریه ای کار خود را بلد باشند حتی در شرایط سخت و با قوانین محدود کننده هم می توانند طبق سلیقه مخاطب خود بنویسند. بنابراین عدم پاسخ به نیازهای مخاطبان، می‌تواند دلایل دیگری مانند مشکلات مالی داشته باشد.
محمدی ادامه داد: یکی از مشکلات مهم مالی که مطبوعات با آن درگیرند، دستمزد پایین روزنامه نگاران است. با توجه به اینکه فعالیت و تلاش این شغل بالا بوده و معمولا روزنامه نگاران باید انرژی و وقت زیادی را صرف این کار کنند، به همین دلیل افراد با تجربه و تحصیل کرده این رشته حاضر به فعالیت در این شغل با این دستمزدهای کم نیستند و آنهایی هم که حاضر به کار می شوند به دلیل حقوق اندکی که دریافت می کنند مجبور می شوند که چند جا کار کنند تا بتوانند هزینه های جاری زندگی خود را تامین کنند. تمام این عوامل باعث عدم کارایی روزنامه نگاران می شود.
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی، ادامه داد: یکی دیگر از دلایل عدم کیفیت در مطبوعات، فشارهای دولتی در یک دهه گذشته است که همین امر تاثیر زیادی بر روی محتوای مطبوعات گذاشته است. اما به عقیده من مهمترین مساله مربوط به خود رسانه هاست.
وی در این رابطه تصریح کرد: اینکه نسل ضعیفی را در مطبوعات کشور پرورش داده ایم، حتی دانشگاه ها و دیگر مراکز آموزشی هم نتوانستند آن طور که باید نیروی کارآمدی را تربیت کنند، تمام این عوامل دست به دست هم دادند تا مخاطب ایرانی به راحتی روزنامه را کنار بگذارد. به همین دلیل من آینده خوبی برای روزنامه نگاری ایران پیش بینی نمی کنم.
نسل جدید روزنامه نگاران، پتانسیل بالایی ندارند
این کارشناس رسانه درباره نسل جدید روزنامه نگاران در کشور، عنوان کرد: متاسفانه در یک دهه گذشته روزنامه نگاران جوان رغبتی به این رشته نداشته و به همین دلیل دانشگاه ها نیز خروجی مناسبی نداشتند. در هر حال باید فکری برای این مشکل اساسی کرد، چرا که اگر این مشکل را حل نکنیم، در آینده می تواند خسارت زیادی به روزنامه نگاری ایران بزند.
وی در رابطه با ارایه راه حلی برای مشکلات مطرح شده، گفت: یک راه حل مناسب این است که، روزنامه ها باید توجه کنند که 24 ساعت عقب تر از خبرگزاری ها هستند و به همین دلیل نباید به ارایه خبر اکتفا کنند، بلکه علاوه بر خبر باید تحلیل داشته باشند، بسیاری از مخاطبان روزنامه را می خرند برای تشریح موضوعاتی که در جامعه اتفاق افتاده است. یکی دیگر از اقدامات اساسی که افراد مسوول در این رشته باید انجام دهند، تربیت موثر دانشجویان و متقاضیان این رشته است.
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی، افزود: در این رابطه اساتید و مدیران دانشگاه ها و مراکز آموزشی باید نحوه تدریس به دانشجویان را تغییر دهند، به عنوان مثال باید در این مراکز کارگاه های آموزشی برگزار کنند، همچنین باید ارتباط بین دانشگاه ها و رسانه ها را تقویت کرد و دانشجویان این رشته را هم گزینش کرد، به این صورت که اساتید مجرب روزنامه نگاری تشخیص دهند که آیا این دانشجو پتانسیل تبدیل شدن به یک روزنامه نگار ماهر را دارد یا خیر، چرا که داشتن علاقه برای این رشته کافی نیست و فرد نیاز به برخی ویژگی های اساسی دارد.
محمدی در پایان در رابطه با نقش دولت در مورد کمک به رسانه ها، اظهار کرد: مسلما دولت بیشترین کمک را در این رابطه می تواند انجام دهد، چرا که تمام ابزارها در دست دولت بوده و این دولت است که می تواند با تنظیم بودجه کمک اساسی به رسانه ها کند، البته دولت تا حدودی با دادن یارانه کاغذ و ... به رسانه ها کمک می کند، اما باید این کمک ها افزایش یابد تا رسانه های کشور بتوانند سرپا مانده و در عرصه جهانی به رقابت بپردازند.
