مقدمه:
- كلانشهر تهران، پايتخت جمهوري اسلامي ايران وام القراي جهان اسلام،
با برخورداري از جمعيتي بالغ بر 8 ميليون نفر و مساحت تقريبي 720 كيلو متر
مربع، بيست و هفتمين كلانشهر بزرگ و شانزدهمين كلانشهر پر جمعيت جهان بوده و
داراي موقعيت ژئوپوليتيكي حساسي در منطقه خاورميانه است.
- تهران پايتخت 230 ساله ايران، آيينه تمام نمايي از تحولات سياسي،
اقتصادي، اجتماعي و كالبدي تاريخ پر فراز و نشيب اين سرزمين به‌شمار رفته و
از اين رو در بر گيرنده ميراث مادي و معنوي غني‌اي است.
برنامه حاضر تحت عنوان «توسعه اجتماعي شهر: تهران در مسير پيشرفت و
عدالت»، برگرفته از اسناد طرح جامع، مجموعه اقدامات و دستاوردهاي شهرداري
تهران به‌ويژه اقدامات 8 ساله اخير، تحليل وضعيت موجود، تبيين آينده مطلوب،
شناسايي مسيرهاي مناسب براي رشد و توسعه و در راستاي تحقق چشم‌انداز توسعه
بلندمدت شهر تهران است.
چشم‌انداز توسعه شهر
چشم‌انداز توسعه بلند مدت شهر تهران، كه سيماي مطلوب شهر در افق طرح و
ميثاقي براي توسعه پايدار كلانشهر تهران و پايتخت كشور است، هماهنگ با
چشم‌انداز بيست ساله كشور، مبتني بر آرمان‌هاي زير است:
تهران؛ شهري با اصالت و هويت ايراني- اسلامي(شهري كه براي رشد تعالي انسان و حيات طيبه، سامان مي‌يابد)
تهران؛ شهري دانش‌پايه، هوشمند و جهاني
تهران؛ شهري سرسبز و زيبا، شاداب و سرزنده با فضاهاي عمومي متنوع و گسترده
تهران؛ شهري امن و مقاوم در برابر انواع آسيب‌ها و مقاوم در برابر مخاطرات وسوانح
تهران؛ شهري پايدار و منسجم با ساختاري مناسب براي سكونت، فعاليت و فراغت
تهران؛ شهري روان با رفاه عمومي و زيرساخت‌هاي مناسب، همراه با تعديل نابرابريها و تامين كليه حقوق شهروندي
تهران؛ كلانشهري با عملكردهاي ملي و جهاني و با اقتصادي مدرن به
مركزيت امور فرهنگي- پژوهشي و سياسي در سطح كشور، و حداقل يكي از سه شهر
مهم و برتر منطقه آسياي جنوب غربي
تعاريف و مفاهيم:
چشم‌انداز: تصويرزنده آينده است، و به اين پرسش پاسخ مي‌دهد كه در بازه زماني معين«چه بايد بشويم»
هدف: مقصود و منظور انجام كار، (بر اساس شاخص‌هايي مانند: ماهيت، افق زماني، مكان، حوزه عملكرد، به انواع مختلفي تقسيم مي‌شود)
راهبرد: مسير و راه رسيدن به چشم‌انداز و اهداف است
اقدامات اساسي: آن دسته از فعاليت‌هايي است كه در چار چوب راهبردها، براي تحقق هدف‌ها انجام مي‌شود.
بيان اجمالي توسعه اجتماعي:
رويكرد اصلي ما در تنظيم اين برنامه، محور قرار دادن انسان به‌عنوان
هدف اصلي توسعه است كه در مباني ديني ما نيز چنين است. لذا ضمن در نظر
گرفتن همه ابعاد وجودي انسان و نقش‌ها و نيازهاي او، به بعد اجتماعي (به
مفهوم جامعه انساني) شهروندان اهميت محوري قايل شده‌ايم و از آن به عنوان
توسعه اجتماعي ياد مي‌كنيم.
توسعه اجتماعي به مثابه يك كل يكپارچه رويكردي همه جانبه و مستقل است
كه در آن هم توسعه اقتصادي لحاظ مي‌شود و هم ساير انواع توسعه سياسي،
فرهنگي و.... در اين برنامه پسوند «اجتماعي»، نه در عرض مفاهيمي مانند
اقتصادي، سياسي و فرهنگي، بلكه در معناي جامع آن (جامعوي) كل ابعاد حيات
اجتماعي، فرهنگي، سياسي و اقتصادي را در برمي‌گيرد؛ يعني منطبق بر نظام
اجتماعي كلان است. به عبارت ديگر توسعه اجتماعي به عنوان يك كل
يكپارچه(اجتماعي، سياسي، فرهنگي و اقتصادي) به‌دنبال تحقق زندگي بهتر براي
همه شهروندان است. نيل به اين هدف مستلزم توانمند شدن شهروندان در
سازماندهي به ظرفيت‌هاي خويش و ساختار اجتماعي براي مواجهه با فرصت‌ها و
چالش‌هاي پيش رو است.
اين نگاه با حفظ رويكرد جامعوي به ابعاد مختلف توسعه، از افتادن در دام
غلبه رويكردهاي يكجانبه نگر و تقليلگرا اعم از اقتصادگرا، عملگرا،
ايدئولوژيك، طبيعت گرا و... پرهيز مي‌كند.»
اين معنا از توسعه اجتماعي كه داراي نظريه‌ها و مدل‌هاي متاخر توسعه و
رويكردي پويا در عرصه جهاني است دلالت بر وجود مسيرها و نقشه - راه‌هاي
متنوع(نه لزوما غربي) جهت نيل به پيشرفت مبتني بر عدالت دارد. در اين
رويكرد سنت‌هاي ملي-تاريخي جوامع نفي نشده و ظرفيت‌هاي درون آنها تكيه‌گاه
توسعه قلمداد مي‌شود. لذا در جامعه ما هم مي‌توان و هم بايد از يك الگوي
بومي توسعه اجتماعي سخن گفت كه در تعامل با سنت‌ها و بر اساس تقويت
زمينه‌ها و پتانسيل‌هاي موجود در متن جامعه بنا شده است.
مرور عملكرد شهرداري تهران در دهه اخير مبين آن است كه تهران در
زمينه‌هاي موضوعي مديريت شهري، به ميزان قابل توجهي از زمينه‌ها و
زيرساخت‌هاي ارتقاي كيفيت زندگي شهروندان برخوردار شده است. تبديل شهرداري
تهران از سازمان خدماتي به نهاد اجتماعي بر مبناي دو شعار اصلي شهروند
مداري و محله محوري در دوره قبلي مديريتي شهرداري، محور فعاليت‌ها قرار
داشت و در حد مطلوبي محقق شد. با وجود زيرساخت‌هاي فراوان محقق شده در اين
زمينه، اكنون مي‌توان به تحقق سطح ديگري از توسعه اجتماعي در شهر تهران
يعني مديريت«مردم بر شهر» نه به صورت توده‌اي و بي‌شكل، بلكه به واسطه
نهادهاي واسط اجتماعي انديشيد.
بنابراين در تدوين اين برنامه برآنيم كه:
رويكرد تكاملي مبتني بر زيرساخت‌ها
با هدف تحقق توسعه اجتماعي.كيفيت بخشي، پايدارسازي، و طراحي و استقرار نظام مديريت بهينه
تدارك شهر آينده با ايفاي نقش در مقياس‌هاي ملي فرا ملي.
تحقق يابد.
اصول حاكم بر برنامه:
اصل «ارزش‌مداري و اخلاق‌محوري»
اصل «نگرش‌سيستمي و نگاه همه‌جانبه ويكپارچه به توسعه شهري»
اصل مديريت كارآمد و جهادي
اصل «انعطاف‌‌پذيري و قابليت كسب بهترين جايگاه»
اصل «عدم تمركز، توزيع قدرت و تقويت مشاركت عمومي»
اصل «چابك‌سازي و برون سپاري و مديريت كارفرمايي»
اصل «قانون مداري و برنامه‌‌محوري»
اصل «سلامت و شفافيت»
اصل «توجه به تعهد، تخصص وشايستگي»
اصل «عدالت‌محوري، توجه به‌حقوق شهروندي و توجه به منافع عمومي»
اصل «مسئوليت همگاني و پاسخگويي چندجانبه و پذيرش نظارت همگاني»
اصل «توجه به كيفيت، سرعت در عمل با صرف هزينه بهينه»
اصل«تاكيد بر حفظ و ارتقاي منابع‌انساني»
اصل«تاكيد بر استفاده بهينه از منابع مالي و حركت به سوي كسب درآمدهاي پايدار»
راهبردهاي اصلي حاكم بر برنامه:
تمركز بر اتخاذ تصميمات و انجام فعاليت‌ها مبتني بر نظام جامع برنامه‌ريزي
تاكيد بر استقرار نظام كنترل اهداف و نتايج در اجراي برنامه‌ها
كاهش تصدي‌ها و بهره‌گيري كامل از توان بخش خصوصي با تاكيد بر استقرار نظام كارفرمايي
بهره‌گيري از كليه ظرفيت‌هاي حاصل از مشاركت شهروندان
بهره‌گيري از تمام توانمندي‌ها و ظرفيت‌هاي ساير دستگاه‌هاي اجرايي فعال در محيط عملكردي
تمركز بر استفاده از فضاي رقابتي براي رشد و ارتقا
تمركز بر كيفيت ارائه خدمات
تاكيد بر ايجاد و تقويت ساز و كارهاي نظارتي، ارزيابي و كنترل بر تمامي فعاليت‌هاي شهرداري
تقويت و اصلاح نظامات قانوني مرتبط با فعاليت‌هاي مديريت شهري با رويكرد ارتقاي اثربخشي و كارآمدي
تاكيد بر انجام كليه فعاليت‌ها و اقدامات شهرداري بر اساس يافته‌هاي مطالعاتي و پژوهشي
محور اول: مديريت و منابع انساني
چشم‌انداز: تهران؛ شهري هوشمند و دانش پايه
هدف 1: تهران؛ بهره‌‌مند از مديريت يكپارچه شهري
هدف 2: ارتقا و بهبود اساسي در نظام مديريت و منابع‌انساني شهرداري تهران
راهبردها:
تبيين و اصلاح جايگاه و روابط نظام برنامه‌ريزي و مديريت شهري در كلان نظام برنامه‌ريزي و مديريت ملي
توسعه مديريت دانش در نظام مديريت شهري
تحقق شهر هوشمند با اولويت هوشمندسازي نهاد مديريت شهري
بازنگري راهبردي و مهندسي مجدد نظام مديريت اجرايي شهر تهران در راستاي تحقق مديريت يكپارچه
ظرفيت‌سازي در شهرداري تهران براي پذيرش وظايف قانوني مندرج در ماده 173 قانون برنامه پنجم توسعه كشور
چاپك‌سازي، كاهش تصدي گري، و حاكميت مديريت كارفرمايي.
يكپارچه‌سازي سيستم‌هاي اطلاعات و دانش پايه ساختن و هوشمندسازي سيستم‌ها و نظامات مديريتي شهرداري تهران
تحقق نظام حكمروايي خوب شهري
توسعه و يكپارچه‌سازي نظامات بازرسي، نظارت و ارزيابي.
تاكيد بر رضايتمندي شهروندان از طريق افزايش بهره‌وري با استفاده از سيستم‌ها و مديريت كيفيت و بهره‌وري
ارتقاي شاخص‌هاي رقابت‌پذيري شهرو شهرداري تهران
ارتقاي سيستم‌هاي تصميم‌سازي و تصميم‌گيري در نظام مديريت شهري
ارتقاي سطح كارآمدي و اثر بخشي منابع و سرمايه‌هاي انساني شهرداري از طريق نظام مديريت راهبردي منابع و سرمايه‌اي انساني
مديريت هزينه و اصلاح الگوي مصرف در شهرداري تهران
توسعه نظام مديريت منابع‌انساني شهرداري و توانمندي‌هاي سرمايه‌هاي انساني آن
ارتقا شفاف‌سازي و سلامت اداري از طريق تقويت كنترل‌هاي دروني و نظارت همگاني.
سياست‌ها و اقدامات اساسي:
تعامل با دولت جهت تصويب لايحه جامع مديريت شهري در مجلس شوراي اسلامي
افزايش ميزان كار بست پروژههاي مطالعاتي جهت بهبود سطح كارايي و اثر بخشي فعاليت‌هاي مديريت شهري
ايجاد زيرساخت‌هاي نظام كارفرمايي و تولي‌گري مديريت شهري و نيز واگذاري و برون سپاري فعاليت‌هاي تصدي گرانه
بازنگري و اصلاح ساختار سازماني و بهينه‌سازي اندازه آن هماهنگ با تغييرات محيط و بلوغ سازماني
افزايش سرويس‌هاي الكترونيكي شهروندي در سامانه‌هاي شهرداري و شهر الكترونيك در راستاي نهادينه‌سازي شهر الكترونيك
تدوين الگوي جامع بر نامه ريزي و تنظيم برنامه‌هاي ميان مدت و سالانه
تهيه و تنظيم لايحه روابط مالي- حقوقي دولت و شهرداري و اخذ هزينه‌هاي پايتختي شهر تهران
توسعه نرم‌افزاري و سخت افزاري رصدخانه شهري تهران در راستاي پشتيباني از تصميم-گيري مديريت شهري و تحقق نظام مديريت يكپارچه شهري
توانمندسازي پيمانكاران بخش خصوصي در طراحي و اجراي پروژههاي بزرگ
شهري با استفاده از روش‌هاي نوين. (نظير EPC و كليد در دست Turn Key)
بررسي دوره‌اي صلاحيت پيمانكاران و مشاوران و اعمال سياست‌هاي تشويقي و تنبيهي بر اساس عملكرد آنها.
تحقق نظامات شايسته گزيني، شايسته پروري، شايسته گماري، و شايسته سالاري در مديريت منابع‌انساني
استقرار نظام سنجش عملكرد و بهره‌وري كاركنان مبتني بر اهداف و نتايج تحقق يافته
استقرار نظام پرداخت مبتني بر كارآمدي و عملكرد واقعي كاركنان و استمرار تصدي مشاغل مبتني بر كارآمدي و اثر بخشي آنان
توسعه سرمايه‌گذاري‌هاي داخلي و خارجي در شهر با نگاه مشاركتي ضمن بهبود بسترهاي قانوني و نهادي
ارتقاي كيفيت نظام حسابداري و حسابرسي شهرداري تهران همگام با استانداردهاي جهاني
تبيين، اصلاح جايگاه و روابط نظام درآمدي شهرداري در سيستم كلان اقتصادي كشور
بستر‌سازي، ظرفيت‌سازي و ايجاد تنوع در فعاليت‌هاي اقتصادي شهر براي توانمندسازي پايه‌هاي درآمدي شهرداري
تقويت توانمندي‌هاي كارفرمايي و تولي‌گري شهرداري و برون سپاري امورات تصدي‌گرايانه
استقرار كامل حسابداري تعهدي
اصلاح نظامات مالي مبتني بر شفاف‌سازي و پاسخگويي
ايجاد خزانه متمركزشهرداري جهت درآمدهاي غير نقدي
تثبيت و پي گيري بودجه‌ريزي عملياتي بر مبناي مشاركت شهر وندان با رويكرد محله محوري
محور دوم: توسعه اجتماعي - فرهنگي
هدف: تهران «شهر توسعه يافته» اجتماعي- فرهنگي
راهبردها:
ارتقاي كيفيت زندگي با بهره‌‌مندي از سرمايه‌هاي اجتماعي- فرهنگي شهروندان
افزايش مشاركت نهادهاي مدني در برنامه‌ريزي، تصميم‌سازي و مديريت شهري
اداره فرهنگي شهر توسط اهالي فرهنگ
بهره‌‌مندي بيشتر از عالمان علوم انساني
توسعه آموزش‌هاي فرهنگي-اجتماعي در حوزه‌هاي مختلف
توجه به تاريخ ايراني-اسلامي به عنوان ركن اصلي سازنده هويت فرهنگي شهروندان
ارتقاي كيفيت زندگي با بهره‌‌مندي از سرمايه‌هاي اجتماعي- فرهنگي شهروندان
كاهش فاصله شمال-جنوب در دسترسي به فضاها، خدمات و كالاهاي فرهنگي-اجتماعي
توسعه يكپارچه زيرساخت‌هاي فرهنگي و اجتماعي در شهر
تقويت خانواده به عنوان ركن اساسي جامعه
بهبود سبك زندگي بنا بر مطلوبيت‌هاي ايراني-اسلامي
تداوم و تعميق تحول شهرداري از سازماني خدماتي به نهادي اجتماعي
ارتقاي سرمايه‌هاي اجتماعي و فرهنگي شهروندان از طريق بسط و گسترش زيرساخت‌ها، امكانات و تعاملات اجتماعي و محصولات فرهنگي و هنري
گسترش ظرفيت‌ها و تعميق فرهنگ ورزش و سلامت
تعميق ارزش‌ها، باورها و معرفت ديني، انقلابي و ملي و صيانت و ترويج
آموزه‌هاي فرهنگ غني ايراني- اسلامي به منظور پرورش شهرونداني با ايمان،
صادق، با نظم و متعهد، كارآفرين و پرتلاش.
ارتقا و ترويج فرهنگ و رفتار شهروندي و آشناسازي شهروندان به‌حقوق و تكاليف خود.
سنجش و ارزيابي مستمر و نوبه‌اي سرمايه اجتماعي و رضايتمندي عمومي شهروندان
سياست‌ها و اقدامات اساسي:
استقرار نظام سنجش كيفيت زندگي و اجراي برنامه‌هاي ارتقاي آن
سنجش و رصد مستمر شاخص‌هاي كيفيت زندگي و بهبود آن تا رسيدن به استانداردهاي مطلوب
تقويت مديريت محله با رويكرد مشاركت شهروندان در اداره محله
تشكيل شوراي مشاوران علوم انساني جهت محور قرار گرفتن اهالي علوم انساني در برنامه‌ريزي توسعه شهر
ايجاد بانك اطلاعات و آمار اجتماعي و فرهنگي شهر
جلب مشاركت شهروندان با تاكيد بر حضور اصحاب فرهنگ و فعالان اجتماعي در انجام فعاليت‌هاي اجتماعي و فرهنگي در سطح شهر
ترويج فرهنگ ايراني- اسلامي و ارتقاي سرمايه‌هاي اجتماعي – فرهنگي شهروندان
توسعه و تقويت سازمانهاي مردم نهاد و بخش خصوصي در برنامه‌هاي حمايت
از ايتام، مستمندان، زنان سرپرست خانوار،... و حوزه‌هاي فراغتي و گردشگري،
پيشگيري از آسيب‌هاي اجتماعي، ساماندهي آسيب ديدگان، ارتقاي سلامت اجتماعي، توانمندسازي اقشار آسيب ديده يا در معرض آسيب،....
شناسايي، تكريم و معرفي مفاخر و آفرينش‌هاي ديني، فرهنگي، ورزشي، ادبي و
علمي شهر تهران و انتخاب شهروند نمونه بر اساس ضوابط و معيارهاي مطلوب
برگزاري مراسم و مناسبت‌هاي ملي، ديني، انقلابي و جشنواره‌هاي آييني
توسط مراكز و فضاهاي فرهنگي و اجتماعي وابسته به شهرداري با رويكرد محله
محوري واستفاده از ظرفيت‌هاي محله‌اي
حمايت از خدمات اجتماعي مطلوب و محصولات فرهنگي و هنري جهت ارتقاي سطح فرهنگي– اجتماعي شهروندان
استفاده از آثار حجمي و هنرهاي تجسمي مناسب با ويژگي‌هاي محيطي شهر و مراكز و اماكن خاص آن.
تقويت تشكلهاي صنفي وغيردولتي حوزه فرهنگي و اجتماعي و حمايت از
تشكلهاي مردم نهاد براي استفاده از ظرفيت و توانمندي آنان در پيشبرد امور و
برنامه‌هاي مديريت شهري
آموزش و ترويج مهارت‌هاي زندگي براي خانواده‌ها در راستاي تحكيم و اعتلا، كارآمدي و پايداري خانواده
تهيه و تدوين طرح‌ها و برنامه‌هايي به منظور ترويج سبك زندگي اسلامي- ايراني
تامين و تخصيص بهينه امكانات ورزشي و توسعه فرهنگ ورزش همگاني در راستاي سلامت و نشاط اجتماعي شهروندان
گسترش آموزش‌هاي حضوري و غيرحضوري به منظور ارتقا و ترويج فرهنگ
شهروندي و پرورش شهروندان با ايمان، متعادل، صادق، منظم، قانون مدار،
كارآفرين و پر تلاش و تقويت اعتماد متقابل بين آنان و بين شهروندان و
مديريت شهري با همكاري دستگاه‌هاي دولتي، تشكلهاي غيردولتي و از طريق
نهادينه كردن حقوق و تكاليف شهروندي
انجام مطالعات پيوست اجتماعي و فرهنگي طرح‌ها و پروژههاي شهري
بهبود كيفيت اوقات فراغت در ميان خانواده‌هاي تهراني و استفاده از فرصت
اوقات فراغت براي توسعه آگاهي و ترويج فرهنگ و رفتار مطلوب شهروندي
افزايش ظرفيت‌ها و امكانات تفرج و گردشگري، گذران اوقات فراغت، ورزش و....
ترويج شيوه زندگي سالم و ارتقاي خدمات بهداشت و سلامت در سطح شهر و
اجراي ادواري طرح سنجش عدالت در سلامت و انجام مداخلات بر اساس نتايج حاصله
پيش‌بيني و اجراي طرح نيازسنجي فرهنگي و اجتماعي در كلان شهر تهران به‌منظور اولويت‌بندي تامين نيازها و اعمال در برنامه‌هاي سالانه
توسعه عرصه‌هاي عمومي و فضاهاي فرهنگي- اجتماعي شهر به‌منظور احيا و تقويت حيات مدني
فراهم نمودن زمينه باروري فرهنگ و شكوفايي استعداد‌هاي شهروندان
حمايت از خدمات و محصولات فرهنگي(كتاب، مطبوعات، سينما،...)
حمايت از فعاليت‌هاي اجتماعي- فرهنگي مطلوب در فضاي مجازي
ارتقا و ترويج فرهنگ و رفتار مطلوب شهروندي و آشناسازي شهروندان به‌حقوق و تكاليف خود و قانونمندسازي الزامات آن
محور سوم: شهري با اصالت و هويت ايراني - اسلامي
چشم‌انداز: تهران؛ شهري با اصالت و هويت ايراني- اسلامي(شهري كه براي رشد و تعالي انسان و حيات طيبه، سامان مي‌يابد)
راهبرد ها:
احيا و باز نمايي هويت اسلامي- ايراني در معماري و منظر شهر
ترويج سبك زندگي ايراني- اسلامي در ميان شهروندان
هويت بخشي و زيباسازي سيما و منظر شهري
ترويج فرهنگ ايراني- اسلامي و ارتقاي سرمايه‌هاي فرهنگي و اجتماعي شهروندان
سياست‌ها و اقدامات اساسي:
توسعه نشانه‌ها و احياي الگوهاي هويتي سيما و منظر شهري
مديريت و راهبري احياي آثار، محوطه‌ها و بافت‌هاي ارزشمند تاريخي، فرهنگي و طبيعي شهر تهران
حمايت از برنامه‌هاي فرهنگي هنري براي ترويج و گسترش ارزش‌هاي ديني، ملي و انقلابي.
شناسايي، بازسازي و نگهداري اماكن حامل ارزش‌ها و وقايع تاريخي وانقلاب اسلامي
تقويت مديريت محله با رويكرد مشاركت شهروندان در اداره محلات و بهبود و تحكيم هويت‌هاي محله اي
ترويج فرهنگ و ارزش‌هاي دوران دفاع‌مقدس
ارتقاي نقش و جايگاه زنان در جامعه
حمايت از برنامه‌ها و فعاليت‌هاي مساجد و تشكلهاي ديني به‌منظور
استفاده از ظرفيت‌ها و توانمندي‌هاي آنان جهت گسترش ارزش‌ها و رفتارهاي
مطلوب شهروندان
احيا و تقويت حيات مدني در عرصه‌هاي عمومي و فضاهاي اجتماعي- فرهنگي شهر
محور چهارم: شهري با عملكردهاي ملي و جهاني
چشم‌انداز: تهران؛ كلانشهري با عملكردهاي ملي و جهاني و... به مركزيت
امور فرهنگي پژوهشي و سياسي در سطح كشور، و حداقل يكي از سه شهر برتر
آسياي جنوب غربي
راهبردها:
درك فضاهاي رقابتي كلانشهرهاي جهاني و ارتقاي شاخص‌هاي عملكرد شهر و شهرداري در مقايسه با ديگر كلانشهرها
توسعه عرصه‌هاي عمومي و فضاهاي فرهنگي شهر تهران در ابعاد بين‌المللي، ملي و كلان شهري
تقويت حضور و نقش تهران در مجامع بين‌المللي و رسيدن به تراز مطلوب جهاني
اهميت دادن بيش از پيش به طرح‌هاي موضوعي و موضعي با كاركردهاي ملي و بين‌المللي
افزايش نقش‌آفريني فعال در حوزه توسعه ديپلماسي شهري
سياست‌ها و اقدامات اساسي:
ارتقاي شاخص‌هاي رقابت‌پذيري شهر و شهرداري
تبديل تهران به مركزي براي رخدادهاي فرهنگي، ملي و بين‌المللي از طريق توسعه عرصه‌ها و فضاهاي فرهنگي شهر
شناسايي و تعامل (ملي و فراملي) كافي براي نقش‌آفريني بيش از پيش در حوزه ديپلماسي شهري
توسعه فضاهاي گردشگري جهت جذب بيشتر گردشگران خارجي ضمن حفظ معيارهاي فرهنگي- ارزشي
تدوين نظام فني و اجرايي در حوزه‌هاي مختلف در سطح استانداردهاي بين‌المللي
ارتقاي سطح مديريت شهري و فضاهاي فرهنگي شهر تهران و تلاش جهت معرفي
بيشتر امكانات اين شهر براي ايجاد ارائه تصوير مناسب از پايتخت ايران
اسلامي
تدارك ساز و كار و تسهيل امكان جذب گردشگرو حمايت از سازمانهاي خصوصي گردشگري
برگزاري همايش‌هاي بين‌المللي براي ارتقاي نام تهران و معرفي ارزش‌هاي ديني و ملي
توسعه زير ساخت‌هاي فن‌آوري اطلاعات در راستاي تعامل و بهره‌‌مندي از فرصت‌هاي جهاني
افزايش تعداد عضويت‌هاي شهر داري در مجامع بين‌المللي
افزايش تعداد خواهر خواندگي خود با شهر‌هاي مهم و مطرح جهان
شركت فعال در اجلاس‌هاي بين‌المللي
بستر‌سازي جهت برگزاري اجلاس‌ها، نشست‌ها و رويدادهاي بين‌المللي در شهر
محور پنجم: شهر پاك
هدف: شهري بهره‌‌مند از محيط‌زيست مطلوب
راهبرد ها:
صيانت از منابع و سرمايه‌هاي طبيعي شهر
ارتقاي كيفيت محيط‌زيست و توان اكولوژيكي شهر تهران
استقرار نظام بازرسي زيست‌محيطي و استانداردهاي HSE در اجراي پروژه‌ها
تدارك ساز و كارها و حمايتهاي لازم جهت كاهش موثر عوامل آلاينده محيط‌زيست
توسعه يكپارچه و متوازن فضاي سبز شهري و پيراشهري
وارد نمودن رويكرد محيط‌زيستي در برنامه‌ريزي‌ها و مديريت كلان شهر
افزايش هزينه‌هاي استفاده از وسايل نقليه شخصي و كاهش هزينه‌هاي اجتماعي و زيست‌محيطي آن براي شهر و شهروندان
سياست‌ها و اقدامات اساسي:
تدوين معيارها و شاخص‌هاي زيست‌محيطي و توسعه پايدار شهري، و اجرايي نمودن آنها در سياست‌گذاري، برنامه‌ريزي، خدمات و فعاليت‌ها
تامين سازو كارهاي كاهش موثر آلودگي هوا و آلودگي صوتي در شهر
تهيه پيوست‌ها و انجام ارزيابي‌هاي زيست‌محيطي قبل از اجراي پروژه‌ها
توانمندسازي و جلب همكاري تشكلهاي مردم نهاد در راستاي تحقق اهداف زيست‌محيطي
توسعه فضاي سبز شهري با در نظر گرفتن مقياس عملكرد شهري، منطقه اي، ناحيه‌اي و محله اي
توسعه فضاي سبز پيراشهري با تاكيد بر طرح كمر بند سبز
تلاش و رايزني براي كاهش موثر امواج راديويي پارازيت(به دليل خطر آن براي سلامتي شهروندان)
نظارت و كنترل زيست‌محيطي فعاليت‌ها و خدمات حادث در مديريت شهر
كاهش و پايش آلايندگي زيست‌محيطي ناشي از سيستم‌ها و تسهيلات حمل و نقل
توسعه محورهاي سبز و فضاهاي سبز و مفرح در كوهساران پيرامون شهر تهران، رود دره‌هاي هفتگانه شهر تهران، و...
افزايش سازگاري سيستم‌ها و تسهيلات حمل و نقل با محيط‌زيست
شناسايي و استفاده از مصالح و تكنولوژي‌هاي جديد و سازگار با محيط‌زيست در اجراي پروژه‌ها
محور ششم : حمل و نقل و ترافيك
چشم‌انداز: تهران، شهري روان با رفاه عمومي و زير ساخت‌هاي مناسب همراه با تعديل نابرابريها و تامين عادلانه كليه حقوق شهروندي
راهبرد ها:
توسعه سيستم حمل و نقل يكپارچه، در دسترس، روان، راحت، ايمن، پاك و جهت رفاه عمومي و توسعه اقتصادي تهران
به كارگيري ساز و كارهاي فني و اقتصادي مناسب جهت افزايش سهم استفاده از وسايل حمل و نقل عمومي و كاهش سفر با وسايل نقليه شخصي
انسان محور نمودن نظام حمل و نقل و ترافيك
روان‌سازي جريان ترافيك
مديريت تقاضاي سفر
توسعه حمل و نقل عمومي با معيارهاي دسترسي، سطح پوشش، يكپارچگي، مطلوبيت و سازگاري با محيط‌زيست
ارجحيت منافع و مصالح عمومي بر خصوصي و تامين عادلانه امكانات حمل و نقلي براي همه اقشار جامعه
افزايش سازگاري سيستم‌ها و تسهيلات حمل و نقل با محيط‌زيست
سياست‌ها و اقدامات اساسي:
تعديل نرخ تقاضاي سفر و بهبود زمان‌بندي سفر
تعريف، تبيين و پياده‌سازي شاخص‌هاي حمل و نقل انسان محور در شهر تهران
افزايش سهم وسايل نقليه عمومي و سهم سفرهاي غير موتوري(پياده و دوچرخه،...) از تعداد سفرهاي سواره و موتوري
كاهش آلودگي هوا و صداي ناشي از وسايل حمل و نقل و ارتقاي دانش و فرهنگ ترافيك
افزايش ايمني سيستم‌ها و تسهيلات حمل و نقل
بهينه نمودن ميزان عرضه سيستم‌ها و تسهيلات حمل و نقل
ارتقاي متوسط سرعت جابه‌جايي در حمل و نقل عمومي
پياده‌سازي سيستم مديريت ايمني معابر شهر تهران
توسعه و مناسب‌سازي پياده راه‌ها و پياده روها
توسعه سيستم‌هاي هوشمند حمل و نقل (ITS) و سامانه‌هاي اطلاع‌رساني براي شهروندان
انجام اقدامات اثر بخش با هدف نظم دهي و آرام‌سازي معابر در محيط‌هايي كه تزاحم و تنش وجود دارد.
مناسب‌سازي زير ساخت‌ها وتسهيلات براي گروه‌ها و اقشار خاص و آسيب پذير(جانبازان، معلولان، كودكان و سالخوردگان)
توسعه حمل و نقل عمومي با تاكيد بر توسعه حمل و نقل ريلي (مترو)
افزايش هزينه‌هاي استفاده از وسايل نقليه شخصي و كاهش هزينه‌هاي اجتماعي وزيست‌محيطي آن براي شهر و شهروندان
ترغيب والزام به استفاده حداكثري از ظرفيت‌هاي انجام خدمات به‌صورت الكترونيكي به‌جاي مراجعه حضوري
افزايش كارايي و بهره‌وري در سياست‌ها وتسهيلات حمل ونقل شهري
ايجاد بستر لازم جهت سرمايه‌گذاري بخش خصوصي در احداث، تجهيز و افزايش
ظرفيت پاركينگ‌هاي طبقاتي، مكانيزه و غير مكانيزه در سطح شهر تهران
ايجاد هماهنگي بيشتر ميان كار بري زمين و حمل و نقل
محور هفتم: شهرسازي و معماري
چشم اندار: تهران؛ شهري پايدار و منسجم با ساختاري مناسب براي سكونت، فعاليت و فراغت
راهبردها:
انسجام فضايي- كالبدي شهر تهران براي نيل به توسعه پايدار با تاكيد بر زيست‌پذيري و
رقابت‌پذيري
باز آفريني سازمان فضايي و اجتماعي شهر به منظور هويت مندي و منزلت يابي شهر و شهروندان.
تكميل زنجيره ارزش طرح‌هاي توسعه شهري وطرح‌هاي موضعي و موضوعي مصوب
تعادل بخشي و برقراري توازن در توزيع مراكز خدمات و فعاليت، در سلسله
مراتب جغرافياي شهري(شهري، فرامنطقه اي، منطقه اي، ناحيه‌اي، محله‌اي و...)
با رويكرد بهبود دسترسي و كاهش تقاضاي سفر
تثبيت محدوده كالبدي حريم وشهرها وشهرك‌ها وروستاهاي واقع در حريم شهر تهران و نظارت و كنترل موثر بر گسترش آنها
تسهيل گري و ترويج فرهنگ نوسازي مردمي در بافت‌هاي فرسوده شهر تهران
ضمن تامين زيرساخت‌ها و ايجاد محرك‌هاي توسعه در بافت‌هاي فرسوده
تهيه، پايش و نظارت بر حسن اجراي طرح‌هاي توسعه شهري و ضوابط و مقررات مربوطه
تعريف و استقرار مكانيسم جديد رابطه توسعه فضايي- كالبدي شهر با نظام درآمدي شهرداري تهران
كنترل و پايش هوشمند تحولات كالبدي و ساخت و ساز در شهر تهران
سياست‌ها و اقدامات اساسي:
بازنگري و اصلاح ضوابط شهرسازي و معماري به‌منظور تحقق بهينه طرح جامع و
طرح‌هاي تفصيلي جديد و دستيابي به سرانه‌هاي بهينه براي سكونت، فعاليت و
فراغت شهر تهران
تهيه تمامي طرح‌هاي موضعي و موضوعي تكليفي طرح جامع(150) و تفصيلي شهر تهران(498)
ساماندهي فضاهاي شهري از نظر كيفيت محيطي و انتظام بصري
ترغيب و الزام به رعايت معيارها و ضوابط زيباسازي در نماي ساختمان‌ها و ابنيه
تدوين ضوابط بدنه‌هاي شهري، نمادها و خط آسمان
برقراري تسهيلات لازم به منظور ترغيب خروج پادگانها و اراضي نظامي از شهر تهران
كنترل رشد كالبدي شهر از طريق كمربند سبز پايتخت
الزام تهيه شناسنامه فني ساختمان براي كليه ابنيه ساخته شده در تهران
استقرار ساز وكارهاي صدور گواهي پايان كار ساختماني بر مبناي دريافت بيمه تضمين كيفيت ساختمان توسط شهرداري تهران
استقرار سامانه صيانت و رصد هوشمند تغييرات فضاهاي سبز و خدمات
هفتگانه(آموزشي، درماني مذهبي، ورزشي، تفريحي،گردشگري و فرهنگي) شهر تهران
تعيين مناطق و محوطه‌هاي نيازمند مديريت ويژه فضايي- كالبدي در سطح شهر تهران مانند اراضي عباس آباد، بافت تاريخي و نظاير آن
محور هشتم: خدمات شهري
چشم‌انداز: تهران؛ شهري سرسبز و زيبا، شاداب و سرزنده با فضاهاي عمومي متنوع و گسترده
راهبردها :
تامين متناسب نيازهاي شهروندان در زمينه خدمات شهري
توزيع متوازن فضاهاي خدماتي و رفاهي متناسب با نياز شهروندان
به كارگيري مشوق‌هاي لازم و سازوكار‌هاي مناسب جهت انتقال صنايع و
مشاغل مزاحم و آلاينده به بيرون شهر و اصلاح پراكنش مشاغل و صنوف در سطح
شهر
ارتقاي كيفي ارائه خدمات در مراكز خدماتي شهرداري(ميادين ميوه و تره‌بار، پارك‌ها،...)
ارتقاي سطح بهداشت و محيط‌زيست شهري
بهبود كيفيت بصري محيط شهري
ارتقاي سطح خدمات سازمان‌ها و مراكز خدمات شهري
سياست‌ها و اقدامات اساسي:
تدارك سازو كارها و هماهنگي‌هاي لازم جهت ايجاد كانال مشترك تاسيسات شهري
آموزش فرهنگ‌سازي واصلاح الگوي مصرف در توليد و تفكيك پسماند از مبدا
ارتقاي نظام امنيت غذايي و بهبود سيستم‌هاي كنترل كيفي و نظارتي بر عرضه محصولات كشاورزي و دامي در اماكن تحت نظارت شهري
اصلاح فرآيندها و استفاده بيشتر از فن‌آوري‌هاي نوين جهت افزايش سطح رفاه و كيفيت خدمات‌رساني در شهر.
ساماندهي و احياي منابع آبي پايدار و استفاده از سيستم‌هاي نوين آبرساني و آبياري فضاي سبز
افزايش ضريب نفوذ مكانيزاسيون در خدمات شهري
اصلاح و تكميل سيستم زهكشي، جمع‌آوري و انتقال روانآب‌هاي سطحي با استفاده از مصالح و روش‌هاي نوين زهكشي
ترويج و توسعه استفاده از سبز بام‌ها و فضاهاي سبز عمودي در شهر
كاهش زمان رسيدن به محل حادثه و ارتقاي كيفي خدمات ايمني و آتش‌نشاني
ترغيب و حمايت از بهينه‌سازي الگوهاي مصرف، استفاده حداكثري از انرژي‌هاي نو در فضاها و ساختمان‌ها و تاسيسات عمومي شهر.
تكميل ساماندهي گلزار منور شهدا و ارائه خدمات كمي و كيفي مطلوب به زائران بهشت زاهرا(س).
توسعه اماكن عمومي بهداشتي شهري
بهبود سرانه تاسيسات و تجهيزات خدمات شهري
توسعه كمّي و كيفي خدمات ميادين و بازار‌هاي ميوه و تره‌بار با هدف
ارتقاي كيفيت زندگي شهروندان (سلامت و امنيت غذايي، دسترسي و قيمت
مناسب،...)
توسعه و ارتقاي ظرفيت آرامستان‌هاي شهر تهران
گسترش استفاده مجدد از پساب‌ها و بازچرخاني آب.
محور نهم: شهري با اقتصاد مدرن
چشم‌انداز: تهران؛ كلانشهري بر پايه اقتصادي مدرن و حداقل يكي از سه شهر مهم و برتر اقتصاد منطقه آسياي جنوب غربي
راهبردها:
حاكميت مديريت كارفرمايي و كاهش تصدي‌گري
بهبود فضاي كسب و كار و ارتقاي شاخص‌هاي اقتصاد و بهره‌وري شهر
مشاركت بخش خصوصي، دولتي و عمومي در توسعه اقتصادي شهر
ارتقاي مشاركت و سرمايه‌گذاري شهروندان در توسعه شهر تهران
ارتقاي سطح اقتصاد فرهنگ
پايدارسازي منابع درآمدي شهرداري تهران
تغيير رويكرد از درآمد بر پايه عوارض ساخت وساز، به عوارض بر پايه بهره‌برداري
سياست‌ها و اقدامات اساسي:
برون سپاري، كوچك‌سازي، چابك‌سازي و هوشمندسازي شهرداري تهران
به‌منظور فراغت و فرصت جهت كارفرمايي و تولي‌گري براي ايفاي نقش‌هاي برتر
شناسايي و معرفي فرصت‌هاي سرمايه‌گذاري تهران براي ايفاي نقش‌هاي برتر
ملي و فراملي به سرمايه‌گذاران داخلي و خارجي در چارچوب‌هاي قانوني و
ترغيبي متناسب.
انحصارزدايي و ايجاد فضاي رقابتي براي سرمايه‌گذاران درحوزه‌هاي مختلف شهري
آموزش و حمايت از كارآفرينان و تسهيل شرايط كسب و كار براي شهروندان
ايجاد بستر لازم جهت سرمايه‌گذاري بخش خصوصي در اجراي طرح‌ها و پروژههاي توسعه و عمران شهري.
تاكيد بر مزيت‌هاي رقابتي شهر تهران
تدارك سازو كار، قوانين، مقررات، تسهيلات وزيرساخت‌هاي مناسب اقتصادي براي شهر
تدوين دستورالعمل تشخيص وصول بهاي خدمات و اخذ تعرفه بهاي خدمات شهري بر پايه قيمت تمام شده خدمات و عدالت اجتماعي.
بستر‌سازي، ظرفيت‌سازي و ايجاد تنوع در فعاليت‌هاي اقتصادي شهر براي توانمندسازي پايه‌هاي درآمدي شهرداري
ايجاد مديريت متمركز بر بدهي‌ها و وام در مجموعه شهرداري و سازمانهاي وابسته
توانمندسازي شهروندان براي كارآفريني در سطح خرد
توسعه و استفاده حداكثري از ظرفيت‌هاي قانوني موجود جهت افزايش كارآمدي نظام اخذ عوارض از شهروندان و فعالان اقتصادي
اهتمام حداكثري در شفافيت و انضباط مالي شهرداري
به كارگيري هدفمند و موثر ابزار‌هاي مالي نظير بورس، اوراق قرضه، وام و صندوق‌هاي سرمايه‌گذاري
محور دهم: شهر ا يمن
چشم‌انداز: تهران؛ شهري امن و مقاوم در برابر انواع آسيب‌ها، مخاطرات و سوانح
راهبردها:
ايمن‌سازي شهر در برابر سوانح طبيعي و انسان ساز
بهسازي، بازسازي و نوسازي بافت‌هاي فرسوده شهري
كاربست اصول پدافند غير عامل در شهر تهران
بهبود سيستم‌ها و شاخص‌هاي مديريت بحران، ايمني و آتش‌نشاني
تدارك ساز و كارهاي كاهش موثر ميزان آسيب‌ديدگان حوادث ترافيكي و غيرترافيكي
سياست‌ها و اقدامات اساسي:
استقرار نظام جامع اطلاعات وارتباطات مديريت بحران
توسعه شبكه و زيرساخت‌هاي مناسب براي مديريت و مواجهه با بحران‌هاي طبيعي و غيرطبيعي
پايش و بهبود پايداري و تاب آوري شهر در مقابل بحران‌هاي طبيعي و حوادث
توانمندسازي،فرهنگ‌سازي و توسعه ظرفيت مشاركت شهروندان در مديريت بحران و كاهش آثار بلاياي طبيعي.
هوشمندسازي شهر و نهادهاي مديريت شهري جهت مديريت و مواجهه موثر با
بحران‌هاي طبيعي و غيرطبيعي(سامانه‌هاي پيشگيري و كنترل، سامانه‌هاي اعلان
وضعيت اضطراري و آماده باش شهر...)
حركت جهت يكپارچه‌سازي مديريت و خدمات پيشگيري و مقابله با بحران‌ها و حوادث
توسعه و گسترش فضاهاي مناسب شهري به‌صورت هدفمند براي موقعيت‌هاي بحراني
توجه اكيد به پهنه‌هاي لرزه خيز و پرخطر شهر تهران و اعمال قاطعانه ضوابط و ملاحظات ساخت و سازهاي شهري در پيرامون آنها
ايجاد مراكز امن براي اداره شهر تهران در شرايط بحران به عنوان مركز حكومتي كشور
تقويت نظام سازماني و تشكيلاتي ايمني، آتش‌نشاني و مديريت بحران شهر تهران
بهره‌گيري چند منظوره از مراكز، فضاهاي شهري و تاسيسات عمومي شهر براي اسكان و ساير نيازها
توسعه اقدامات و روش‌هاي پيشگيرانه و خطرمحور در مقابل رويكرد بحران محوري(مديريت ريسك بحران در كلانشهر تهران)
برنامه‌ريزي و اعمال مديريت بحران اجتماع محور و نهادگرا از طريق
نهاد‌سازي محلي، توانمندسازي قابليت واكنش اضطراري و سازماندهي و تجهيز
تشكلهاي محله اي.
تقويت توانمندي‌هاي پايگاه‌هاي پشتيباني مديريت بحران در سطح شهر و حفظ آمادگي دائمي براي مواقع اضطراري
افزايش ضريب ايمني در ساخت وسازهاي جديد
كاهش خطر پذيري سيلاب شهر تهران با مديريت بهينه آبهاي سطحي و توسعه و
نگهداري سيستم زهكشي و هدايت آبهاي سطحي شهر مبتني بر طرح جامع آبهاي
سطحي تهران
گسترش روش‌هاي اتكايي و جبراني نسبت به توسعه انواع پوشش‌هاي حمايتي
بيمه‌اي و حمايتهاي مالي و ساز وكارهاي تشويقي براي پيشگيري و جبران
خسارتهاي احتمالي حوادث براي شهر، شهروندان و اموال و دارايي‌هاي شهرداري
پياده‌سازي سيستم مديريت ايمني معابر شهر تهران
افزايش ايمني سيستم‌ها و تسهيلات حمل و نقل
منبع: تهران امروز
