به گزارش گروه راهبرد خبرگزاری دانا درگزارش نظارتی مجلس از سه ماه اول کاری دولت یازدهم آمده است که رییس جمهور 222 تذکر از نمایندگان مجلس دریافت کرده و وزیر امور خارجه نیز بیشترین تذکر را نسبت به نحوه انجام مذاکرات هسته ای با کشورهای 1+5 دریافت کرده است.
سرعت دو برابری دولت جدید در ابلاغ قوانین نسبت به دولت قبل
با توجه به افزایش 70 درصدی ابلاغ قوانین به رییس جمهور در دوره جدید، میزان تاخیر در ابلاغ قوانین به طور متوسط 55 درصد کاهش داشته است. یعنی دولت جدید در ابلاغ قوانین دو برابر سریعتر از دولت احمدی نژاد عمل کرده است.
در گزارش مذکور درخصوص سوال از وزیران آمده است: از مورخ 1 شهریور 92 تا 7 آذر 92 در مجموع 227 سوال به هیات رییسه تقدیم شده است. از این تعداد، 174 سوال به کمیسیون تخصصی ارجاع شده و 3 سوال برای تعیین کمیسیون مربوطه در اختیار هیات رییسه قرار گرفته است. از مجموع سوال های ارجاعی به کمیسیون ها، 28 سوال در مراحل مختلف خاتمه یافته، شش سوال با درخواست نماینده سوال کننده به حالت تعویق درآمده و 239 سوال در مراحل مختلف رسیدگی در کمیسیون و یک سوال با عدم اغنا نماینده سوال کننده آماده طرح در صحن علنی مجلس است.
دلیل افزایش میزان سوال ها و تذکرها به دولت را با مصطفی افضلی فرد عضو کمیسیون 90 مجلس شورای اسلامی و مجید نصیرپور معاون امور هماهنگی و نظارتی حجت الاسلام مجید انصاری معاون پارلمانی رییس جمهوری پرسیدیم که در ادامه دلایل این دو مقام مسوول را می خوانید:
مجید نصیرپور، معاون امور هماهنگی و نظارتی در گفت و گو با گروه راهبرد خبرگزاری دانا با اشاره به افزایش میزان تذکرها و تعداد سوال نمایندگان از دولت گفت: تذکر یکی از ابزارهای نظارتی نمایندگان مجلس است که از طریق آن نگرانی خودشان را از حوزه های مورد نظر خودشان اعلام می کنند و طبیعتا نگاه اولی این است اگر اشکالی در جایی وجود داشته باشد، نمایندگان از این حیث که نظارت بر دولت دارند و این وظیفه ذاتی مجلس است، از این ابزار استفاده می کنند و در مرحله اول با تذکر مورد مد نظر خودشان را اعلام می کنند.
تعامل دولت با مجلس باعث افزایش تذکرها و سوال ها
این مقام مسوول افزود: در مراحل بعدی ابزارهایی مثل سوال، تحقیق و تفحص و استیضاح از اختیارات قانونی مجلس است ما تصور می کنیم با تغییر دولت و با تعاملی که دولت با مجلس دارد، راهی باز شده تا مجلس بیش از گذشته این کار را انجام دهد من تصور می کنم توجه دولت به مجلس و نمایندگان باعث شده که بیشتر به حوزه های نظارتی خودشان توجه کنند.
بخش اعظم تذکرات مجلس ناظر به عملکرد دولت قبل است
نصیرپور در ادامه با بیان اینکه در افزایش طرح سوال و تذکر مجلس از دولت نگاه دومی هم وجود دارد، گفت: بخش اعظم این تذکرات ناظر به عملکرد دولت قبلی است با توجه به اینکه دولت یازدهم مدت کمی است که روی کار آمده است، ولی اشکالات از قبل وجود داشته و نمایندگان محترم اقدام به تذکر می کنند.
معاون نظارتی امور هماهنگی و نظارتی خاطر نشان کرد: نگاه سومی هم در زمینه افزایش تعداد تذکر و سوال نمایندگان وجود دارد اینکه بعضی از نمایندگان معتقدند که باید توجه بیشتری از طرف این دولت به حوزه های مختلف شود و دوستان مجلسی باید بیشتر حوصله کنند چون دولت مدت زیادی نیست که روی کار آمده است و حجم زیاد این تذکرات می تواند دست و پاگیر شود.
این مقام مسوول در ادامه با بیان اینکه دولت هنوز بر تمام ارکان اجرایی مسلط نشده است؛ گفت: در ماه های آینده امیدوار هستیم که با تسلط کامل دولت بر ارکان اجرایی حجم این تذکرات به شکل قابل ملاحظه ای کاهش پیدا کند.
نگاه منطقه ای مجلس و فشار به دولت
نصیرپور با بیان اینکه نگاه چهارمی هم در رابطه با افزایش تعداد تذکر و سوال مجلسیان از دولت وجود دارد؛ ابراز داشت: کسانی که بر حوزه های سیاسی متمرکز هستند، این نظر را دارند که مجلس یک نگاه سیاسی خاص دارد و بعضی از تذکرها ناظر به نگاه های سیاسی است اما در یک بررسی دیگر هم شاید بتوانیم نگاه پنجمی هم مطرح کنیم.
وی افزود: نمایندگان مجلس در حوزه های مختلف در حوزه های انتخاباتی خودشان مطالباتی دارند و تعهداتی از طرف دولت قبلی ایجاد شده و آنها عملی نشده اند و این تعهدات توقعات اجتماعی را به شدت افزایش داده است و نمایندگان مجلس هم در مقابل این توقعات قرار گرفته اند و برای اینکه به مردم حوزه های انتخابیه خودشان پیام بدهند که پیگیر مطالبات آنها هستند، روش افزودن به میزان تذکر و سوال را انتخاب کرده اند و مطالبات منطقه ای خودشان را پیگیری می کنند.
این مقام مسوول در ادامه با اشاره به فعالیت 3 ماهه دولت توضیح داد: فکر می کنم با استقرار کامل دولت و ایجاد هماهنگی های لازمه با سطوح پایه ای مدیریتی کشور ما بتوانیم شاهد کاهش تعداد تذکرها و سوال های نمایندگان شویم که به شکل قابل ملاحظه ای افزایش پیدا کرده است طی این سه ماه تعداد سوال از نمایندگان بیش از 300 سوال است که در نوع خود کم نظیر است و همه می دانند که این سوالات به شدت وقت وزرا را می گیرد.
نصیرپور ادامه داد: برای هر سوال وارد و غیر وارد به وزیر باید شخص وزیر وقت خیلی زیادی را صرف کند تا یک جواب منطقی قانع کننده به نماینده ها داده شود و امیدواریم با تدبیری که هیات رییسه مجلس دارند و بررسی های آیین نامه ای تذکرها و سوال ها کاهش یابند.
معاون امور هماهنگی و نظارتی دولت در پاسخ به این سوال که بیشترین دلیل افزایش تذکرها و سوال ها در بین 5 نگاهی که بیان کردند، کدام است؛ بیان کرد: 5 موردی که من گفتم همه نگاه ها را پوشش می دهد. بعضی از افراد نگاه سیاسی دارند و نماینده مجلس چیزی به جز این سه، چهار ابزار نظارتی ندارد و هرکسی با ظن خود دولت را مورد خطاب قرار می دهد و امیدواریم اگر کسی نگاه سیاسی دارد، مجلس همراه با دولت تلاش کند تا بتوانیم کشور را اداره کنیم و امیدواریم بعد از مدتی گفتمان مشترکی بین دولت و مجلس به شکل حداکثری به وجود بیاید.
دولت احمدی نژاد برآمده از جریان اصولگرایی و همراهی مجلس با آن
این مقام مسوول با بیان اینکه یک نگاه سیاسی نامطلوبی وجود دارد؛ ابراز داشت: مجلس به لحاظ سیاسی با دولت احمدی نژاد همگرایی کلی داشت و اصلا رییس دولت نهم و دهم و هیات دولت وی برآمده از جریان تفکرات اصولگرایی بود لذا یک ملاحاظاتی انجام می شد البته شخص آقای احمدی نژاد رفتارش به گونه ای بود که احساس می شد که به مجلس اهمیت کمتری می دهد که شاید این مساله هم مطرح باشد و ما این نظر را رد نمی کنیم ولی ما واکاوی گذشته را خیلی ضروری نمی دانیم و این مجلس باید واقعیت را در نظر بگیرد.
نگاه بهارستانی؛ امیدواری به دولت
اما نمایندگان مجلس برای افزایش تعداد تذکر و سوال از دولت متفاوت از دولتی ها است هر چند مصطفی افضلی فرد، عضو کمیسیون اصل 90 مجلس اذعان دارد که دولت احمدی نژاد دولت پاسخگویی در مقابل خواست های مجلس شورای اسلامی نبوده است.
مصطفی افضلی فرد در گفت وگو با گروه راهبرد خبرگزاری دانا با ذکر دلایل افزایش تعداد تذکر و سوال از هیات دولت گفت: تذکر و سوال جزو وظایف و اختیارات قانونی نمایندگان است قانونگذار به این خاطر این اختیار را در محدوده وظایف نمایندگان قرار داده که نمایندگان ملت بتوانند برای صیانت از حقوق ملت به موقع در قالب تذکر و یا سوال به وظیفه قانونی خودشان عمل کنند.
تاخیر در انجام خواست مجلسی ها از سوی دولت
عضو کمیسیون اصل 90 ادامه داد: در خصوص افزایش این تذکرات به نظر می رسد مواردی که در کمیسیون ها مطرح می شود و یا دعوت هایی که از وزرای مربوطه انجام می گیرد، به این خاطر است که خواست مجلسی ها سر موعد مقرر انجام نمی شود و بعضا هم به دلیل اینکه وزرا به توافقات انجام شده عنایتی ندارند و یا بر اساس برداشت شخصی عمل می کنند که این موجب نگرانی و دغدغه نمایندگان می شود.
وی با اشاره به یکی از موارد تذکر به وزیر اقتصاد بیان کرد: مثلا در خصوص وزیر اقتصاد که بالاترین رای را از نمایندگان گرفت، حدود 11 نمایندگان – که من هم جزو اینها بودم- از وی طرح سوال کردند ولی روزی که ما در کمیسیون حاضر شدیم، گفتند که آقای وزیر نمی آید بعد هم رییس کمیسیون اعلام کرد به دلیل اینکه هیات دولت جلسه ای داشته است وزیر اقتصاد نتوانسته در مجلس حاضر شود.
عضو کمیسیون اصل نود افزود: جا داشت که وزیر اقتصاد به نمایندگان و اعضای کمیسیون احترام می گذاشتند و هماهنگ می کردند که هیچکدام از این کارها انجام نشد اینها مایه نگرانی می شود.
دولت احمدی نژاد پاسخگو نبود
افضلی فرد در پاسخ به این شائبه که مجلس فعلی با دولت قبلی همسویی زیادی داشت؛ اذعان کرد: اصلا اینطوری نیست ما لازم نیست که این قضیه به صورت سلبی و یا بدبینانه نگاه کنیم من هم موافق هستم که مجلس با دولت قبلی همسویی زیادی داشت و به نظر می رسد که در بعضی از موارد دولت فعلی پاسخگوتر است.
عضو کمیسیون اصل نود مجلس افزود: در یک اداره وقتی به مراجعین پاسخ داده شود، مراجعین افزایش پیدا می کنند اما در ادراه ای که برخورد نامناسبی با ارباب رجوع شود، مراجعین آن کاسته می شود.
فضای جدید؛ با دولت جدید
افضلی فرد با اشاره به اینکه دولت احمدی نژاد پاسخگوی مجلس نبود؛ گفت: البته بعضی از این مواردی هم که با دولت فعلی مطرح می شود، ناشی از دغدغه ها و نگرانی ها است و بخشی هم به خاطر این احساس است که نمایندگان فکر می کنند با روی کار آمدن دولت جدید و فضای جدیدی که باز شده و امکانی که برای حل و فصل مشکلات مردم فراهم شده و این تذکرات پشت سرهم داده می شود تا هیات دولت به مشکلات حوزه های انتخابی بیشتر برسند.
حوزه های ممنوعه آقای ظریف!
عضو کمیسیون اصل نود با اشاره به نوع تذکرات نمایندگان به هیات دولت گفت: اگر به تذکرات هیات دولت نگاه کنید اکثر تذکرات در خصوص مسایل حوزه انتخابیه در بخش های عمرانی است من این را نشانه تحت فشار قرار دادن دولت و یا برخورد متفاوت با دولت از منظر منفی نگاه نمی کنم و به نظر می رسد شکل دوم هم روی این مساله صادق است.
وی با اشاره به سخنرانی وزیر امور خارجه در دانشگاه تهران گفت: در خصوص آقای ظریف مسایلی اتفاق افتاد که نکات دیگری داشت، آقای ظریف وزیر متعهد و توانمندی است ولی در بعضی از موارد به حوزه هایی وارد می شود که نباید حرف هایی بزند تا دشمن امیدوار شود و یا اینکه زمینه انفعال و ناامیدی نیروهای خودی را فراهم کند چیزی که در دانشگاه تهران اتفاق افتاد از این مسایل بود.
افزایش تذکرها از سر امیدواری مجلس به دولت است
وی با متفاوت خواندن دلایل و عوامل تذکرات اظهار داشت: نباید همه این تذکرات را حمل بر این کرد که مجلس با دولت سر ناسازگاری دارد شاید بخشی از تذکرها سر امیدوار بودن افزایش یافته است.
گزارش از: محمود ابراهیمی سعید