تحریم های جدید نقض تفاهم نیست

به گزارش گروه راهبرد خبرگزاری دانا، محمد جواد ظریف وزیرامورخارجه کشورمان در ارایه گزارش 100 روزه وزارت امورخارجه در برنامه گفت وگوی ویژه خبری در پاسخ به این سووال که مهمترین و برجسته ترین کارکرد وزارت امورخارجه طی 100 روز گذشته چه بوده است بیان کرد: در 100 روز گذشته در سطح بین المللی دستاورد عمده ای که در حوزه سیاست خارجی به دلیل مقاومت مردم و انتخاب هوشمندانه آنها در انتخابات خردادماه شاهد بودیم شکستن تصویری بود که بدخواهان مردم ، کشور و انقلاب برای خدشه دار کردن جمهوری اسلامی تدارک دیده بودند.

وی افزود: شاید در سال های گذشته در روابط بین المللی از دید ناظران بین المللی در کشورهای غربی و جهان اسلام در چنین مدت کوتاهی امکان اینکه یک راه درازی که سرمایه گذاری بسیاری در مورد آن شده و تلاش زیادی صورت گرفته بود که به دروغ هراس و نگرانی نسبت به جمهوری اسلامی در سطح منطقه و جهان ایجاد کرده بودند که آثار آن را هنوز می بینیم برطرف شود بی سابقه بوده است.

دروغ پردازی رژیم صهیونیستی

ظریف گفت: رژیم صهیونیستی هر روز یک دروغ افکنی و هراس جدید ایجاد می کند چرا که فکر می کند یک هراسی را که سال ها برای آن برنامه ریزی کرده که بتواند به قدرتمند ترین کشور اسلامی ضربه بزند فرو ریخته است.

رییس دستگاه دیپلماسی تاکید کرد: این بزرگترین دستاوردی است که با تلاش مردم، درایت رهبری و هدایت ریاست محترم جمهوری به آن دست پیدا کردیم و در پایان 100 روز یکی از برجسته ترین نمایه های این موفقیت با توافق اولیه در ژنو در قالب یک برنامه اقدام مشترک شکل گرفت که انشاءالله باز هم با همدلی ، همسویی و همکاری داخلی بتوانیم مراحل دشوارتر مسیر را پیش ببریم و حرکتی را شروع کنیم که نتیجه آن هم حفظ حقوق مردم ایران و هم حفظ رفاه و معیشت آنها باشد.

مسایل داخلی در سیاست آمریکا

وی در پاسخ به سوال دیگری در این باره که برنامه اقدام مشترک در سایر کارهای وزارت امورخارجه به دلیل اختلاف طولانی ایران و غرب حول پرونده هسته ای که بسیار مهم بوده سایه افکنده اما شاهدیم که همچنان برخی از طرف های غربی به ویژه آمریکا نوع برداشت متفاوت از ایران و سایر کشورها و حتی خانم اشتون و روسیه و چین داشته اند، گفت: در عالم سیاست مخصوصا در آمریکا بسیاری از نگرانی های داخلی سیاست را شکل می دهد.

ظریف با اشاره به اینکه آمریکایی ها یک عبارت دارند که می گویند همه سیاست ها داخلی است اظهار داشت: بیشتر نگرانی آمریکایی ها پاسخگویی به فشار داخلی است که به آن معنا نیست که مردم آمریکا چنین نگرانی دارند.

وزیرامورخارجه تصریح کرد: نظرسنجی ها در آمریکا نشان می دهد که تا 5 ماه قبل 50 درصد مردم آمریکا فکر می کردند تنها راه برخورد با مردم ایران برخورد نظامی است که البته اشتباه می کردند با این مردم نمی توان برخورد نظامی کرد و آمریکا نیز در برخوردهای نظامی موفق نبوده است.

وی افزود: امروز بیش از 67 درصد مردم آمریکا اعتقاد دارند موضوع ایران از طریق مذاکره حل می شود مقامات آمریکا با توجه به فشارهای قدرت که وارد می شود و البته تعداد کمی هم هستند می خواهند از طریق رعب و وحشت رسانه ای حرف خود را پیش ببرند و حرف هایی می زنند که آن فضا را آرام کند.

واقع بین شدن آمریکا نسبته به قدرت مردم ایران

وزیرامورخارجه تاکید کرد: البته در همان صحبت ها نیز می توانیم ببینیم که رگه هایی از واقع بینی وارد گفته های مقامات آمریکا می شود.

ظریف با اشاره به سخنرانی اوباما در مرکز سابان که یک میلیاردر آمریکایی و صهیونیستی آن را تاسیس کرده اظهار داشت: این مصاحبه در اخبار داخلی پوشش خوبی گرفت اما پوشش داخلی مربوط به تکرار حرف های گذشته آمریکا بود ولی آنچه دنیا به آن توجه کردند این بود که اوباما برای اولین بار در پاسخ به سوال یک صهیونیست که چرا اجازه غنی سازی به ایران می دهی اعتراف کرد اگر به اختیار من بود می خواستم یک پیچ و مهره از برنامه هسته ای ایران باقی نماند اما برنامه هسته ای در ایران تبدیل به واقعیت شده است.

وی افزود: آنها با لفاظی تلاش می کنند نگرانی های داخلی را حل کنند که این آن معنا نیست که رفتار آمریکا قابل قبول است من فکر می کنم اینکه آمریکایی ها آمده اند سر میز مذاکره نشسته اند و برنامه غنی سازی ایران را به عنوان یک واقعیت پذیرفتند در حالی که در مقررات آمریکا که مربوط به 60 سال قبل است یک بند طلایی وجود دارد که بر اساس آن آمریکا با هر کشوری که قرارداد هسته ای دارد من جمله رژیم شاه ذکر می کندکه طرف مقابل نباید غنی سازی داشته باشد.

برنامه هسته ای ایران یک واقعیت است

وزیرامورخارجه تاکید کرد: دولت آمریکا تنها برای چند کشور به عنوان حق از جمله هند این واقعیت را پذیرفته آمریکایی ها پذیرفته اند که برنامه هسته ای ایران یک واقعیت است.

ظریف گفت: درست که آمریکایی ها این مساله را پذیرفته اند اما هنوز در گفتمان خود فکر می کنند از روش های تحریم و فشار می توانند سیاست خود را پیش ببرند. هنوز در داخل دولت آمریکا افرادی مانند رییس خزانه داری هستند که حتی رگه های واقع بینی را در آنها نمی بینیم و دولت آمریکا باید در این مورد چاره کند اگر نه مذاکراتی که می خواهد مقداری از بی اعتمادی را برای مردم ایران کاهش دهد با رفتار این آقا و بعضی افراد دیگر دولت آمریکا خدشه دار می شود.

وی تاکید کرد: آنچه باید به آن توجه کنیم مجموعه طیف خاکستری است که نه به خواست آمریکا بلکه به دلیل مقاومت و حضور مردم ایران در انتخابات ایجاد شده که آنها با فشار، ارعاب و تهدید نمی توانند با مردم ایران برخورد کنند، راه برخورد با مردم ایران همانطور که بارها در گفتگوی رسمی، مذاکرات و... اعلام کرده ام راهی به جز احترام نیست. ما مردمی هستیم که یاد گرفتیم روی پای خود بایستیم به خود متکی باشیم و تنها قدرت بزرگ را خداوند می دانیم.

گفتمان برابر و احترام متقابل

وی تاکید کرد: اگر کسی بخواهد با ما تعامل کند باید بیاموزد که با مردم ایران با زبان احترام و برابری صحبت کند. ما فقط از موضع برابر صحبت می کنیم شاید برای بعضی ها که کشورهای قدرتمند در دنیا هستند پذیرش این امر دشوار باشد اما این درس از مردم ایران به یادگار می ماند.

واکنش ظریف در برابر تحریم های جدید

وزیرامورخارجه در پاسخ به این سوال که رییس خزانه داری آمریکا پس از توافقات انجام گرفته درژنو تعدادی از شرکت ها و افراد ایرانی را در لیست تحریم ها قرار می دهد و آیا این امر به روند گفت وگوها صدمه ای وارد نمی کند گفت: اگر بخواهیم واقع بین باشیم این موضوعات نقض تفاهم نیست چون افراد جدیدی که وارد تحریم ها شده اند درست است که کل تحریم ها غیر قانونی و بی اثر است اما این تحریم هایی است که قبلا وجود داشته و افراد جدیدی برای اجرای آن تحریم ها اضافه شده اند اما این صحبت هاو اقدامات آن اعتمادی را که باید در مرحله اول ایجاد کند که در حقیقت نیز مرحله اول مرحله اعتمادسازی است تا وارد مراحل دشوارتر شویم و مذاکرات آن نیز سخت تر است دچار خدشه می کند و کمکی به ایجاد این اعتماد نمی کندو ما این موضوع را به صراحت به خانم اشتون، آقای کری و دیگران تذکر دادیم و آنها در مقابل به ما تاکید کردند که در رسیدن به راه حل هر چه سریعتر متعهدند و می خواهند تمام تحریم ها برداشته شود.

وی با اشاره به اینکه آنها قبول دارند که باید تمام تحریم ها برداشته شود تصریح کرد: ما این روند را ادامه خواهیم داد دولت و مردم ایران وقتی وارد کاری می شوند جدی هستند ما وقتی حرفی می زنیم پای حرفمان می ایستیم ما گفته ایم می خواهیم به دنیا ثابت کنیم که برنامه هسته ای ایران صرفا صلح آمیز است و می خواهیم ثابت کنیم آنهایی که از ایران یک تهدید ساخته بودند در واقع خودشان تهدید عمده صلح و امنیت در این منطقه و جهان هستند این وظیفه ما است و برای انجام این وظیفه با پافشاری بر حقوقمان جدا مذاکره می کنیم و به صورت جدی دیگران را هم وادار می کنیم که در پای میز مذاکره بیایند و با نمایندگان این مردم مذاکره کنند.

1+5 مجبور است با ایران مذاکره کند

ظریف تاکید کرد: وقتی در سابقه مذاکرات بین المللی نگاه می کنیم نمی توانید خیلی از این دست مثال پیدا کنید که وزرای امورخارجه شش کشور عمده دنیا «5عضو دائم به اضافه یک کشور آلمان که ادعای عضویت دائم از شورای امنیت دارد و یکی از 4 کشوری است که بیش از همه فشار می آورد که عضو دائم شورای امنیت شود»در فاصله چند ساعت به ژنو سرازیر می شوند آن هم دوبار در طول دو هفته و در ژنو می مانند این افراد گاهی اوقات از الان که درباره برنامه هایشان سوال کنید تا سال آینده نیز برای ساعت های مختلف برنامه ریزی کرده اند اما می بینید که تمام برنامه ها را لغو می کنند به ژنو می آیند چرا که احساس می کنند مجبورند با جمهوری اسلامی پای میز مذاکره بنشینند.

وزیرامورخارجه افزود: این مردم و مقاومت آنها بود که وزرای امورخارجه کشورهای مهم دنیا را به پای میز مذاکره با ایران رساند و این روش را ادامه خواهیم داد اینکه با زبان عزت اما منطقی ، با زبان قدرت اما با لحن حقوق و مقررات بین الملل و ادبیات مربوط به چنین مذاکراتی صحبت کنیم منافع مردم را پیش ببریم و ضمن آن تلاش کنیم تهدیداتی که برای مردم ایجاد شده و تحریم ها و فشارهایی که ایجاد شده و تزریقات اقتصادی که به ناحق برای مردم تحمیل شده است را برطرف کنیم و من یقین داریم با ایستادگی بر این دیدگاه و مسیر تعامل سازنده که به نظر ما گفتمان اصلی انقلاب اسلامی نیز همین مسیر اعتدال است می توانیم به نتیجه برسیم.

رییس دستگاه دیپلماسی در پاسخ به این سووال که امروز دیدیم بعضی از کشورهای اروپایی این موضوع را مطرح کردند که آژانس بر تعهداتی که بر ایران اعمال می کند نظارت خواهد کرد که این کاملا مشخص است اما طرف مقابل با توجه به اینکه شما فرمودید گام ها باید متوازن باشد ممکن نیست با توجه به عهدشکنی هایی که داشته اند دوباره بگویند که ایران باید اقدام کند و خود گام را برندارند بیان کرد: هم متن برنامه اقدام مشترک کاملا مشخص است که تمام اقدامات باید کاملا متوازن باشد و هم توافقی که دوستان ما در وین کردند و انشاالله در چند روز آینده مجددا گفتگوها را ادامه خواهند داد تا به نتیجه برسندنیز کاملا مشخص است که ما در یک روز اقدامات را انجام خواهیم داد.

وی افزود: اقداماتی که ایران انجام می ده سازوکار نظارتی آژانس را دارد و بقیه اقدامات نیز سازوکاری دارد و ما توافق کردیم و در داخل برنامه اقدام نیز وجود دارد و یک کمیسیون مشترک نیز از ایران و 1+5 تشکیل می شود که بر اجرا نظارت می کند و هر دو رشته اقدامات هم از سوی ایران و هم 1+5 مورد ارزیابی و راستی آزمایی قرار می گیرد حتما آنها موظفند که اقدامات خود را انجام دهند البته نگرانی آنها این است که یک تحریمی را که انجام داده اند با یک دستور لغو می شود در صورتی که ایران باید اقدامات خود را در یک بازه زمانی انجام دهد چون این اقدامات ماند تبدیل اورانیوم 20 درصد به سوخت یا اکسید یا رقیق کردن سوخت نیازمند بازه زمانی است. بحث هایی هم در این زمینه بوده است اما اکنون توافق وجود دارد و در متن نیز کاملا روشن است که اقدامات همزمان صورت می گیرد باید در یک روز باشد که البته ما آن روز هنوز تعیین نکرده ایم چون بستگی دارد به اینکه اروپایی ها بیشتر این امکان را داشته باشند جلسه بگذارند.

ظریف ادامه داد: البته در جلسه دیروز به صورت کلی تصویب کردند آنها فکر می کردند نمی توانند این کار را در ماه دسامبر تصویب کنند و نیاز دارند تا ماه ژانویه صبر کنند اما توانستند در جلسه دیروز به صورت کلی تصویب کنند و اختیار را به خانم اشتون بدهند که برایشان این تصمیم گیری را انجام دهد البته این موضوع به این مسئله نیاز دارد که در توافقی که بین کارشناسان صورت می گیرد در مورد جزئیات تفاهم کنیم.

نگاه دنیا را تغییر می دهیم

وزیرامورخارجه گفت: زمانی که این تفاهم صورت گرفت روزی را تعیین می کنیم که در همان روز اقدامات ما و اقدامات 1+5 شروع خواهد شد و مکانیزم و سازوکار نظارتی نیز مشخص است سازوکار نظارتی برای اقدامات ما آژانس و برای آنها کمیسیون مشترک است و انشاءالله به پیش خواهیم رفت و من یقین دارم که کم کم به نتیجه می رسیم خیلی سخت است یک دیدگاهی را که سالها غربی ها به آن خو گرفته اند تغییر دهند اما ما مردم مقاوم و صبوری هستیم و این دیدگاه را تغییر خواهیم داد و آنها می فهمند که باید با ایران از در احترام و تکریم وارد شوند و هر لحظه ای که ما احساس کنیم این روش وجود ندارد و عهدشکنی وجود دارد برنامه به شکلی تنظیم شده است که ما می توانیم برگردیم و زمان زیادی نیاز ندارد.

وی گفت: وضعیت کنونی به شکلی است که تقریبا با یک فاصله 24 ساعته می توانیم برگردیم و تولید 20 درصدی ایران می تواند در یک فاصله کمتر از 24 ساعت از سر گرفته شود آنها هم می توانند برنامه های خودشان را برگردانند البته آنها ادعا می کنند که برای آنها زمان بیشتری طول می کشد که علت آن این است که فقط تحریم ها نیست که بر ایران فشار ایجاد کرده بلکه فضاسازی روانی غیر عادی جلوه دادن ایران است که این فضا را ایجاد کرده و آن چیزی که از آن نگرانند و تندروهای آمریکا از آن اظهار نگرانی می کنند و تندروهای داخل دولت نیز تلاش می کنند با امکانات خود مانع از آن شوند این است که اگر این فضا بشکند همانطور که آقای رییس جمهور گفتند نظام تحریم ها ترک بر می دارد و این ترک را نمی توان به راحتی بازسازی کرد.

ما هم می توانیم نقض توافق کنیم

رییس دستگاه دیپلماسی گفت: من نمی خواهم اصلا راجع به نقض صحبت کنم من می خواهم به شما اطمینان دهم که اگر نقضی صورت گیرد ما هم می توانیم عمل متقابل کنیم اما ما با این دیدگاه وارد این روند شدیم که کار را به پیش ببریم و با توکل به خدا و اعتماد مردم کار را با چشم باز به نتیجه برسانیم. ما معتقدیم که این مسیر را می توانیم تا آخر به جلو ببریم و دیدگاه مردم ایران را که مقاومت کردند که نپذیرند حفظ کنیم نه اینکه یک برنامه ای خیلی اهمیت حیاتی دارد آنچه که اهمیت حیاتی برای ما دارد این است که نپذیریم کسی برایمان تعیین تکلیف کند و به ما دستور دهد که چه کاری را می توانیم و چه کاری را نمی توانیم انجام دهیم مبنای برنامه ما این است و مردم توانسته اند آن را به کرسی بنشانند و من فکر می کنم با همین دیدگاه و با عنایت به همین پایداری و مقاومت می توانیم جلو ببریم.

ظریف افزود: به نظر من خیلی هم نباید نگران بعضی حرف هایی باشیم که زده می شود.اگر به اتفاقی که افتاده نگاه کنیم مثل فردی که اگر از دور نگاه کند یک کوه را می بیند عظمت کوه را ببینید بعضی از تحلیلگران می گویندکه در سه ماه گذشته در این منطقه زلزله اتفاق افتاده است اظهارنظر هایی که در منطقه می شود ممکن است آنهایی که از سوی رژیم صهیونیستی مطرح می شود مقداری واقعیت داشته باشد اما اظهارنظرهای همسایگان بیشتر از روی نگرانی و واقعیت ندارد ما واقعا برایمان امنیت همسایگان مانند امنیت خودمان است و به همین دلیل نیز من به کشورهای منطقه سفر کرده ام اما در همین اظهارنظرها می بینید که در منطقه اتفاق افتاده است.

کوه را ببینید نه خس و خاشاک را!

وزیرامورخارجه ادامه داد: من به همه دوستان پیشنهاد می کنیم که این کوه را ببیند نه اینکه در داخل کوه بدنبال یک خس و خاشاکی که به زمین افتاده بگردیم و بگوییم این هم چیز مهمی است ما باید با اعتماد به مردم و اتکاء به خدا از همه خس و خاشاک ها بگذریم.

تحریم های سازمان ملل

مجری برنامه سوال کرد این گفت وگوها در سه مرحله اول، میانی و مابعد نهایی ادامه خواهد یافت یکی از موضوعات اصلی تحریم های سازمان ملل است که در مرحله دوم قرار است به آن پرداخته شود برخی تحلیلگران گفته اند اگر مرحله اول خوب پیش رود می توانیم از مرحله دوم عبور کنیم و به مرحله سوم برسیم آیا برای این امر تدبیری اندیشیده شده که ایران بتواند تحریم ها را به گونه ای از سر بگذراند و وارد مرحله نهایی شود ظریف پاسخ داد: هدف یک برنامه گام به گام است که هم در مقدمه برنامه اقدام و هم در مرحله نهایی مشخص شده که دو نکته حتما وجود خواهد داشت که یکی برنامه غنی سازی در ایران و دیگری رفع همه تحریم ها از جمله تحریم های شورای امنیت و تحریم های دوجانبه و چند جانبه است این مساله کاملا صریح است اما اینکه چگونه قرار است مذاکره کنیم برداشت من این است که بعد از مرحله اول و پس از اجرای این مرحله که نباید فاصله زیادی داشته باشد چرا که قبل از اجلاس وزرای خارجه اتحادیه اروپا آنها نیز نگرانی داشتند که تا 20 ژانویه شاید نتوانند آماده شوند ولی ظاهر این امر این است که در جلسه ای که دیروز داشتند که البته آقای دکتر عراقچی در جلسه امروز با خانم اشتون و خانم اشمید در بروکسل مذاکرات خوبی داشته اند این اجازه داده شد که حتی زودتر از اول بهمن کار شکل بگیرد البته تعطیلات میلاد حضرت مسیح را نیز در پیش رو داریم که باید این روز خجسته را نیز به هموطنان مسیحی تبریک بگویم اما به هر حال ممکن است تا یکی دو هفته امکان اجرا به دلیل تعطیلات نباشد اما پس از آن و با اجرای مرحله اول با فاصله کمی مذاکرات را شروع می کنیم و الان توافق کرده ایم که مذاکرات دیگر برای مراحل میانی نباشد.

وی گفت: توافق کردیم که مذاکرات راجع به گام نهایی باشد و این گام نهایی را با دقت تعریف کنیم. برنامه اقدام مشترک شامل یک گام اولیه بود که باید بسیار ریز تعریف می شد چرا که باید اجرایی شود چرا که باید یک چارچوب و تصویری را روشن می کردیم که همه بدانند به کجا می رویم اما الان می خواهیم که گام نهایی را به دقت تعریف کنیم ممکن است نتوانیم کل این گام نهایی را در یک مرحله اجرا کنیم ولی می توانیم درباره کل آن توافق کنیم و بعد با فواصلی بر اساس یک برنامه زمان بندی شده آن را اجرا کنیم به هر حال همه این مسائل بحث هایی است که باید در مذاکره که بسیار هم دشوار خواهد بود بررسی شود مذاکره اول که برای شش ماه بود این قدر دشوار بود مذاکرات بعدی برای یک دوره طولانی تری خواهد بود ولی باید بگویم که آن دوره نیز مدت دار است و بعد از آن دوره ما وارد فازی خواهیم شد که برنامه هسته ای ایران مانند برنامه هسته ای ژاپن می شود و در جمله آخر برنامه اقدام مشترک ژنو نیز آمده است که بعد از گذشتن دوره مرحله نهایی با ایران مثل هر کشور غیرهسته ای دیگر برخورد خواهد شد.

یک توضیح درباره کشورهای غیر هسته ای

ظریف گفت: بعضی دوستان ما این تصور را دارند که وقتی می گوییم کشور غیر هسته ای منظور کشورهایی است که هیچ دسترسی به فناوری هسته ای ندارد مبنای کشور غیر هسته ای ان پی تی و معاهده عدم اشاعه است که لازم است آن را توضیح دهم معاهده عدم اشاعه دو گروه کشور را تعریف می کند یک گروه کشورهای هسته ای هستند که شامل 5 کشور هستند کشورهایی که تا یک تاریخ مشخص آزمایش انفجاری در دهه 60 میلادی انجام داده اند که شامل آمریکا، شوروی سابق، چین، فرانسه و انگلیس می شوند اینها کشورهای هسته ای هستند و سایر کشورهای عضو ان پی تی همگی غیرهسته ای هستند و لذا ژاپن، آلمان، برزیل ، آرژانتین و همه کشورهایی که دسترسی به فناوری پیشرفته غنی سازی دارند غیر هسته ای هستند اتفاق اینجا نکته ای است که بعضی دوستان دائما اعلام می کنند ایران هسته ای و این دوستان باید توجه کنند لفظی که بکار می برند در خارج از ایران در محیط های سیاسی و آکادمیک این تصور را ایجاد می کند که ایران هسته ای به مفهوم ایران دارای سلاح است چرا که هر واژه در عرصه بین المللی وزن دارد باید روی عبارات دقت کنیم در برنامه اقدام مشترک گفته می شود بعد از اینکه توافق نهایی که یک دوران مدت دار است و زمان آن هنوز معلوم نیست و باید روی آن توافق کنیم به پایان برسد ایران مانند کشورهای ژاپن و آلمان می شود یعنی هیچ جز محدودیت هایی که ان پی تی می گذارد یعنی اینکه برنامه نباید بدنبال سلاح باشد بر روی برنامه هسته ای ایران نخواهد بود لذا اگر ما توافقی بکنیم و برخی محدودیت ها را بپذیریم که هنوز معلوم نیست که می پذیریم و ممکن است سازوکارها و روش هایی را مورد توافق قرار دهیم که بتوان برنامه های به گونه دیگری داشت آن قطع مسلم است و به آن یقین داریم این است که در خاک ایران برنامه غنی سازی ادامه پیدا خواهد کرد.

ما قربانی سلاح کشتار جمعی هستیم

وی در پاسخ به سوال دیگری در این باره که اسرائیل پس از توافقنامه ژنو ادعا می کند ایران از سانتریفیوژ جدید استفاده نخواهد کرد و اراک را متوقف خواهد کرد آیا در مورد این موضوعات بحث شده است و یا این موضوعات برای بحث های داخلی مطرح می شود گفت: این موضوعات بحث های داخلی است ایران بدنبال سلاح نبوده است آنهایی که از ایران تهدید انگاری می کردند دروغ می گفتند ما نه امنیتمان و نه دینمان و نه اخلاقمان و نه تاریخمان اقتضا می کند که بدنبال سلاح باشیم ما کشوری هستیم که علیرغم سکوت جامعه بین المللی قربانی سلاح شیمیایی بودیم در حالی که فناوری آن را داشتیم حتی یک بار در عمل متقابل از سلاح شیمیایی استفاده نکردیم هیات حقیقت یاب در جریان جنگ ایران و عراق 7 بار گزارش صادر کرده که اعلام می کند عراق از سلاح شیمیایی بر علیه ایران استفاده کرده و ایران هیچ گاه عمل متقابل انجام نداده است اکنون همه دنیا می تواند خیالش راحت باشد که ایران بدنبال سلاح هسته ای نیست و ایران حتی قبل از این برنامه و در 10 سال گذشته نیز بدنبال سلاح هسته ای نبوده است همکاران ما می خواهند این را به دنیا بفروشند که مانع دستیابی ایران به سلاح شده ایم ولی واقعیت امر این است که هدفمان از مذاکرات این است که حقوق مردم حفظ و فشارهای بر علیه آنها کم شود. صحبت هایی که می شنوید را بیشتر به این حساب بگذاریم که بویژه طرفهای آمریکایی باید به طرفهای فشار پاسخگو باشند مطالعات زیادی در آمریکا انجام شده که گروههای فشار منافع رژیم صهیونیستی را مقدم بر منافع آمریکا می دانند و این نگرانی برای مردم آمریکا است.

خستگی مردم آمریکا از بحران های داخلی

ظریف گفت: من نمی خواهم در امور داخلی آمریکا دخالت کنم و خود مردم آمریکا می دانند که چطور با این وضعیت برخورد کنند و نشانه هایی را در آمریکا دیده ایم که چطور مردم از این وضعیت خسته شده اند در بحران اخیر سوریه مردم آمریکا مانع جنگ شدند. لابی صهیونیستی تلاش بسیاری کرد که آمریکا را به جنگ بکشاند و متاسفانه بعضی از کشورهای عربی و اسلامی نیز فشارهای شدیدی به آمریکا آوردند اما مردم پاسخ «نه» دادند و کنگره به خاطر پاسخ نه مردم بود که در مقابل جنگ ایستاد و آقای اوباما روش دیگری را در پیش گرفت که از ابتدا نیز خیلی تمایل به ورود جنگ نداشت. مردم آمریکا دیگر از لابی صهیونیستی خسته شده اند و این لابی به همین دلیل بر طبل جنگ می کوبد.

وزیرامورخارجه بیان کرد: این توفیق جمهوری اسلامی بوده که این فضا را شکسته و من فکر می کنم به دلیل همین توفیق بوده که سیاستی را که ایران و تنها یکی دو کشور دیگر بدنبال آن بودند و از یک جنگ خانمانسوز جلوگیری کردند ایجاد شود. فضای هراس و وحشت از ایران و توهمی که از ایران در گذشته ایجاد کرده بودند اجازه چنین حرکاتی را نمی داد و نباید این موضوع را دست کم بگیریم دولتمردان آمریکایی و غربی هنوز احساس می کنند باید به این گروه اندک و فریبکاری که با مردم آمریکا صادیق نیستند پاسخ دهند اما مردم آمریکا با دیدگاه دیگری به دنیا نگاه می کنند و مهم برای ما این تحول است.

هراس افکنی نتانیاهو

وی گفت: ما در ابتدای کار هستیم مراحل بسیار دشواری وجود حتما یک بهت و ناباوری به بدخواهان ما حاکم شده آنها دست از کار نکشیده اند در حال تلاش هستند که از مسیر دیگری وارد شوند. نتانیاهو می گوید اولین خطر بمب هسته ای ایران متوجه اروپا است که همین مساله یک هراس افکنی است و تلاش می کنند این نگرانی ها را ایجاد کنند ما باید این نگرانی ها را بشناسیم و ما بیش از هر چیز نیاز داریم که در داخل کشور همه گروهها همراه باشند اختلافات جناحی را کنار بگذاریم من که متعلق به هیچ جناحی نیستم و نبوده ام با یک دید کلان همه دست به دست هم بدهیم و از فرصتی که ایجاد شده استفاده کنیم و این فرصت را فراهم نکنیم که آنها برون تجدید قوا کنند و از بهت و حیرت در بیایند ما باید بهت بعد از بهت برای آنها درست کنیم نباید نگرانی از یک خطر وجود داشته باشد بلکه باید نگرانی از فروریختن بر هم خوردن کابوسی که برای دنیا ایجاد کرده بودند را ادامه دهیم که زمینه دیگر برای کسانی که از طریق جنگ تنش و درگیری منافع نامشروع خود را به پیش می بردند فراهم شود.

ظریف در پاسخ به این سووال که غربی ها می گویند نمی گذاریم به ساختار تحریم ها لطمه وارد شود و این موضوع را هم اوباما هم کری و هم شرمن بر آن تاکید دارند و معتقدند که ایران را متوقف کرده ایم و ادبیات خود را تزریق می کنند که در رسانه های مختلف تزریق دارند آیا آقایان در جلسات مذاکرات نیز همین مسایل را مطرح می کنند بیان کرد: من نمی خواهم کار آنها را در داخل کشورشان سخت کنم اما ساختار تحریم ها یک برنامه واقعی تحریم و یک فضای روانی است آنچه امروز بیش از برنامه واقعی تحریم فشار اقتصادی بر مردم وارد می کند آن فضا است که حتی قبل از اجرای توافق شکسته است. همین امروز شرکت های مختلف صف کشیده اند که به ایران بیایند.

وزیرامورخارجه تاکید کرد: در برنامه هسته ای ایران 20 درصد که متوقف شده است که البته هنوز متوقف نشده است با یک روز باز می گردد. آنچه در مورد راکتور اراک پذیرفتیم نیزهیچ تحولی در راکتور ایجاد نمی کند ساخت و ساز ادامه دارد و نصب دستگاهها هر وقت لازم باشد و ببینیم به توافق متعهد نیستند شکل می گیرد. هیچ اقدامی صورت نمی گیرد که برنامه به عقب بازگردد نمی خواهم حرفی بزنم که تحریک کننده باشد چون قصد این کار را ندارم و فکر می کنم که توافق به نفع همه دنیا است. من همیشه گفته ام بازی حاصل جمع صفر را نمی پذیرم و معتقدم بر این اساس نمی توان به نتیجه رسید اما واقع امر این است که ساختار برنامه هسته ای ایران دست نخورده است غنی سازی، فردو، نطنز و اراک ادامه دارد در صورتی که به نظر بنده فضا شکسته و تصویری که از ایران ایجاد کرده بودند تمام شد.

مهم بودن اصل توافق

وی گفت: آنچه به عنوان زلزله در روابط بین الملل مطرح است این نیست که یک جمله توافق چه باشد اصل توافق مهم است و همین موضوع رژیم صهیونیستی و تندروهای آمریکا را نگران می کند اجازه دهید هر چه دوست دارند بگویند واقعیات مشخص است ساختار برنامه صلح آمیز هسته ای ایران که همواره صلح آمیز بوده و صلح آمیز خواهند ماند دست نمی خورد اگر آنها می خواهند تبلیغ کنند که نگرانی نظامی هسته ای ایران رفع شد تبلیغ کنند ما معتقدیم از 10 سال پیش باید این کار را می کردند الان به نتیجه رسیده اند خوشحال باشند ما هم خوشحالیم که آنها خوشحالند و این نگرانی رفع شده است ما واقعا نمی خواستم کسی نگران برنامه هسته ای ایران باشد برنامه ما باید در دنیا به عنوان یک برنامه صلح آمیز شناخته شود چون مبتنی بر دیدگاهها، دکترین دفاعی، عقایدو باورهای مذهبی مان است.

ایران و آفریقا، چین و روسیه طی 100 روز

ظریف در پاسخ به سوال دیگری درباره ارتباطات جمهوری اسلامی در دولت تدبیر و امید با کشورهای دیگر از جمله کشورهای آفریقایی بیان کرد: سیاست نگاه به شرق و غرب معنی ندارد دنیا یک مجموعه یکپارچه است و باید یک سیاست منسجم را دنبال کنیم اما حتما اولویت ما کشورهای همسایه است و به همین دلیل بنده سفرم را با عراق شروع کردم و بعد از مذاکرات نیز فورا به کشورهای منطقه سفر کردم چند بار به ترکیه و در چند روز آینده نیز به پاکستان سفر می کنم. روابط ما با روسیه و چین روابط راهبردی است بعضی ها به اشتباه فکر می کنند که روابط ما با روسیه و چین عکس العمل روابط با غرب است. چین یک طرف رابطه مهم تقریبا با همه کشورهای دنیا است روسیه یک همسایه بسیار مهم ما و ما نگرانی ها و منافع مشترک با روسیه داریم.

ما چین و روسیه روابط راهبردی داریم

وزیرامورخارجه با اشاره به اینکه ما به همه کشورها معتقد به روابط دوسویه هستیم خاطرنشان کرد: در مورد منطقه دیدگاه ما دیدگاه اولویت همسایگان است و به همین دلیل نگرش ما به منطقه حیاتی است و امنیت منطقه و کشورهای منطقه امنیت ما است.

وی تاکید کرد: آفریقا نیز بخش مهمی از روابط ما است شش سال بود کمیسیون مشترک ایران و آفریقای جنوبی تعطیل بود و در فاصله 60 روز بعد از دولت تدبیر و امید کمیسیون مشترک را با آفریقای جنوبی به درخواست آفریقای جنوبی برگزار کردیم همین طور شش سال بود کمیسیون ایران و کویت برگزار نشده بود که در سفر من به منطقه برگزار شد. اینکه تصور شود ما حوزه پیرامونی کشورهای منطقه و کشورهای عدم تعهد را فراموش کرده ایم نادرست است روابط ما بسیار معتدل، همه جانبه و فراگیر است افراط و تفریط ندارد ما یک نگاه کلی نگر به دنیا داریم بر اساس منافع ملی خود که هیچ تناقضی بین منافع ملی و آرمانی نمی بینیم حرکت خواهیم کرد.

ظریف در پاسخ به این سوال که آیا در مورد آن چیزی که به عنوان محور مقاومت در عراق، سوریه و لبنان مطرح است سیاست ها کمافی سابق خواهد بود گفت: حتما همین طور است روابط ما با عراق، لبنان و سوریه و سایر کشورهای اسلامی بسیار گسترده و مستحکم است چرا که منافع ملی و آرمانی ما هم راستا است.

وزیرامورخارجه گفت: ما ایران را به عنوان یک آرمان و دولت می بینیم آرمانی که همراه دولت و دولتی که همراه آرمان است البته برای پیگیری آرمانها معتقد به دخالت در امور داخلی دیگران نیستیم و همچنین اینکه معتقد نیستیم باید نقض حقوق بین الملل را انجام دهیم رعایت حقوق بین المللی جزءآرمانها و منافع ما است. با این دیدگاه یک نگرش داریم که مبنای تعریف جدید روابط بین الملل و شناخت محیط پیرامون و شناخت جدید روابط بین الملل است. ما نمی توانیم بر اساس موازینی که جهان دو قطبی را تعریف می کردند جهان امروز را تعریف کنیم. قواعد بازی و ساختارها تغییر کرده مولفه های قدرت عوض شده است. در ساختار قدرت زلزله ایجاد شده و اگر این زلزله را نشناسید نمی توانید موفق عمل کنید.

وی تصریح کرد: هم اکنون در شرایط سیال هستیم که زمینه بازی برای قدرت های میانی را فراهم کرده است ایران حرف برای زدن دارد مستقل است و با بهره گیری از موازین راستین انقلاب می تواند در صحنه بین المللی حضور داشته باشد باید از همه مولفه های قدرت استفاده کنیم و با یک نگاه جامع نگر به همه مولفه های قدرت به عنوان یک کشور ذی نفوذ و تاثیرگذار در صحنه بین المللی حضور پیدا کنیم.

ظریف در پایان گفت: چند ساعت پیش دبیر کل سازمان ملل متحد با من تماس گرفت و گفت ما معتقدیم در برنامه آینده سوریه حضور ایران در ژنو 2 ضروری است البته هنوز مذاکرات ادامه دارد اما دنیا به این قناعت رسیده که بدون حضور ایران موضوع افغانستان قابل حل نبود و موضوع سوریه قابل حل نیست.