به گزارش گروه راهبرد خبرگزاری دانا و به نقل از روزنامه آرمان مجلس نهم و دولت یازدهم؛ دو مجموعهای جدا و شاید بهتر بتوان گفت حاصل دو تفكر مجزا. این را اكثر فعالان سیاسی حال حاضر ایران میگویند؛ اكثریت مجلس نهم در انتخابات ریاستجمهوری یازدهم به كاندیداهای دیگری رای دادند، اما دكتر حسن روحانی با تفكری ورای متفاوت باتفكر مجلسیان رای آورد، شاید بتوان ادعا كرد كه مقابل تفكر برخی از مجلسیان؛ نمایندگان از دولتمردان انتظاراتی دارند که تحقق برآورده شدن این انتظارات فعلا از سوی دولت مقدور نیست اما در کنار این موضوع یک بحث دیگری هم وجود دارد که تعامل میان دو قوه مقننه و مجریه به دقت بیشتر هیات رییسه مجلس و دیگر نهادهای بالادستی بستگی دارد.
بسیاری ازفعالان سیاسی بر این باورند كه احضارهای پی در پی وزیران به مجلس، دولتمردان را از برنامهریزی و عملیاتی کردن برنامههایشان برای حل مشکلات مردم باز میدارد. آرمان در باب سوالهای پیدرپی ازوزرا با مهندس اكبر تركان گفتوگویی انجام داده است. وی مشاور ارشد رییس جمهور و مدیرعامل مناطق آزاد است. مشروح گفتوگو با مشاور ارشد رییس جمهور را در ذیل میخوانید:
در طول چند ماهی كه از آغاز دولت یازدهم میگذرد؛ با صف طویل وزرا پشت درهای مجلس روبهرو هستیم. سه وزیر از سوی مجلس كارت زرد گرفتهاند ظاهرا نفر چهارم هم در راه است. به نظر شما چرا مجلس به صورت بحث سوال از وزرا را مطرح میكند؟
معتقدم كه رفتار مجلس در برابردولت یازدهم كاملا طبیعی است. خصوصا رفتاری كه برخی از نمایندگان مجلس با وزرای دولت یازدهم دارند. من سوالهای مكرر و برنامهریزی شده برخی از نمایندگان مجلس از وزرا را بر اساس ماهیت آنها طبیعی میدانم. نمایندگان مجلس نهم یك ماهیت سیاسی مشخص و معلومی دارند. بنابراین بر اساس ماهیت سیاسی مشخص و جناحی خود با وزرا و دولت یازدهم برخورد میكنند. بنابراین من معتقدم كه رفتار آنها كاملا طبیعی است. در انتخابات اكثریت نمایندگان محترم مجلس سلیقه متفاوتی با آقای روحانی و هوادارانشان داشته اند.
به طور عمده نمایندگان مجلس نهم از آقای روحانی حمایت نكردند، نه تنها حمایت نكردند بلكه تفكرشان هم با آقای روحانی متفاوت بوده است. بنابراین میتوان اینگونه برداشت كرد كه ماهیت سیاسی مجلس با دولت متفاوت است. چون بسیاری از نمایندگان مجلس طرفدار فكر و جناح آقای روحانی نبودند در حال حاضر بر اساس ماهیت اندیشه سیاسی خود، با دولت تقابل میكنند. بنابراین در دولت نگران این گونه برداشتها نیستیم و معتقدیم تقابل برخی نمایندگان و دولت كه اكنون تحت عنوان سوال از وزرا آن هم به تعداد زیاد به جریان افتاده است؛ طبیعی و بر اساس ماهیت سیاسی مجلسیان است. مردم باید نحوه عملكرد نمایندگان مجلس نهم را نظاره كرده و بر اساس آن برای دو سال آینده تصمیم بگیرند.
بنابراین پاسخ من به سوال شما مشخص است بسیاری از نمایندگان مجلس نهم به لحاظ سیاسی طرفداران دكتر روحانی نبودند و نیستند و اكنون هم بر اساس مبانی اعتقادی خود عمل میكنند. این خط مشی بر اساس رویكرد دكتر روحانی و دولت تدبیر و امید نیست. بنابراین رفتارشان با دولت طبیعی است. تا آخر دوره هم این نمایندگان محترم در همین مسیر خواهند بود. مردمی كه به این نمایندگان رای دادند به رفتار، افكار و عملكرد آنها به دقت نگاه كنند اگر میپسندند دور بعد هم این برخورد را با آنها داشته باشند وبه اصطلاح دوباره به این نمایندگان اعتماد كنند، اگر هم نمیپسندند برای مجلس آینده فكری كنند.
به نظر من این رویكرد فقط در دو جمله خلاصه میشود و آن این است كه برخی از نمایندگان مجلس بر اساس اعتقاداتشان عمل میكنند بنابراین طبیعی است كه فاصله بین مجلس و دولت زیادباشد. به یك معنا خط مشی اكثریت مجلس؛ خط مشی كه توسط دكتر روحانی اتخاذ شده نیست. بنابراین تا آخر دوره مجلس نهم هم این رویكرد ادامه دارد. تعدادی از نمایندگان مجلس كه پروژه تقابل با دولت را تحت عنوان سوال مكرر از وزرا دنبال میكنند طرفدار خط مشی دولت قبل هستند. البته باید دانست كه خط مشی دولت قبل منسوخ شده است.
جناب تركان حالا كه دو سال از مجلس فعلی باقی مانده است. تعامل دولت و مجلس به چه صورتی خواهد بود؟
به همین ترتیبی كه اكنون دارد، فعالیت میكند. دولت كه نمیتواند رویكرد تدبیر و امید و حتی شعارهای كه در جریان انتخابات داده است را كنار بگذارد. دولت یازدهم برخلاف دو دولت قبل رویكرد اعتدالی دارد. مبانی تصمیم گیری دولت یازدهم برمحورعقلانیت استوار است. كسانی كه عقلانیت و تدبیر را قبول ندارد مسلم است كه مقابل دولت یازدهم خواهند ایستاد و بالطبع اقداماتی را انجام خواهند داد. به نظر من دولت باید این وضعیت را مدیریت كند. دراین دوره دو ساله تا انتها شاهد برخورد مجلس و دولت خواهیم بود.ما از مردم استدعا میكنیم كه هوشمندانه اعمال و رفتار نمایندگان منتخب شان را رصد كنند و بر اساس آن نمایندگانشان را انتخاب كنند. آیا مردم روش نمایندگانشان را میپسندند یا خیر؟ اگر میپسندند در انتخابات دور بعد مجلس هم به این نمایندگان رای بدهند.
به عقیده حقوقدانان یكی از وظایف مجلس نظارت بر عملكرد قوا به خصوص دولت است. در شرایط حاضر ما شاهد فساد اقتصادی هستیم، آیا مجلس عملكرد درستی در نظارت بر حسن اجرای قانون داشته است؟ بهطور كل دلیل اصلی فساد اقتصادی چیست؟
من برمیگردم به خطبههای آیتا... امامی كاشانی خطیب جمعه تهران ایشان یك مساله بسیار دقیقی را مطرح فرمودند كه به عقیده من میتواند مبنای پاسخ شما باشد. ایشان یك بخشی فرمایشات حضرت امیر(ع) را بیان كردند. اوصیكم به تقوا ا... و نظم امركم .ایشان در توضیح بیانات حضرت امیر چنین فرمودند: این سفارش از حضرت امیر نشان میدهد كه نظم و تقوا از یك جنس نیستند. اگر میفرمودند اوصیكم به تقوا ا... والحسنه ممكن بود گفته شود كه امانت در تقوا است؛ آقای امامی كاشانی وقتی فرمودند كه اوصیكم به تقوا ا... و نظم امركم معنیاش این است كه نظم و تقوا از یك جنس نیستند ممكن است یك فردی متقی باشد اما تابع نظم و انضباط نباشد ویا بالعكس اشخاصی با نظم و انضباط جامعهشان را اداره كنند كه طبق منطق و مرام دینی ما متقی قلمداد نشوند. در كشورهای توسعه یافته، آلمان را مثال میزنم آیا این كشورمدیرانشان را بر مبنای تقوا و دینداری و تدین انتخاب میكنند؟
طبیعی است كه نه، آیا كارمندانشان را با تقوا و دینداری انتخاب میكنند؛ مسلما كه چنین امری درآن كشور و كشورهای مشابه آن انجام نمیشود. تحقیقات محلی و ... بسیاری از مسائل مربوط به انتخاب كارمندان در این كشورها نیست. پس چگونه است كه در این كشورها فساد اداری و اقتصادی نسبت به سایر کشورها کمتر است. این برمی گردد به نظم؛ یعنی تقوا برای اداره جامعه كافی نیست؛ انضباط و نظم یكی از لوازم اداره جامعه است. درآلمان برای استخدام كارمند یك نظم دقیق و حساب شده ای وجود دارد؛ قانون و مقررات و چارچوبها حاكم هستند، فساد اداری فرصت ظهور و بروز كمتری دارد. بنابراین برای اینكه ما بتوانیم با فساد مبارزه كنیم،لازم است كه قانونمدار باشیم. باید تابع قانون، مقررات و دستور العمل باشیم،نمی شود یك نفر بگوید كه من قانون را قبول ندارم. باید به این شخص یادآور شد كه قانون تو را قبول ندارد.
شما فكر نكنید كه یك نفر در مملكت وجود دارد كه میگوید من قانون را قبول ندارم؛ بلكه این یك جریان مشخص بود كه میگفتند ما قانون را قبول نداریم. اكنون 5/49 درصد آرا را شامل میشوند. این 5/49 آرا كسانی بودند كه در مقابل جریانی كه مقابل قانون ایستاد سكوت كرد. این 5/49درصد سكوت كردند و نگفتند كه تو بیجهت فكر كردی كه میتوانی قانون را قبول نداشته باشی. قبول نداشتن قانون، قبول نداشتن مقررات، قبول نداشتن نظم و انضباط موجب میشود كه نه یك بابك زنجانی بلكه«بابكان»پدید بیاید. هر كسی فكر كند كه یك مرتضوی و یك بابك قانونشكن داریم، بیتردید در اشتباه است. درحال حاضر به واسطه آن بیتوجهی به قانون و نظم، بخشی از اقتصاد كشور در اختیار بابكان قرار گرفته است. اگر میخواهیم فساد در كشور رخ ندهد باید اقتصاد و مدیریت كشور به سمت نظم، انضباط و شفافیت حركت كند.
تعریف شما از شفافیت در نظام اداری و اقتصاد چیست؟
هر آنچه در سیستمهای دولتی عمل میشود باید به اطلاع مردم برسد. ما به جز موارد امنیتی هیچ كاری را تحت عنوان محرمانه نداریم. مزایده و مناقصه محرمانه چیزی بوده است كه میتوان آن را به عنوان یكی از عوامل فساد اداری بر شمرد. در تاریخ سالهای گذشته پر است از مناقصات و مزایدههای دولتی كه به اصطلاح محرمانه شده است؛ شك نكنید كه برخی از این مناقصات با فساد و اختلاس بوده است. اكنون این مساله برای من و دولت آقای روحانی اثبات شده است. من الان رییس مناطق آزاد هستم و به خوبی از جریانات مالی كه آنجا گذشته مطلعم. به واسطه اتفاقات گذشته تصمیم گرفتم كه تمام روندهای مالی آنجا را به اطلاع برسانم به افراد فعال در مناطق آزاد گفتم تمام مناقصات و مزایدههایی كه برگزار میشود را از طریق سایتهای مناطق آزاد در اختیار عموم میگذاریم.
اطلاعات را كامل در اختیار بورس میگذاریم این یعنی شفافیت در نظام اداری؛ من میخواهم مناطق آزاد پایلوت ایران 1404 باشد، بنابراین نظم را سرلوحه كار در مناطق آزاد قرار دادم. به هر روی باید سعی كنیم نظم و انضباط مالی را بیشتر كنیم. دولت یازدهم تلاش میكند كه نظم و انضباط مالی بیشتری داشته باشد. البته مجلس باید نظارت به هنگام وجدی داشته باشد. متاسفانه مجلس كنونی دغدغههای دیگری دارد كه باعث شده كه تا كنون به این موارد كمتر توجه كند. مجلس در هشت سال گذشته به موقع با كسانی برخورد نكرد كه قانون و مقررات را قبول داشته اند. اكنون چگونه میخواهد با امثال «بابكان»برخورد كند.
دولت یازدهم باید چه كاری را انجام دهد كه درانتخابات مجلس آینده شاهد حضور مجلسی برآمده از احزاب باشیم؟ به عقیده كارشناسان برای رسیدن به مجلسی با نظم و متخصص نیاز به احزاب كارآمد داریم. ارتباط دولت قبل كه با احزاب خوب نبود، دولت فعلی چطور؟
رویكرد این دولت نسبت به احزاب متفاوت از دولت قبل است. اكنون وزارت كشور و جناب آقای رحمانیفضلی جلسات خوبی را با احزاب آغاز كرده است. بایداز این روند حمایت و روبه جلو هدایت شود.
به تعبیر برخی از فعالان سیاسی تعدادی از نمایندگان مجلس برخوردهای سیاسی با دولت دارند؟منظورم تعداد زیاد سوال از وزراست؟
بله كاملا معلوم و مشخص است؛ 80 نفر در مجلس هستند كه برای ناكام گذاشتن دولت ظاهرا مشغول برنامهریزی و طرح ریزی هستند. این تعداد نماینده مشغول مدیریت فضای مجلس هستند و بهزعم من هم دارند خوب جلو میروند؛ البته آنها گروه سیاسی هستند و مطابق عقاید خود حركت میكنند. ما باید این دوسال مجلس را تحمل كنیم.
یعنی معتقدید كه فقط باید تحمل كرد؟
بله من معتقدم كه تنها كاری كه میشود كرد، تحمل است. ما از مردم استدعا میكنیم كه فعالیت آنها را به خوبی رصد كنند و اگر دیدند كه این رفتار درست و منطقی نیست در انتخابات مجلس آینده تجدیدنظر كنند. وزرا اگر وارد معركه پاسخ دادن به تمام سوالها شوند باید كار و زندگی خودشان را كنار گذاشته و از صبح تا شب در مجلس و با مجلسیان نشست و برخاست كنند، ظاهرا عده ای این را روند بیشتر میپسندند. در حالی كه وزرا باید كار كنند.
جناب مهندس اگر وزرا استیضاح شدند چه؟
اشكالی ندارد ما با احترام به مجلس قبول میکنیم، اگر وزیری را استیضاح كردند ما نظر مجلس را میپذیریم. تا مجلس آینده.
یعنی به مجلس آینده آنقدر امیدوارید؟
مردم هستند كه تصمیم میگیرند چگونه نمایندگان را انتخاب کنند. آیا در انتخابات دور آینده مردم به همین نمایندگان رای میدهند؟ این را از مردم باید بپرسید، البته دو سال آینده مشخص خواهد شد.