چرا اردوغان به تهران می آید؟

رجب طیب اردوغان، نخست وزیر ترکیه عصر امروز (سه شنبه) با 4 تن از وزیران خود وارد تهران می شود. در نخستین سفر رجب طیب اردوغان، نخست وزیر ترکیه به تهران در دوره دولت روحانی که امشب انجام می‌شود، چهار عضو کابینه حزب عدالت و توسعه وی را همراهی می‌کنند.

به نظر می رسد بحران سوریه، فساد مالی اخیر در ترکیه و دستگیری یک تاجر ایرانی الاصل، سپر موشکی ایالات متحده آمریکا در ترکیه از مهمترین چالش های روابط بین تهران و آنکارا باشد اما ترکیه به دلیل نیاز به منابع انرژی ایران، در همه شرایط روابط اقتصادی خود با تهران را حفظ کرده است اما بعد از اعمال تحریم های نفتی علیه ایران، ترکیه هم مجبور شد، حدود 40 درصد از واردات نفتی خود از ایران را کاهش دهد.

سفارت ترکیه در تهران با اعلام جزییاتی از سفر دو روزه هیات عالی رتبه این کشور به تهران، گفت: علاوه بر احمد داوود اوغلو وزیر امور خارجه، جودت ییلماز وزیر توسعه، نیهات زیبکچی وزیر اقتصاد و تانر ییلماز وزیر انرژی و منابع طبیعی ترکیه، اردوغان را در این سفر همراهی می‌کنند.

بنا بر اعلام سفارت ترکیه در تهران، هیات عالی رتبه این کشور عصر امروز وارد تهران می‌شود و شامگاه چهارشنبه تهران را ترک خواهد کرد.

تودی زمان ترکیه خبر داده است که در این سفر دیپلماتیک احتمال امضای یک توافقنامه استراتژیک وجود دارد.

با انجام این سفر دیپلماتیک و امضای توافقنامه ایران و ترکیه، امید می رود این دو کشور بتوانند محور استراتژیکی مهمی در منطقه ایجاد کنند.

اسدالله اطهری، کارشناس مسایل خاورمیانه در گفت وگو با گروه راهبرد خبرگزاری دانا و با اشاره به سفر رجب طیب اردوغان، نخست وزیر ترکیه به تهران، گفت: اولویت همه کشورها در ایجاد ارتباط تنگاتنگ با همسایگان خود است و در واقع همسایه هر کشوری در حلقه امنیتی آن کشور قرار دارد و این نکته اساسی ای است که وجود دارد.

وی با اشاره به اهمیت روابط دوجانبه کشورها در عرصه دیپلماسی، یادآور شد: ابتدا به ساکن اهمیت روابط دوجانبه در درجه اول قرار دارد و بعد اهمیت روابط منطقه ای و اهمیت نقش دو کشور در صحنه بین الملل مسایل مهم بعدی هستند از این منظر فرصت ها و تهدیدهایی که دو کشور در این سه سطح دنبال می کنند، ویژگی های خاصی دارد.

اطهری افزود: نحوه تشریک مساعی کشورها هم از اهمیت ویژه ای برخوردار است و کشورها برای کاستن از میزان تهدیدها و افزودن به فرصت ها، گسترش مرادوات را اساس کار خود قرار می دهند.

این کارشناس مسایل ترکیه در ادامه با اشاره به روابط ایران و ترکیه گفت: در مورد رابطه ایران و ترکیه، غیر از مساله سوریه و مساله عراق و همینطور مساله سپر موشکی ایالات متحده آمریکا، اختلافات اندکی وجود دارد و خود ترکیه چنین توافقنامه استراتژیکی را با کشورهایی نظیر روسیه و آذربایجان و بسیاری از کشورهای دیگر امضا کرده است و حتی می تواند به روابط دفاعی و امنیتی، فرهنگی، اقتصادی و گفت وگو میان وزرا کمک کند و این مسایل را نهادینه کند.

اطهری با بیان اینکه توافقنامه های استراتژیک با فرمول های خاص می تواند به تحکیم روابط دوجانبه یاری رساند؛ ادامه داد: سطح روابط استراتژیک از جنبه های مختلف تاثیرات مثبت زیادی را می تواند به بار بیاورد و با تعریف کارویژه های خاص در حوزه های مختلف می تواند امنیت بین دو همسایه را هم ارتقا ببخشد.

این کارشناس مسایل خاورمیانه در ادامه با اشاره به تغییر دولت در ایران، گفت: منهای اینکه در کشورها کدام دولت ها در سر کار هستند و این دولت ها چه نوع ایدئولوژی را دنبال می کنند، می بینیم که در روابط کشورها وجود دولت های مختلف نقش چندانی ندارند چون روابط اقتصادی بین ایران و ترکیه در دولت احمدی نژاد، نزدیک به 16 میلیارد دلار رسیده بود.

وی افزود: بنابراین هر دو کشور به خصوص از لحاظ انرژی، منهای ایدئولوژی، هم سنخ هستند و تنها عاملی که باعث شده بود مراودات اقتصادی کاهش پیدا کند، فشارهای غرب و تحریم های نفتی علیه ایران بود که ترک ها مجبور شدند در مقطعی 40 درصد از واردات نفت خودشان را از ایران کاهش بدهند.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه دولت ها هم در تعیین سطح روابط موثر هستند، گفت: دولت ها می توانند در ایجاد و سطح روابط تسریع کننده باشند و میزان روابط را افزایش بدهند اما در اثر همسایگی و ژئوپلتیکی معمولا روابط گسترش می یابد و دولت ها هم می توانند آن را بیش از پیش گسترش دهند و اراده دو کشور را به منصه ظهور برسانند.

اطهری در پایان با اشاره به مذاکرات ژنو 2 در رابطه با سوریه و نقش ایران و ترکیه در حل منازعه سوریه، گفت: به نظر من ژنو 2 تا الان نه شکست خورده، نه پیروز شده است و ادامه دارد و ممکن است مذاکرات بر سر بحران سوریه، همچنان ادامه داشته باشد اما مهم این است که ایران، ترکیه، عربستان، آمریکا و روسیه باید مشکلات سوریه را حل کنند و ایران و ترکیه نقش مهمی در پایان بخشیدن به جنگ داخلی در سوریه دارند.