به گزارش گروه راهبرد خبرگزاری دانا، واشنگتن پست طی گزارشی در مورد هدفمندی یارانهها در ایران نوشت: دولت ایران در راستای کاهش هزینههای خود، شروع به کاهش پرداخت نقدی (یارانه) کرده است و با استفاده از چهرههای مشهور حرکتی به راه انداخته است تا میلیونها ایرانی را برای انصراف از دریافت یارانهها متقاعد کند.
بعید است که این یک پیام عوامپسند باشد. این ماه، برای آخرین بار، بیش از 90 درصد ایرانیها، یارانه نقدی حدود 15 دلاری خود را از دولت دریافت کردند. مبلغی که بخشی از آن به فروش کالاهای اساسی که قیمت آنها در سالهای اخیر افزایش یافته است، بستگی دارد.
پرداخت یارانه نقدی در سال 2010 توسط محمود احمدینژاد رییس جمهوری سابق ایران به عنوان بخشی از برنامه کاهش یارانههای دولتی به تسهیلات زندگی و مواد غذایی راه اندازی شد اما بسیاری از اقتصاددانان معتقدند که این برنامه میلیاردها دلار خرج برای دولت ایجاد کرده و سبب افزایش نرخ تورم این کشور شده است.
روز جمعه، دولت حسن روحانی، آخرین یارانه نقدی را به حسابهای بانکی ایرانیها واریز کرد و اکنون در حال بررسی این است که چه تعداد واقعا نیازمند دریافت یارانه هستند.
به منظور به حداقل رساندن تعداد یارانهبگیران، دولت در حال پخش تبلیغاتی از رادیو و تلویزیون است که در آن بازیکنان فوتبال و بازیگران میگویند که برای دریافت یارانه ثبتنام نخواهند کرد. اکثر وزرای کابینه از کارمندان خود درخواست کردهاند از ثبتنام خودداری کنند و یکی از روحانیون عالیرتبه ایرانی نیز روز پنج شنبه طی فتوایی اعلام کرد که دریافت یارانه توسط افرادی که فقیر نیستند، «از نظر شرعی دارای اشکال» است.
تصمیمگیری در مورد اینکه چه کسی واقعا نیازمند است و به طور کلی کاهش تعداد یارانهبگیران، آزمون مهمی برای روحانی که عمدتا با وعده آینده اقتصادی روشنتر برای تمام ایرانیها در انتخابات ریاستجمهوری پیروز شد، به شمار خواهد رفت.
دولت احمدینژاد در ابتدا قصد داشت تا یارانه نقدی را تنها به بخش نیازمند جامعه پرداخت کند اما تحلیلگران میگویند که عدم وجود اطلاعات درآمدی دقیق و آشفتگی سیاسی پس از انتخابات سال 2009، وی را بر آن داشت تا این کمک نقدی را به عنوان فرصتی برای تسکین جامعه در نظر بگیرد.
برای میلیونها خانوار ایرانی، یارانه نقدی به سرعت به یک کمک اقتصادی مهم در شرایط سخت تبدیل شد. این برنامه اکنون به طور کلی به عنوان نخستین گام مهم برای توقف عمومی یارانهها به تسهیلات زندگی مورد قبول واقع شده است که هزینه فراوانی برای دولت دارد.
رییس نهاد دولتی که مسوول بررسی این حسابها است، این هفته اعلام کرد: در 38 ماهی که از آغاز این برنامه میگذرد، بیش از 50 میلیارد دلار یارانه نقدی به حساب بانکی خانوارهای ایرانی واریز شده است.
اما در حالی که دولت از مردم میخواهد تا به کاهش هزینهها کمک کنند، برخی از دریافت کنندگان، این پیام دولت را در مقابل مشکلات مردم عادی بی تاثیر قلمداد میکنند.
معصومه تبریزی 65 ساله در اینباره میگوید: همسر من بازنشسته است و ما برای مدیریت مخارج خود روی یارانهها حساب باز کردهایم. ما باید ثبتنام کنیم. من در تلویزیون دیدم که به مردم میگویند که این پول را نگیرید اما به نظر میرسد که آنها وضعیت مردمی مانند ما را درک نمیکنند.
عالیه فیروزی یک زنخانهدار دیگر گفت که برای دریافت یارانه قبلا ثبتنام کرده است. اگر دولت نمیخواهد این پول را به ما بدهد، بگذارید این تصمیم را بگیرد اما من فکر نمیکنم آنها توجه خاصی به خانوادههایی همانند ما داشته باشند.
وی افزود: خانواده 5 نفرهاش از یارانه ماهانه برای تامین هزینه های دختر معلولش که نیازمند مراقبت دائمی و در یک بیمارستان دولتی است، استفاده میکند.
دولت در نظر دارد تا با استفاده از درخواستنامههای آنلاین، اطلاعات مالی مردم را که به ندرت تمایل داشته اند تا برای دولت فاش کنند، جمعآوری کند. دولت هشدار داده است که ان دسته از افرادی که اطلاعات مالی نادرست در فرمها ارائه دهند، به میزان 3 برابر یارانههای ماههای قبل خود جریمه خواهند شد.
تغییرات در این برنامه با انتشار خبر افزایش قیمت بنزین و سایر حاملهای انرژی همزمان شده است و بر نگرانی عمومی مبنی بر بدتر شدن وضعیت اقتصادی افزوده است.
افزایش قیمتها و کاهش ارزش پول ملی، سالها یکی از گلایههای اصلی ایرانیها بوده است. اگر این مشکلات حل نشوند، محبوبیت دولت جدید را تهدید خواهد کرد.
یک استاد جامعهشناس دانشگاه پرینسون در اینبار گفت: این افزایش قیمتها، نرخ کوتاه مدت تورم را بالا خواهد برد.
وی افزود: هیچ راهی برای دور زدن آن وجود ندارد. اگر دولت نتواند دلیل اتخاد چنین سیاستی را برای مردم توضیح دهد، مردم شرایط دوره احمدی نژاد را فراموش و روحانی را سرزنش خواهند کرد.